جای خالی شکوه و هیجان سینما

[پولاد امین] در نبود فیلم شاخصی از سینمای ایران شصت و چهارمین دوره جشنواره جهانی فیلم لندن در حال برگزاری است. این فستیوال که توسط انستیتو فیلم بریتانیا برگزار می‌شود، امسال از سینمای ایران تنها فیلم سینمایی “خط فرضی” به کارگردانی فرنوش صمدی و فیلم کوتاه «شاهد» ساخته علی عسگری را میزبانی می‌کند که در این دومی نیز فرنوش صمدی به‌عنوان نویسنده سناریو حضور دارد. در حقیقت می‌توان گفت که سینمای ایران امسال تنها فرنوش صمدی را در فستیوال برلین دارد!

لندن کرونازده
جشنواره لندن یک جشنواره صرفا رقابتی نیست و بیشتر به‌واسطه نمایش فیلم‌های مهم جشنواره‌های دیگر معروف است. رویکردی که باعث می‌شود تماشاگران لندنی صرفا از دریچه این جشنواره چشم‌اندازی کلی از سینمای یک سال منتهی به جشنواره به دست آورند. در شصت و چهارمین دوره، اما جشنواره جهانی فیلم لندن به دلیل شرایط کرونایی دنیا از این وسعت و گستردگی بی‌بهره شده و بسیاری از بخش‌های آن حذف یا کوچک‌تر شده‌اند. از جمله مهم‌ترین و حداقل رسانه‌ای‌ترین بخش فستیوال با نام «گالا» که با فرش‌های قرمز باشکوه و فوتوشوت‌های جنجالی‌اش نگاه تمام رسانه‌های سینمایی را به خود جلب می‌کرد، اما امسال خبری از این شکوه و هیاهو و حواشی نیست.
البته ظاهرا گفته می‌شود که نمایش آنلاین شماری از فیلم‌های جشنواره و البته نمایش هم‌زمان فیلم‌های جشنواره در دیگر شهرهای انگلستان این کوچکی را جبران خواهد کرد. رسانه‌های انگلیسی اما چندان به این قضیه خوش‌بین نیستند.

افتتاحیه
فیلم افتتاحیه شصت و چهارمین دوره جشنواره جهانی فیلم لندن «من‌گرو» ساخته استیو مک‌کوئین بود. جدیدترین ساخته فیلمساز سیاه‌پوستی که با فیلم‌های «دوازده سال بردگی» و «بیوه‌ها» در دنیای سینما صاحب نام و نشان شده، اما در جدیدترین فیلمش نشانی از آن فیلمساز مشاهده نمی‌شود.
«من‌گرو» از نگاه منتقدان و رسانه‌های حاضر در جشنواره آغاز چندان جذابی برای این دوره از فستیوال لندن رقم نزد. فیلمی شعاری و بی‌ظرافت درباره افتتاح رستورانی به نام «من‌گرو» در منطقه “ناتینگ‌هیل” لندن که باعث می‌شود یک افسر پلیس صاحب سیاه‌پوست رستوران را مورد آزار نژادپرستانه قرار دهد؛ و از این به بعد در بستر داستانی که ظاهرا در سال 1968 می‌گذرد، شاهد سیل شعارها و پیام‌های ضدنژادپرستی بی‌شمار و این روزها تکراری‌شده‌ای هستیم که بعد از ماجراهای قتل جورج فلوید در رسانه‌ها به کرات دیده‌ایم.
منتقدان حضور فیلمی مانند «من‌گرو» را در افتتاحیه جشنواره‌ای به اعتبار لندن تنها به دلیل نام و نشان سازنده فیلم و البته سیاست‌های سالیان اخیر جشنواره می‌دانند که تمرکزش را بر حمایت از فیلمسازان زن و رنگین‌پوستان نهاده است.

فیلم‌های مهم امسال
در شصت و چهارمین دوره جشنواره جهانی فیلم لندن که تا آخر مهرماه ادامه خواهد داشت، علاوه بر «من‌گرو» ساخته استیو مک‌کوئین، فیلم‌هایی مانند «آمونیت» ساخته فرانسیس لی، «هرگز دوباره برف نخواهد بارید» ساخته مالگورزاتا اسزوموفسکا، «عشایر» ساخته کلوئه زائو، «فرمان تازه» از میشل فرانکو و «سیبری» ساخته ابل فرارا به نمایش درخواهند آمد. «آمونیت» فیلم اختتامیه این دوره از فستیوال اعلام شده است.

ایران در لندن
سینمای ایران همه‌ساله در جشنواره لندن حضور پررنگی داشته، اما امسال تنها یک فیلم بلند و یک فیلم کوتاه ایرانی در این جشنواره حضور دارند: «خط فرضی» فرنوش صمدی و «شاهد» ساخته علی عسگری. فیلم‌هایی درباره زنان در ایران امروز که با هر متر و معیاری قواعد مردسالارانه روابطش را پیش می‌برند.