سعید پورزند – «مذاکرات در سه هفته گذشته پیشرفت‌های قابل توجهی داشته؛در هر چهار حوزه و در برخی موضوعات پیشرفت‌ها قابل توجه‌تر و سرعت بهتر بوده و در برخی به خاطر بی عملی‌های طرف مقابل یا عدم ابتکار و خلاقیت لازم در طرف‌های مقابل با کندی‌هایی روبه‌رو بوده است. آمریکا بیشتر از برجام مطالبه نکند؛ ما هم کم‌تر از برجام را قبول نمی‌کنیم.»
اینها بخشی از اظهارات اخیرخطیب‌زاده،سخنگوی وزارت امورخارجه است که از آخرین وضعیت برجام در نشستی با خبرنگاران مطرح شده است.برجام؛واژه‌ای که درمیان خطوط خبری رسانه های مختلف جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داد،اینک در آستانه ثمردهی وبه بارنشستن گفت‌وگوها قرار دارد.آن هم پس ازپشت‌سرگذاشتن فرازوفرودهای زیاد؛یک بار مورد توافق قرارگرفت ویک بارنقض شد.
با این حال ،رفت‌وبرگشت‌ها به وین خاتمه نیافت واروپایی‌ها که در غیاب وگوشه‌گیری رقیب قدرخود فرصت خودنمایی پیدا کرده بودند،ترغیب ایران برای ماندن در برجام وادامه تعهدات‌اش را به عنوان یک استراتژی پی‌گرفتند.در این مسیر دست‌شان هم باز بود؛باوجود عمل نکردن به تعهدات خود از آژانس انرژی اتمی استفاده ابزاری کرده ودر جهت جلب رضایت شریک آمریکایی گام برداشتند.
در طرف مقابل، ایران با خویشتنداری واتکا به دیپلماسی فعال مبتنی بر نگاه به شرق،تحکیم روابط با چین وروسیه را مدنظر قرارداد وهمسایگان خود را به همکاری بیش ازپیش دعوت کرد. چنین راهبردی عضویت در پیمان شانگهای را به همراه داشت که همچنان منتظر ثمردهی این حضور هستیم.
اکنون که هشتمین دور از گفت وگوها را پشت‌سر می‌گذاریم،به نظر می‌رسد طرفین مذاکرات به دنبال جمع‌بندی موضوعات مدنظر در قالب توافقی هستند که می‌بایست مورد اجماع قرارگیرد تا از منظر کلی، قابلیت اجرایی داشته‌باشد.این همان نکته‌ای است که بیش ازپیش در دستور کار مذاکره‌کنندگان ایرانی قرارداشته وبه عنوان یک راهبرد وتضمین ،به عینه پی‌گرفته شده است.اما در این میان شواهدی از نتیجه‌گیری در مذاکرات وین به چشم می‌خورد.
جندی پیش صحبت از پیگیری فعالیت شرکت‌های خارجی اروپایی در زمینه تولید سم در ایران مطرح بود وبتازگی «هانس اودو موتسل»،سفیر آلمان در تهران در اظهاراتی عنوان کرد که دو کشور ایران وآلمان باید در زمینه عملیاتی نیز کارهایی قوی‌تر را انجام دهند که سازمان صنایع کوچک وشهرک‌های صنعتی ایران یک سازمان کلیدی برای انجام این نوع از همکاری‌هاست.وی به صراحت از انجام توافق وین در آینده‌ای نزدیک خبر داد واینکه باید آماده شرایط پس از توافق باشیم.
با این تفاسیر در نقطه‌ای ایستاده‌ایم که از یک‌سو آمریکایی‌ها به شکست استراتژی فشار حداکثری در برابر ایران واقف شده‌اند واز سوی دیگر ایران همان برجامی را می‌خواهد که به آن متعهد بوده وآژانس انرژی اتمی هم براین موضوع مهر تایید زده است.بر همین اساس وبا توجه به اینکه آمریکایی‌ها هم خواهان توافق «نه بدتر» هستند باید گفت توافق در همان ساعت صفر وامضای برجام می‌تواند به مذاکرات وین وبازگشت هیات‌ها به کشورهای شان کمک کند.