پرترددترین جاده آذربایجانشرقی از دل دامنه‌های سهند به سمت دریاچه ارومیه راه خود را باز می‌کند و همیشه سال مسافرانی هستند که در این محور تردد کنند؛ چه آنها که تبریز-ارومیه را می‌پیمایند و چه مسافرانی که از این استان به سمت کردستان روانه می‌شوند و برعکس.
پایگاه جاده‌ای اسکو، بیش از 9 سال است که در این محور احداث شده تا حوادث جاده‌ای و کوهستان و البته حوادث آبی این منطقه را پوشش دهد؛ پایگاهی که تا قبل از راه‌اندازی جاده اتوبانی، یکی از پرعملیات‌ترین پایگاه‌های غرب کشور به‌شمار می‌رفت و ماه‌هایی از سال بیش از 22 حادثه جاده‌ای در آن ثبت شده بود.
پایگاه امداد جاده‌ای اسکو، کمتر از 6 کیلومتر با دریاچه ارومیه فاصله دارد و جاده‌ای ترانزیتی از آذربایجانشرقی به سمت آذربایجان‌غربی را پوشش می‌دهد و البته روستاها و منطقه کوهستانی و حوادث رخ‌داده در دریاچه نمک را.
«علی احمدی»، رئیس شعبه جمعیت هلال‌احمر اسکو می‌گوید: «اسکو شهرستانی در دامنه‌های سهند است و هوایی سردوکوهستانی دارد. برای همین هم بارش برف‌وباران در این منطقه زیاد است. البته به‌دلیل نزدیکی به دریاچه ارومیه و نمک‌زار بودن آن، برف دوام و ماندگاری زیادی در این منطقه ندارد. جاده اسکو قدیمی است و تک بانده. برای همین در این محور شاهد تصادفات شدید رانندگی به‌خصوص شاخ‌به‌شاخ شدن خودروها هستیم.»
از دو سال پیش با اتوبانی شدن بخش‌هایی از مسیر، میزان تصادفات در این محدوده کاهش چشمگیری داشت. با این‌حال هنوز در بخش‌هایی از جاده که تک‌بانده است و جاده دوطرفه، تصادف‌های زیادی در زمان بارندگی رخ می‌دهد.
احمدپور می‌گوید: «از زمانی که در معاونت امدادونجات استان فعالیت می‌کردم، به‌خاطر دارم که اسکو پرحادثه‌ترین محور جاده‌ای استان آذربایجانشرقی را داشت. با اینکه در دو سال گذشته تعداد تصادفات این جاده کمتر از قبل شده، اما همچنان در این محور شاهد وقوع تصادف‌های جاده‌ای زیادی هستیم.
به‌دلیل شاخ‌به‌شاخ بودن اغلب این حوادث، میزان خسارت و تلفات هم بالاست و معمولا شاهد کشته شدن هموطنانمان در این محور هستیم.»
گردشگران حادثه‌ساز
با وجود کم شدن تعداد حوادث جاده‌ای در اسکو، همچنان به‌طور متوسط 10 تا 12 حادثه جاده‌ای در این محور به ثبت می‌رسید. اغلب این حوادث هم در روزهای بارانی، در محدوده‌ای از مسیر که جاده قدیمی و تک‌لاینی دارد، رخ می‌دهد.
«مهدی رشیدی» از امدادگران قدیمی این پایگاه می‌گوید: «قبل از راه‌اندازی اتوبان در بخش‌هایی از جاده اسکو، گاهی تا 22 عملیات در ماه را پوشش می‌دادیم. الان تعداد این ماموریت‌ها کمتر شده. امیدواریم با ادامه پیدا کردن مسیر اتوبان، حوادث حال‌حاضر هم کمتر شوند.»
علاوه بر حوادث جاده‌ای، در منطقه اطراف پایگاه هم برای کمک به حادثه‌دیدگان کوهستان می‌روند؛ از جمله امدادرسانی به گردشگرانی که در فصل‌های گرم سال به این منطقه می‌آیند.
رشیدی می‌گوید: «منطقه کوهپایه‌ای اطراف جاده اسکو، همیشه از گردشگرانی که برای چیدن سبزی یا استفاده از طبیعت به اینجا می‌آیند پر است. فصل بهار در این محدوده شاهد عقرب‌گزیدگی و مارگزیدگی هستیم. همچنین گم‌شدن گردشگران در منطقه کوهستانی و حوادث دیگر. حمل این مصدومان در فضای کوهستانی این منطقه از مشکلاتی است که سختی عملیات را برای ما دوچندان می‌کند.»
علاوه بر امدادرسانی در منطقه کوهستانی، اهالی روستاهای نزدیک به پایگاه جاده‌ای هم در مواقعی که دچار حادثه می‌شوند از امدادگران پایگاه درخواست کمک می‌کنند: «سقوط از نردبان و پشت‌بام، مارگزیدگی و عقرب‌گزیدگی، انتقال زن باردار به مرکز درمانی و … ازجمله خدماتی است که به مردم روستاهای اطراف ارایه می‌کنیم.
البته در این روستاها معمولا خانه‌های بهداشت فعال است و اقدامات اولیه درمانی را برای آنها انجام می‌دهد، اما این مرکز تنها در ساعات اداری باز است و در ساعات بعدازظهر و شب، اگر نیاز به کمک‌های اولیه داشته باشند ما به کمک‌شان می‌رویم. به‌خصوص اینکه در این منطقه فشار خون بالا بسیار شایع است.»
گم‌شدگان دریاچه نمک
علاوه بر منطقه کوهپایه‌ای که اسکو در آن واقع است، با خشک شدن آب دریاچه ارومیه هم کوه‌های جزیره‌ای این دریاچه از محدوده آبی خارج شده و در خشکی قرار گرفته‌اند؛ مناطقی که در وقوع حوادث کوهستان از جمله مفقودی تاثیر زیادی دارند.
همجواری با دریاچه ارومیه در مرز دو استان آذربایجان‌غربی و شرقی هم باعث شده تا حوادث آبی هم به مجموعه عملیات‌های این پایگاه اضافه شود.
«مهدی زرتاجی»، امدادگر پایگاه امدادونجات اسکو می‌گوید: «حوادث دریایی ما وقتی رخ می‌دهد که گردشگران به دریاچه می‌روند. بارها در منطقه گردشگری دریاچه، باد قایق‌های پدالی را جابه‌جا کرده و گردشگران در دریاچه گم شده‌اند.
ما برای پیدا کردن و بازگرداندن آنها راهی دریاچه می‌شویم. حادثه شایع دیگر وقتی رخ می‌دهد که این افراد می‌خواهند در دریاچه شنا کنند. آب دریاچه بسیار شور است و کافیست به دهان یا چشم‌شان نفوذ کند؛ شوری آب دیگر اجازه نمی‌دهد که چشم باز کنند و از طرفی تمرکزشان را از دست می‌دهند و گم و در نهایت غرق می‌شوند.»
خاطرات امدادگران پایگاه اسکو، با صحنه‌های دردناک از فوت‌وجراحت‌های عمیق مسافران جاده همراه است. زرتاجی می‌گوید: «نزدیکی پایگاه، رستوران بین جاده‌ای هست که یک روز به همراه تعدادی از بچه‌های امدادگر به آنجا رفته بودیم.
دو نفر از پرسنل پلیس راه هم آن روز آمده بودند به آن رستوران. پیش هم نشسته بودیم. چایی‌شان را نوشیدند، خداحافظی کردند و آماده رفتن شدند که به شیفت‌شان در پایگاه پلیس برسند. ما هم عزم رفتن به پایگاه را داشتیم که اعلام حادثه شد.
سر صحنه تصادف که رسیدیم، دیدیم همین دو نفر درست در خطرناک‌ترین پیچ این جاده با خودرویی تصادف کرده بودند. یکی از آنها درجا فوت کرده بود. نفر دوم گرچه زنده ماند اما دیگر او را ندیدیم؛ آسیب نخاعی دیده و قدرت حرکت خود را از دست داده بود. این یکی از تکان‌دهنده‌ترین خاطراتم از سال‌ها فعالیت در پایگاه جاده‌ای است.»
امدادرسانی با اشک و آه و دل پرخون!