تهران، همسایه قدیمی ری، حالش خوب نیست. شهری که روزگاری شهره بود به خوش آب‌وهوایی. نفس در سینه‌اش تنگ می‌آید.
ترافیک، آلودگی هوا و ساختمان‌های بی‌قواره، برج‌ها و مال‌های سر به فلک کشیده، وصله شده‌اند به پایتخت.
تهران این روزها، میزبان 10میلیون شهروند است؛ یعنی یک‌چهارم جمعیت کشور. جمعیتی که هر روز با مشکلی دست به گریبان است برای گذران زندگی.
تهران یعنی بافت فرسوده، حملونقل زهوار دررفته، ساخت‌وسازهای غیراستاندارد، حاشیه‌نشینی و آسیب‌های اجتماعی. چالش‌هایی که عرصه را بر پایتخت تنگ کرده‌اند.
پایتختی که جزو 50 شهر پرجمعیت دنیاست. شهری که در هر کیلومترمربعش 11هزار و 650نفر زندگی می‌کنند. پایتختی که پنج‌هزار هکتار بافت مسکونی‌اش فرسوده است.
13 گسل هم زیر شهر خفته‌اند، هرچند 3 گسل آن به تنهایی پتانسیل ایجاد زلزله بیش از 7 ریشتر را دارد. همه اینها یعنی باید فکری به حال تهران کرد.
لیلا مهداد- تکرار روزهای آلوده سال، ترافیک سنگین خیابان‌ها، حملونقل عمومی نابسامان، واگنهای قدیمی، اوضاع بد مبلمان شهری، تبلیغات و خدمات شهری تصویر روتوش‌نشده‌ای از تهران به نمایش می‌گذارند.
تهران، شهری که برنامه‌نداشتن مدون، عدم اجرای برنامه‌های مشخص فرهنگی و رشد روزافزون مصائب اجتماعی و… از آن شهر وعده‌ها ساخته است.
مدیریت پایتخت در سه‌سال گذشته، سه شهردار و دو سرپرست در رأس امور مدیریتی خود داشته است. مدیریتی که بدهی سنگینی از سال‌های قبل روی دوش خود می‌بیند.
گفتن از اتوبوس‌های فرسوده، نبودِ تجهیزات واگن‌ها در انبارها این روزها سروصدای زیادی به پا کرده است. گفته‌هایی که پای ورود اتوبوس‌های دست دوم را به میان کشیدند.
مدیریت شهری قبلی 30 الی 40هزار‌میلیارد تومان پروژه نیمه‌تمام داشت
مشکلاتی که هشدارش را شورای شهر تهران داد. رئیس شورا هم از وضع فروپاشیده حملونقل عمومی گفت. البته گفتن از مشکلات پیکان انتقادات را به سمت شورای شهر نشانه رفت.
شورایی که به گفته محمود میرلوحی، به‌گونه‌ای عمل کرده تا دوره‌های بعدی از شهرفروشی‌ها گلایه نکنند. از باغاتی نگویند که از دست رفته‌اند.
ساختمان‌های تاریخی هم یکی از مسائل مورد توجه شورای شهر پنجم بوده و گوشه چشمی به حملونقل عمومی داشته تا جایی که قرارها از ساختن 12 ایستگاه مترو در پایتخت می‌گویند.
این عضو شورای شهر، تیم حاضر درشورای پنجم را تیمی یکدست و متخصص می‌داند.
ساخت‌وسازهایی که در آن دوره به سالی 34هزار پروانه صادر شده می‌رسید. شورای شهر امروز از پروانه ساخت‌هایی می‌گوید که آماری 9هزاری دارند
شورایی متشکل از کمیسیون‌هایی که قبل از شروع رسمی شورای پنجم برنامه‌های خود را مشخص کرده بود. «ما با برنامه مشخص شروع کردیم و سعی داشتیم برنامه‌ها اجرایی شوند.»
شورای پنجم در اصلاح ساختار، برنامه‌ریزی، بودجه‌بندی و انضباط مالی سیاست‌هایی را درنظر گرفت؛ سیاست‌هایی که به باور میرلوحی شورا به آن پایبند بوده و متعهدانه به آن عمل کرده است.
میرلوحی معتقد است، شورا ملاحظات حقوق عمومی و آینده شهر را مدنظر قرار داده است. حال حملونقل عمومی خوب نیست. تحریم‌ها، بحران‌های اقتصادی و کرونا هم هستند.
با وجود این، حملونقل عمومی یکی از اولویت‌های شورای شهر بوده است؛ شهری که 40درصد اقتصاد را درخود جمع کرده است.
تهران از منظر درآمد روی پای خود ایستاده و سراغ روش‌های قدیمی نرفته است.
«درخصوص اتوبوس‌ها اگر دولت راه واردات را باز کند، یا امکان ساخت در داخل مهیا شود، شورا پیش‌بینی‌های لازم منابع را کرده است؛ منابعی که تضمین شده‌اند.»
بدهی‌های قبلی هم هستند؛ 69هزار‌میلیارد تومانی که در شورای پنجم چیزی به آن اضافه نشد و بخشی از آن تصفیه شد.
این عضو شورای شهر درآمدهای پایدار را یکی از تعهدات شورا می‌داند به مردم شهر؛ تعهدی که تا حدودی عملی شده است. «شهرداری امروز ساخت‌وسازهای سال 91 را ندارد.»
ساخت‌وسازهایی که در آن دوره به سالی 34هزار پروانه صادر شده می‌رسید. شورای شهر امروز از پروانه ساخت‌هایی می‌گوید که آماری 9هزاری دارند.
پروانه ساخت‌هایی که بیشتر ریز و در بافت‌های فرسوده صادر می‌شوند. «تهران از منظر درآمد روی پای خود ایستاده و سراغ روش‌های قدیمی نرفته است.»
مدیریت شهری قبل بدهی 50 تا 60هزار‌میلیارد تومانی برای مدیریت شهری جدید به ارث گذاشته است
میراث‌دار بدهی‌های سنگین
محمد حقانی، عضو شورای چهارم شهر تهران مدیریت شهری را متشکل از شهرداری و شورای شهر می‌داند. دو بخشی که ملزم و مکمل هم هستند.
به گفته حقانی، مدیریت شهری قبل بدهی 50 تا 60هزار‌میلیارد تومانی برای مدیریت شهری جدید به ارث گذاشته است. «ما تذکر می‌دادیم اما نتیجه‌ای نداشت.»
به اعتقاد او، شورای چهارم در مسائل بسیاری تفاهم داشته اما توافقی در هزینه‌کردها وجود نداشته است. «شهرداری قبلا تراکم و زمین می‌فروخت، تغییر کاربری می‌داد اما با وجود این، بدهی داشت.»
«در همان دوره مدیریت شهری 30 الی 40هزار‌میلیارد تومان پروژه نیمه‌تمام داشت.» حقانی از تذکرهای شورای وقت در مورد زیرساخت‌های حملونقل عمومی می‌گوید.
حمل‌ونقلی که به آلودگی‌ها دامن می‌زد. آلودگی که از فعالیت سه‌‌میلیون موتورسیکلت و حداقل چهار‌میلیون خودرو ناشی بود. موتورسیکلت‌هایی که هرکدام 6-5 برابر ماشین‌های یور4 ایجاد آلودگی می‌کنند.
مدیریت شهری از کجا بیاورد؟ مدیریتی که می‌خواهد قانون را رعایت کند، تراکم‌فروشی نداشته باشد. رعایت طرح تفصیلی و جامع را هم داشته باشد، هرچند شورا و شهرداری هم بی‌ایراد نیست
شورای چهارم در بحث بودجه، شهرداری را موظف کرد سالی 30کیلومتر مترو بسازد؛ قراری که هیچ‌گاه به آن عدد نرسید. «مترویی هم که ساخته می‌شدند، با استانداردهای لازم فاصله داشتند.»
متروهایی که نه به لحاظ ایستگاه و نه ایمنی به استانداردها نزدیک نبودند، تا جایی که شورای پنجم در ابتدای فعالیتش تعدادی از خطوط را برای بازسازی و راه‌اندازی تعطیل کرد.
«شورای پنجم تراکم‌فروشی نکرد، زمینی برای فروش نداشت، دنبال تغییر کاربری هم نرفت، برای همین با مشکلات بسیاری دست به گریبان شد.»
به گفته حقانی، تذکرها درشورای چهارم به شوخی شباهت داشته؛ چون مدیریت شهری هیچ‌گاه پاسخ قانع‌کننده‌ای برای تذکرها نداشته است. «برای سوال از شهرداری رأی‌گیری می‌کردیم اما هیچ‌گاه رأی کافی نبود.»
«شورای پنجم وارث یک‌سری مسائل و مشکلات است. کمبود بودجه و اعتبار هم هست.» به باور او، جذب نیرو در شهرداری قبل یکی از دردسرهای مدیریت شهری جدید است.
جذب سه‌هزار نیرو در مدیریت شهری اتفاقی بود که در دوره قبل اتفاق افتاد. اتفاقی که ماهانه حداقل هزینه هزار‌میلیارد تومان را به دوش مدیریت جدید گذاشته است.
«مدیریت شهری از کجا بیاورد؟ مدیریتی که می‌خواهد قانون را رعایت کند، تراکم‌فروشی نداشته باشد. رعایت طرح تفصیلی و جامع را هم داشته باشد، هرچند شورا و شهرداری هم بی‌ایراد نیست.»
