ماموریت نجات در مهلکه آتش سنندج
چند روایت از تلاش امدادگران در عملیات انفجار تانکر سوخت در جاده حسین‌آباد سنندج
تانکر حمل مازوت در جاده حسین‌آباد واژگون شد. سوخت مایع راهش را از جاده به سمت حسین‌آباد کج کرد. تانکر بر اثر برخورد با ساختمان‌ها آتش گرفت و مار شعله‌وری سایه به سایه مازوت ریخته بر زمین، به سمت روستای حسین‌آباد حرکت کرد؛ انگار صحنه‌ای از فیلم‌های اکشن قرار است رقم بخورد.
علمک‌های گاز یکی یکی منفجر شدند و تازه اهالی حسین‌آباد از ماجرا خبردار شدند. واژگونی تانکر حمل سوخت در جاده حسین‌آباد در 40 کیلومتری سنندج، 30 منزل مسکونی را دچار حریق کرد و همچنین باعث سوختن 15 خودرو شد.
امدادگران هلال احمر از دقایق اولیه این حادثه تا نیمه شب یکشنبه که حریق خاموش و خانواده‌های متاثر از حادثه اسکان پیدا کردند، امدادرسانی را ادامه دادند.
واژگونی خودروهای حمل سوخت یا تصادف‌های جاده‌ای آنها در محور حسین‌آباد رخداد غریبی نیست؛ حوادث متعددی از این دست در ذهن امدادگران و اهالی شهرستان‌های اطراف حسین‌آباد به جا مانده است.
دکتر پیام جلالی، مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان کردستان که در امدادرسانی در حادثه شنبه‌شب حضور داشت، می‌گوید: «وضعیت جاده‌های کوهستانی و پرپیچ و خم این منطقه چندان مساعد نیست.
از طرفی عوامل انسانی مختلفی هم هست که باعث بروز چنین حادثه‌ای می‌شوند. دو سال پیش در این منطقه حادثه مشابهی رخ داد که در آن تانکر حمل سوخت با اتوبوس مسافربری تصادف کرد و تعدادی از هموطنان‌مان جان خود را از دست دادند.»
از اعزام تیم‌های امدادی و تیم‌های پشتیبانی از پایگاه‌های اطراف حسین‌آباد به محل حادثه می‌گوید و حضور 10 تیم عملیاتی در حادثه انفجار تانکر حمل مازوت: «ساعت 19:50 دقیقه بود که واژگونی تانکر حامل مازوت و برخورد با ساختمان‌ها در جاده سنندج به دیواندره، شهر حسین‌آباد، موجب انفجار شبکه گاز شهری در چند واحد مسکونی شد.
با حضور استاندار و بخشدار حسین‌آباد جلسه مدیریت بحران تشکیل شد و اقدامات لازم برای امدادرسانی به حادثه‌دیده‌ها توسط نیروهای هلال احمر و آتش‌نشانی انجام شد.»
در این عملیات علاوه بر امدادرسانی به حادثه‌دیدگان، برای ۴۰ خانوار اسکان اضطراری و تغذیه اضطراری فراهم شد که با حضور استاندار کردستان با برگزاری جلسه ستاد بحران و بخشداری حسین‌آباد اسکان و تغذیه اضطراری انجام شد.
این حادثه 9 مصدوم بر جای گذاشت که دچار سوختگی، تنگی نفس، شوک عصبی و آسیب به مچ دست شدند. همچنین یکی از نیروهای آتش‌نشانی از ناحیه پا دچار آسیب شد.
توزیع اقلام بین حادثه‌دیده‌ها
گرچه آتش‌سوزی به بیش از 30 منزل مسکونی خسارت وارد کرده بود، اما امدادگران حاضر در عملیات از لطمه‌های حریق و انفجار که اغلب در دیواره‌های بیرونی و نمای خانه‌ها رخ داده بود، می‌گویند.
«حمدی ذبیحی» مسئول تیم‌های اعزامی از دیواندره به این عملیات می‌گوید: «بر اثر انفجار علمک‌های گاز، تعدادی از ساختمان‌های مسکونی در حسین‌آباد هم دچار حریق شده بودند. اما خوشبختانه این حریق بیشتر در نمای بیرونی ساختمان‌ها بود و به داخل خانه‌ها سرایت نکرد. از طرفی با ریزش آوار هم مواجه نبودیم. با این حال 40 خانوار آن شب نیاز به امدادرسانی و اسکان اضطراری داشتند.»
اهالی روستای حسین‌آباد قبل از برپایی چادرهای هلال احمر، اعلام کردند که تا برگشتن شرایط به حالت عادی در خانه اقوام خود در روستا می‌مانند و به همین دلیل، نیازی به اسکان اضطراری نبود. با این حال اقلام اولیه‌ای مثل والور، پتو، بسته‌های غذایی و … بین خانواده‌های آسیب‌دیده توزیع شد.
همراهی مردم با هلال احمر
مسیر کوهستانی و جاده پرپیچ و خم حسین‌آباد به دهگلان حوادث جاده‌ای کمی به جا نمی‌گذارد؛ تیم‌های امدادی پایگاه‌های دیواندره و دیگر شهرستان‌های این حوالی خاطرات تلخ و شیرین زیادی از این حوادث جاده‌ای دارند.
ذبیحی می‌گوید :«این جاده برای افراد ناآشنا مسیر سختی است. پر از پیچ و خم است و با یک اشتباه کوچک می‌تواند اتفاق بدی رقم بخورد. تصادف‌های وحشتناکی هر هفته در این مسیر شاهدیم. اما تعدادی از آنها که ختم به خیر شده انگیزه مهمی برای امدادگران است تا به کار خود با جان و دل ادامه دهند.»
از تصادف زوج زنجانی در این جاده می‌گوید و زنی که به دلیل برگشتن زبان در حلقش، دچار خفگی شده بود. اما اقدام به موقع امدادگران او را از مرگ حتمی نجات داد و چند ماه بعد برای تشکر از امدادگران دوباره راهی این جاده شده بودند.
ذبیحی می‌گوید: «در زمان وقوع حادثه افراد لحظات سخت و پراضطرابی را می‌گذرانند. حتی ممکن است انتظارات بیجایی هم از تیم‌های امدادی داشته باشند؛ مثلا اینکه ما مسیر 40 کیلومتری را در دو دقیقه طی کنیم.
ما به این شرایط سخت آگاهیم و تا جای ممکن با مردم مدارا و آنها را درک می‌کنیم. برای همین است که مردم روستاهای اطراف ارتباط خوب و تعامل زیادی با هلال احمر دارند. 10 خانه هلال روستایی در دیواندره شکل گرفته و آموزش‌های مختلفی از امداد و آشنایی با مخاطرات، برای مردم برگزار شده است.
همین آشنایی‌های اولیه با آموزش‌های هلال احمر، به ما هم در کنترل و مدیریت حوادث کمک زیادی می‌کند.»
سوختن در تاریکی
واژگونی تانکر سوخت در جاده حسین‌آباد 2 فوتی بر جای گذاشت. «حشمت کریمی» از امدادگران اعزامی از سنندج به این حادثه می‌گوید: «وقتی ما به محل حادثه رسیدیم، علمک‌های گاز منفجر شده و خانه‌ها و تعدادی خودرو در حال حریق بودند.
برق و گاز روستا از شبکه اصلی قطع شده بود تا از خسارت‌های بیشتر جلوگیری کند. تاریکی مطلق بود. مردم ترسیده بودند. 9 نفر در این حادثه دچار مصدومیت شدند و 15 خودرو دچار حریق شد.»
از لحظه رسیدن به محل حادثه، کنترل و مهار آتش را به همراه نیروهای آتش‌نشانی دست گرفتند. همزمان تیمی از امدادگران به ایمن‌سازی محل حادثه مشغول بود تا جاده برای خودروهای عبوری امن باشد و همچنین از گسترش حادثه در منطقه مسکونی حسین‌آباد جلوگیری شود.
کریمی می‌گوید: «تیم‌هایی هم به امدادرسانی به مصدومان و انتقال آنها به مراکز درمانی مشغول شدند. در این حادثه با وجود برخورد تانکر با ساختمان‌ها و همچنین انفجار علمک‌های گاز، آوار نداشتیم. با این حال تا تثبیت موقعیت، و زمانی که مطمئن شدیم هیچ خطری دیگر این منطقه را تهدید نمی‌کند، در کنار مردم بودیم.»
ساعت حوالی 3 بامداد بود که حسین‌آباد را ترک کردند. همزمان، کمیته برآورد خسارت تشکیل شد تا مردم آسیب‌دیده از این حادثه بتوانند خانه‌های خود را از نو مرمت کنند و جبران خسارتی از طرف مسئولان دولتی برای مالکان خودروهای آتش‌گرفته و دیگر خسارت‌ها تعیین شود.
جاده‌ای که هرگز از تصادف خالی نمی‌شود