شیشلیک مرغوب یا کوبیده 20هزار تومانی!

پولاد امین، شهروندآنلاین: در شرایطی که به‌خاطر اصلاحیه‌های متعدد به فیلم «مرد بازنده» و تحریم تیزرهای این فیلم توسط صداوسیما رابطه محمدحسین مهدویان با یکی از قدرتمندترین نهادهای مذهبی کشور تا حد زیادی شکرآب شده است؛ خبر می‌رسد که رابطه این کارگردان با سازمان سینمایی نیز چندان بهتر از صداوسیما نیست و تنهاوتنها نگرانی مهدویان از آینده کاری‌اش است که باعث شده شاهد یک مصاحبه تندوتیز اعتراضی از او نباشیم. نکته جالب اینکه تا همین اواخر قبل از «شیشلیک» مهدویان به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین فیلمسازان ایرانی برای نهادهای فرهنگی رسمی کشور شناخته می‌شد و به‌خصوص فیلم‌های اولیه او در زمان ساخت و بعدتر هم نمایش انواع‌واقسام حمایت‌های مادی‌ومعنوی را از نهادهای فرهنگی رسمی کشور دریافت کرده بودند.

تغییر بازی

از «شیشلیک» به بعد اما بازی تغییر کرد و نهادهای رسمی ظاهرا به این نتیجه رسیدند که تاحدی از حمایت‌هایشان از محمدحسین مهدویان بکاهند. دلیل این اتفاق اما چیزی نبود مگر نگاه تند محمدحسین مهدویان به مسائل اجتماعی و به‌خصوص فاصله طبقاتی در «شیشلیک» که در قالب نمایش نوعی آرمان‌شهر ویرانه جلوه‌گر شده بود.

در حقیقت محمدحسین مهدویان که در فیلم‌های اولش با نمایندگی سیاسی و ایدئولوژیک و به‌خصوص به‌خاطر نمایش قرائت خاص حکومت از تاریخ دهه شصت بین نهادها و مدیران فرهنگی محبوب شده بود، از جایی به بعد مسیر خود را در داستانگویی تغییر داد و کوشید نگاهی منتقدانه به مسائل اجتماعی و سیاسی کشور در فیلم‌هایش ارایه دهد. رویکردی که خیلی زود او را مغضوب همان طیفی کرد که یک زمانی حامی بی‌چون‌وچرایش بود و حالا سینمای آرمانی‌اش را در وجود مثلا هادی حجازی‌فر و «موقعیت مهدی»اش دنبال می‌کند که به نحو طعنه‌آمیزی با مهدویان و از اولین فیلم او به سینمای ایران معرفی شده است!

تغییر زمین بازی مهدویان

عامل تغییر بازی برای نهادهای فرهنگی کشور اما احتمالا تغییر زمین بازی محمدحسین مهدویان است. فیلمسازی که در «ایستاده در غبار»، «ماجرای نیمروز»ها و حتی تا حدی «لاتاری» تا حد زیادی راوی دفاع مقدس و مسائل و کاراکترهای مرتبط با آن بود، از «درخت گردو» و «شیشلیک» به بعد، اما راهش را تغییر داد و به‌خصوص با سریال «زخم کاری» و فیلم «مرد بازنده» تبدیل شد به فیلمسازی که به‌جای نمایش ایدئولوژی و باورهای یک طیف سیاسی به مردم- و البته بیشتر سینما- می‌اندیشد. چنین شد که سازنده «ماجرای نیمروز» در «درخت گردو» تصویری تلخ‌وسیاه از تلفات جنگ را نمایش داد و در «شیشلیک» حاشیه‌هایی از شهر را به تصویر کشید که به حلبی‌آبادهای فیلم‌های منتقدومعترض سینمای پیش از انقلاب پهلو می‌زدند.

مهدویان در «زخم کاری» و «مرد بازنده» نیز روند تغییراتش را ادامه داد و به‌ویژه در این دو کار اولویت اصلی را به سینما داد. نتیجه اینکه دو فیلم آخر مهدویان از نظر زبان سینمایی قدرتمندترین آثار او هستند که البته وجه انتقادی دو فیلم قبلی او «درخت گردو» و «شیشلیک» را هم دارند. این فیلمساز در «زخم کاری» رمان یکی از نویسندگان و مترجمان متعلق به جریان روشنفکری را دستمایه اثری قرار داد که به هرحال با نگاه طعنه‌آمیزش به یک طبقه خاص حساسیت‌برانگیز به‌خاطر می‌آید و در «مرد بازنده» هم در پایان فیلم نشان داد امیدی به بهبود اوضاع نیست و شاید نامهربانی صداوسیما با این فیلم هم ریشه در همین موضوع داشته باشد.

شصت اصلاحیه بر یک فیلم

حالا اما اتفاقات موجود حکایت از این می‌کنند که فشارها بر مهدویان بیشتر شده است. طبق شنیده‌های موجود این فیلم که پیشتر با سی‌وشش اصلاحیه مواجه شده بود، اخیرا بیست‌وپنج اصلاحیه دیگر گرفته تا مجموع مواردی که برای نمایش این فیلم تغییر یافته باشد، شصت مورد اصلاحی را پشت سر گذاشته باشد!

روز گذشته شماری از رسانه‌های سینمایی به نقل از خبرگزاری آنا از اعمال بیش از شصت اصلاحیه بر کمدی «شیشلیک» خبر دادند. این خبرگزاری منسوب به دانشگاه آزاد گزارش داده بود که کارگردان و تهیه‌کننده این فیلم، هفته هنر انقلاب را مجالی کرده‌اند برای رایزنی با مدیران نظارتی سینما برای حل مشکلات «شیشلیک».

ماجرا ظاهرا از این قرار بوده که در نخستین شب هنر انقلاب، محمدحسین مهدویان به‌همراه محمدرضا منصوری، تهیه‌کننده «شیشلیک» و حبیب والی‌نژاد سراغ مدیران سینمایی رفته و سعی کرده‌اند مشکلات مربوط به این اثر را برطرف کنند. در این میان محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی در صحبت‌های کوتاهی به مهدویان گفته برای نمایش بدون مشکل فیلم اصلاحات موردنظر را انجام دهد. گفته می‌شود او چند باری هم به مهدویان تاکید کرده که فعلا تمرکزش را روی اکران «مرد بازنده» بگذارد و خودش را وارد حاشیه نکند.

در ادامه این گزارش آمده که مهدویان در صحبت‌هایش با محمدرضا فرجی با اشاره به اینکه فیلمش پروانه نمایش دارد، از اصلاحیه‌های فراوانی که به «شیشلیک» خورده گلایه کرده است. طبق ادعای این کارگردان، فیلمش تاکنون ۳۶ اصلاحیه را برطرف کرده اما اخیرا ۲۵ مورد اصلاحی دیگر برای آن در نظر گرفته‌‌اند! اتفاقی که در رسانه‌های اجتماعی بهانه شوخی‌های زیادی شده و شماری از کاربران آن را «تبدیل شیشلیک به کوبیده ارزان‌قیمت» نامیده‌اند!