“هالک ایرانی” را “ما” ساختیم!

ملیحه محمودخواه- اماجرای کری‌خوانی این دو نفر در فضای مجازی هزار نفر دنبال‌کننده داشت. از همان زمان که قرار مسابقه بین آنها گذاشته شد برای هم پیغام و پسغام مجازی ارسال کردند. سجاد غریبی ماهی‌تابه خم می‌کرد، هندوانه می‌ترکاند و پرتغال له‌می‌کرد تا قدرت خود را به فورد ثابت کند. مارتین مشهور و معروف سینما و بوکس هم به حالت تمسخر با ضبط ویدیو‌های تحریک‌آمیز، سجاد را یک حریف ضعیف می‌خواند.

اما یک هفته‌ای می‌شود که ابهت این هالک ایرانی تا حدودی فرو ریخته است. سکانس دوم این نمایش جمعه در دوبی رقم خورد؛ وقتی این دو نفر بعد از آن همه کری‌خوانی مجازی و تهدیدکردن، برای رجزخوانی، رودرروی هم ایستادند. سجاد غریبی یا همان هالک ایرانی چنان ضربه‌ای از حریفش نوش‌جان کرد که تا یک متر آن طرف‌تر پرتاب شد. همه آنهایی که به پیروزی او دل بسته بودند و عکس‌هایش را در صفحات مجازی دست‌به‌دست می‌کردند، وقتی قد و قامت او را در برابر حریف انگلیسی‌اش دیدند، آه از نهادشان بلند شد. او آن چیزی نبود که در فیلم‌ها و عکس‌ها از خودش نشان می‌داد. نه اندام ورزیده‌ای داشت و نه قد و قامتی که بتواند او را در برابر حریفش امیدوار کند. بسیاری از کارشناسان حوزه اجتماعی بر این باورند که فضای مجازی در حال حاضر جای جولان عده‌ای شده است که ما آنها را بزرگ کرده‌ایم. مقصر به وجود آمدن پدیده‌هایی مانند هالک ایرانی کسانی هستند که با دنبال و تشویق‌کردن آنها توهم بزرگی و قدرتمندبودن را در آنها زنده کرده‌اند.

 هالک ایرانی زاییده نیاز جامعه ما است

مجتبی نیک‌پور، پزشک و روان‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه شهروند می‌گوید: «سجاد غریبی انسانی است که زاییده و پرورده نیاز جامعه ما است و متناسب با نوع زندگی حرکت‌می‌کند تا دیده شود. انسانی است که نیاز دارد به جایی برسد و تلاش می‌کند  پله‌های موفقیت را سریع‌تر طی کند و برای آنکه بتواند به این جایگاه برسد ناچار است  قواعد بازی را به هم بزند.»

به اعتقاد این تحلیلگر روان‌شناختی غریبی از خود چیزی نشان می‌دهد که مقبول جامعه است و تلاش می‌کند به هر نحوی تصویری از خود نشان دهد که جامعه او را بپذیرد که اگر اینطور نبود او دیده نمی‌شود.

به اعتقاد نیک‌پور این ما هستیم که فضا را برای جولان او مهیا کرده‌ایم و در توضیح این ماجرا می‌گوید: «انسان مثل همه موجودات به تشویق نیاز دارد. وقتی حیوانی تشویق شود که در جای مخصوص دستشویی کند، قطعا دفعات بعد برای دریافت این تشویق همان جا را انتخاب می‌کند و این اتفاق و تشویق در همه موجودات وجود دارد. در مورد این فرد هم باید گفت وقتی مردم دور او جمع می‌شوند و تشویقش می‌کنند در واقع موتور حرکت او را در مسیری که درست هم به نظر نمی‌رسد، تقویت می‌کنند و او برای آنکه این همراهی را از دست ندهد، تلاش می‌کند به هر طریقی این حمایت را از دست ندهد.»

او با تاکید بر اینکه ما قدم بعدی او را تقویت کرده‌ایم، ادامه می‌دهد: «اسپانسری که می‌بیند می‌تواند از این مهلکه پول دربیاورد، در این میان بی‌تاثیر نیست. او هم در این جریان حرکت و تلاش می‌کند در این میان منفعت خودش را داشته باشد.»

او درخصوص حریف سجاد غریبی هم می‌گوید: «مارتین فورد نیز در رده‌های میانی سینما و مسابقات میدانی در انگلیس بازی می‌کند. او برگه امتیازی که نسبت به سجاد غریبی دارد این است که جذابیت بصری بیشتری نسبت به او دارد.»

این روان‌شناس با تاکید بر اینکه ما خودمان می‌خواهیم افراد مانند او بزرگ شوند، می‌گوید: «در کشور ما بسیار انسان‌های صلح‌طلب و آرامی هستند که هر کلام‌شان درس‌های زیادی برای ما دارد، اما چند نفر هستند که صفحات آنها را دنبال می‌کنند؟ در واقع همان نیاز ما برای آنکه کسی یا قهرمانی را بیش از هر چیز برای خودمان بزرگ کنیم سبب می‌شود پدیده‌هایی مانند هالک ایرانی به وجود بیایند و در واقع جماعتی هستیم که عاشق شو و نمایش و هیجان هستیم و همین خصوصیت ما را در دام چنین رفتارهایی می‌اندازد.»

او با اشاره به اینکه قرار بود این مسابقه در سال 2018 برگزار شود، اما به دلیل آنکه از آن استقبال نشد، مسابقه کنسل شد، ادامه می‌دهد: «در حال حاضر نقد و تحلیل این بازی که قرار است 14 فروردین ماه برگزار شود، به اندازه جنگ اوکراین دیده شده و قرار است این مسابقه در سالنی با 20هزار نفر جمعیت برگزار شود و قیمت بلیت پایه برای آتن 1.5میلیون تومان قرار داده شده است و با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت عواید این مسابقه بیش از 30میلیارد تومان است و با این حساب کسی زورش به کنسل‌کردن این مسابقه نمی‌رسد و به نظر می‌رسد در این میان سجاد غریبی چه ببرد و چه ببازد دستمزدش را می‌گیرد و این میان مردمی که پول برای خرید بلیت و سفر برای دیدن مسابقه داده‌اند، بزرگ‌ترین بازنده‌های آن خواهند بود.»

افراد را فقط برای هیجان در اینستا دنبال می‌کنیم

داریوش هفت برادران تحلیلگر آموزشی و نویسنده نیز فضای مجازی را مهم‌ترین مقصر به وجود آمدن چنین پدیده‌هایی می‌داند و می‌گوید: «ما ایرانی‌ها در بسیاری از موارد هیجانی عمل می‌کنیم و نتیجه این هیجانی عمل‌کردن ما در فضای مجازی به‌شدت مشهود است. ما در بسیاری از موارد افرادی را در اینستاگرام دنبال می‌کنیم که هیچ شناختی از آنها نداریم و تنها به دلیل دور بازو، هیکل و سبک زندگی‌شان که هیچ شباهتی به زندگی ما ندارد، آنها را دنبال می‌کنیم.»

او با تاکید بر اینکه در همین چند روز اخیر یک‌میلیون نفر به فالوورهای سجاد غریبی اضافه شده است، ادامه می‌دهد: «سجاد غریبی دست‌پرورده فضای مجازی است که ما تلاش می‌کنیم در آن هیجانات خود را التیام ببخشیم. ما او را دنبال می‌کنیم، چون گفته می‌شود او با داعش جنگیده است. گفته می‌شود دور بازوی او از فلان قهرمان دنیا بیشتر است. گفته می‌شود او قهرمان فلان شهر است. اینها را می‌بینیم، اما هیچ وقت به دنبال مدرکی برای اثبات این ادعاها نیستیم و فقط از اینکه نام مسابقه قرن را می‌شنویم، لذت می‌بریم.»

دیده شدن به هر قیمتی

مصطفی اقلیما، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس نیز به «شهروند» می‌گوید: «برخی از افراد به‌شدت تمایل به دیده‌شدن دارند، حالا این دیده‌شدن می‌تواند در قالب نمایش لباس و کفش یا خودنمایی با اندام و دور بازو باشد.»

او با تاکید بر اینکه این تمایل وقتی قوت بیشتری پیدا می‌کند که با فاکتور تشویق همراه باشد، ادامه می‌دهد: «حالا وقتی رفتار و گفتار گروهی برای عده‌ای دیگر جذاب باشد، در واقع راه برای جولان آنها باز شده و این سبب می‌شود آنها باز به این کار ادامه دهند.»

او با تاکید بر اینکه بسیاری از افراد خصوصا افراد کم‌سن‌وسال به دنبال پیداکردن قهرمان برای خود هستند، ادامه می‌دهند: «داشتن یک قهرمان و تأسی به او از جمله مواردی است که در هر فردی وجود دارد، اما انتخاب این قهران بسیار اهمیت دارد و وظیفه رسانه و خانواده است که قهرمان واقعی را به نوجوان و جوان معرفی کند تا قهرمان پوشالی به مردم تحمیل نشود.»

او تنها راه مبارزه با این پدیده را عدم‌حضور مردم در مسابقه پیش‌روی او عنوان می‌کند و می‌گوید: «اگر مردم از مسابقه او استقبال نکنند و درهای فضای مجازی را به روی او ببندند، کم‌کم او فراموش شده و افراد دیگری که سودای رفتارهای او را نیز در سر می‌پرورانند نیز راهی جز انتخاب راه درست نخواهند داشت.»