با نگاهی به سایتهای مهاجرت و پرسشگرانی که به دنبال مهاجرت هستند میتوان دریافت افرادی که معدل بسیار پایینی دارند یا از سطح زبان بالایی نیز برخوردار نیستند هم به دنبال پیدا کردن راهی برای مهاجرت هستند.
به گزارش عصر ایران، اگر در گذشته مهاجرت به طبقه خاصی از جامعه اختصاص داشت، امروز در کوچه و خیابان از زبان اقشار مختلف جامعه میتوانید در جریان مسیرها و شرایط مختلف مهاجرت قرار بگیرید. امروز اغلب افراد جامعه به دنبال مهاجرت و خروج از کشور به مقصد کشورهای با شرایط رفاهی، اقتصادی و اجتماعی بهتر و بالاتری هستند.
آمار و ارقامها این ادعا را ثابت میکند. بر اساس تازهترین پژوهشی که در این زمینه انجام شده، از هر سه ایرانی، یک نفر خواهان مهاجرت به خارج از کشور است و میانگین تمایل به مهاجرت در میان ایرانیان دو برابر از میزان متوسط جهانی است.
نتایج نظرسنجی کیو نشان میدهد که بیش از ۳۳درصد از افراد بالای ۱۸ سال در ایران اعلام کردهاند که اگر توانایی آن را داشته باشند و شرایط برایشان مهیا باشد، مهاجرت میکنند. همچنین طبق نظرسنجی کیو، عوامل اقتصادی مهمترین انگیزه افراد برای مهاجرت محسوب میشود، به طوری که ۸۰درصد از پاسخگویان به این نظرسنجی دستیابی به موقعیت بهتر اقتصادی یا فرار از وضعیت بد اقتصادی در ایران را انگیزه اصلی خود برای مهاجرت بیان میکنند. همچنین ۲۲درصد از شرکتکنندگان در این نظرسنجی عوامل فرهنگی، ۷درصد عوامل سیاسی و ۶درصد موضوع تحصیل را دلیل تمایل به مهاجرت عنوان کردهاند.
چرا تعداد افرادی که میپرسند «چگونه مهاجرت کنیم» افزایش پیدا کرده؟
عمده مقاصد مهاجرت ایرانیان به کشورهای ترکیه و اروپایی است. اغلب ایرانیان از آنجایی که مهاجرت به ترکیه آسان است، نخست به این کشور سفر کرده، سپس برای مهاجرت به کشورهایی همچون کانادا، استرالیا و … اقدام میکنند. سرعت مهاجرت ایرانیان به کشورهایی مانند ترکیه در سالهای اخیر شدت گرفته است تا جایی که نتایج تازهترین آمار منتشرشده در اینباره نشان میدهد که ایرانیان بزرگترین خریداران خارجی ملک در ترکیه در سال ۲۰۲۱ بودهاند. شهروندان ایرانی بین ژانویه تا نوامبر سالجاری میلادی ۸۵۹۴ خانه در ترکیه خریداری کردهاند که این رقم در مدت مشابه در سال ۲۰۲۰ حدود ۶۴۲۵ بوده است.
شهروندان ایرانی مسیرهای متفاوت و اغلب سختی برای مهاجرت پیشرو دارند. دریافت ویزای تحصیلی، کاری یا درخواست پناهندگی از طرق مختلف تنها بخشی از راههای مهاجرت ایرانیان بوده است. در سالهای اخیر اما شاهد تغییرات گستردهای در بازه سن و شرایط مهاجران به خارج از کشور بودیم. اگر در گذشته اغلب افراد جوان تحصیلکرده و کسانی که از نظر مالی شرایط خوبی داشتند، به دنبال مهاجرت بودند، امروز بر اساس آمار از هر سه ایرانی یک نفر به دنبال مهاجرت و خروج از کشور به هر قیمتی و در هر شرایطی است. در سالهای اخیر به دلیل تشدید تحریمها علیه ایران و انزوای اقتصادی و سیاسی کشور، تعداد کسانی که تمایل به ترک کشور داشتهاند، افزایش پیدا کرده است.
با نگاهی به سایتهای مهاجرت و پرسشگرانی که به دنبال مهاجرت هستند میتوان دریافت که افرادی که معدل بسیار پایینی دارند یا از سطح زبان بالایی نیز برخوردار نیستند هم به دنبال پیدا کردن راهی برای مهاجرت هستند. نگار کاربر یکی از شبکههای اجتماعی در بخش سوالات یکی از وبسایتهای مربوط به مهاجرت نوشته: من معدلم ۱۴ است و نمره زبان آیلتسم ۶ است، به کدام کشور و چگونه میتوانم مهاجرت کنم.
همچنین آینده تحصیلی و رفاهی فرزندان نیز به بهانه دیگری برای مهاجرت از سوی والدین تبدیل شده است. بسیاری از خانوادهها حاضرند تمام سرمایه زندگی خود را به وکلای مهاجرتی بدهند و از کشور خارج شوند. محمد فردی که به تازگی از کشور خارج شده است، میگوید: «همه سرمایه و پولی که در ۱۰ سال زندگی مشترکم جمع کرده بودیم، به وکلای مهاجرتی دادیم تا به همراه همسر و فرزندم به آلمان مهاجرت کاری داشته باشیم، چراکه زندگی در شرایط اقتصادی ایران دیگر برای ما امکانپذیر نبود و به دنبال شرایط اقتصادی باثبات و رفاه نسبی برای خودم و خانوادهام بودم.»
یکی از وکلای مهاجرتی درباره وضعیت مهاجرت و انواع و شرایط آن میگوید: «در دو سه سال اخیر با توجه به وخیمشدن وضعیت سیاسی و اقتصادی در کشور، تعداد افراد بیشتری به مهاجرت فکر میکنند و تعداد متقاضیان هم افزایش پیدا کرده است. همچنین مدلهای مهاجرتی هم تغییر کرده است، به طور مثال یک فرد متاهل اگر در گذشته میتوانست با ویزای تحصیلی به کشور گرانی برود، مدل مهاجرتی خود را تغییر داده است و چون دیگر نمیتواند هزینهها را بپردازد سعی میکند ویزای کاری بگیرد.»
او ادامه داد: «به طور مثال افراد الان سعی میکنند هرطور شده هزینه سه تا چهار ماه خود را در خارج از کشور تامین کنند و بروند، بعد از آن هم مشغول به کار شوند. مهاجرت به کشورهایی که بورس تحصیلی دارند مانند آلمان، نروژ، فرانسه و اتریش بیشتر شده است. در گذشته اغلب برای کشورهایی همچون استرالیا و انگلیس اقدام میکردند که اکنون ممکن است دیگر توان مالی برای مهاجرت به این کشورها وجود نداشته باشد.»
این وکیل مهاجرتی میگوید به دلیل افزایش درخواستها برای مهاجرت، پذیرش در برخی از کشورها همچون اتریش، استرالیا و سوئد سختتر شده است، زیرا تعداد مهاجران ایرانی افزایش پیدا کرده و به طور مثال تعداد پناهندههای تحصیلکرده ایرانی در حال رسیدن به تعداد تحصیلکردههای اتریشی است. ولی در برخی کشورهای دیگر شرایط تغییری نکرده یا حتی آمریکا دوباره به شرایط عادی پذیرش مهاجر برگشته است. البته برخی شرایط هم تغییر کرده است. مثلا کیفیت یک کشور تغییر نکرده، اما تا سه تا چهار سال قبل شما میتوانستید از طریق دورههای کاندیشنال یا مشروط (این نوع پذیرش عموما به افرادی صادر میشود که سطح زبان انگلیسی یا فرانسوی آنها پایینتر از سطح مدنظر دانشگاه است، اما سایر شرایط پذیرش را دارند.) بروید، اما حالا این امکان برداشته شده است.
نمودار مهاجرت در ایران صعودی است
این کارشناس با بیان اینکه هرچند تعداد زیادی از دختران اقدام به مهاجرت میکنند، اما مهاجرت برای پسران بیشتر صورت میگیرد، تصریح کرد: «مسائل سنتی در برخی از خانوادهها کماکان پابرجاست و اجازه مهاجرت به دختران را نمیدهند. مهاجرت پسران نسبت به دختران بیش از دوبرابر است. کیسهای مهاجرتی بسیار متفاوت هستند. ما خانوادههایی را داریم که از طریق فرزندان خردسالشان اقدام به مهاجرت میکنند. به این صورت که بچههایشان را به مدرسهای در خارج از کشور بفرستند و بعد یا مادر یا پدر بتواند ویزای همراه بگیرد و والد دیگر هم در آینده به یک طریقی خودش را به آنها برساند. اما این روش به نسبت سایر مسیرهای مهاجرتی کمتر است و بهازای هر ۵۰ پرونده مهاجرتی شاید یک پرونده مدرسه باشد، زیرا اغلب کشورها ویزای مدرسه نمیدهند.»
این کارشناس با بیان اینکه سن تحمل رنج مهاجرت ۱۸ تا ۳۰ سال است، گفت: «افراد بالای ۳۵ سال معمولا به سختی مهاجرت میکنند، مگر اینکه پروسه رفتن برایشان شستهورفته باشد، چراکه این افراد به یک بلوغی رسیدهاند که حاضر نیستند بار دیگر زندگی را از صفر شروع کنند.
چیزی حدود ۷۰درصد روشهای مهاجرتی تحصیلی است. اما بازهم برای تعداد زیادی از این ۷۰درصد، تحصیل یک بهانه است و موضوع اصلی پیدا کردن شغل و ماندن در آن کشورهاست. بعد از کیس تحصیلی، موردهای مهاجرت کاری و پس از آن ثبت شرکت و سرمایهگذاری، آیتمهای مهاجرتی هستند که درصد کمی را تشکیل میدهند.
این وکیل مهاجرتی معتقد است میزان سرمایهای که برای مهاجرت به هر کشوری لازم است، متفاوت است. به طور مثال شما میتوانید با ۶۰ تا ۷۰ میلیون تومان به قبرس شمالی مهاجرت تحصیلی داشته باشید. بسته به کیس و کشور، بودجه متفاوت است و از حداقل ۷۰میلیون تا ۱۰میلیارد میتواند متفاوت است. اکثر مهاجرتها ۳۰۰ تا یک میلیارد تومان نیاز دارند.
او با اشاره به اینکه نمودار مهاجرت در ایران صعودی است، میگوید: «نکته مهمی که برای متقاضیان مهاجرت وجود دارد، در ابتدا زبان آن کشور است و سپس بازار کار. در حال حاضر مقصد اصلی متقاضیان مهاجرت در اروپا، کشور آلمان و در خارج از اروپا کشور کاناداست. بعد از آن کشورهایی مانند ترکیه، آمریکا، انگلیس، هلند، فرانسه و… قرار میگیرند. این آمارها رسمی نیست و ممکن است با آمارهای رسمی متفاوت باشد، اما طبق پروندههایی که ما طی سالهای اخیر داشتیم، این آمارها ملموس بوده است.»
او همچنین گفت: «بسیاری از افراد حرف مهاجرت را میزنند، اما ریسک آن را نمیپذیرند. افراد زیادی را دیدم که میگویند من فقط به خاطر فرزندم قصد مهاجرت دارم، اما در اصل به خاطر خودش به دنبال رفتن بود. از هر صد نفر یک نفر حاضر است همه زندگیاش را بفروشد و برود.»