مهاجرت هفتهزار پرستار از شروع اپیدمی کرونا
رئیس هیأتمدیره نظام پرستاری تهران خبر داد
هفتهزار پرستار از شروع اپیدمی کرونا از کشور مهاجرت کردهاند. این را در کنار 5هزار پرستاری که درحال حاضر به بیماری کرونا مبتلا شدهاند قرار دهید، خواهید دید که این بخش چقدر با کمبود مواجه شده است.
در روزهای اولی که کرونا شیوع پیدا کرده و همهگیر شده بود، مدام صحبت از فرشتگان زمینی میشد که در بحبوحه جدال با کرونا لباس رزم پوشیدهاند و در خط مقدم این جنگ میجنگند. اما این جنگ نهتنها تمام نشده است بلکه روز به روز به تلفات آن اضافه میشود. حالا این فرشتگاه زمینی خسته و فرسوده شدهاند و اگر فکری برای حل این مشکل نکنند، نظام سلامت با مشکلات جدی روبهرو خواهد شد. هشت ماه است که پرستاران دوشادوش یکدیگر با کرونا مبارزه میکنند و این موضوع به مرور زمان باعث ایجاد فرسایش روحی بین کادر درمانی بیمارستانها شده است. علاوه بر این، مشکلات امنیت شغلی پرستاران نیز سالهاست که این قشر را مورد آزار و اذیت قرار میدهد.
کرونا و نیاز به کادر درمان کارامد
کرونا همه کشورهای جهان را درگیر کرده است و نیاز به نیروی کارآمد در حوزه درمان در این شرایط تا حدود زیادی میتواند کمک حال دولتها و سیستم بهداشتی کشورها شود.
در این شرایط برخی از کشورها برای آنکه بتوانند از تخصص و توان نیروهای تازهنفس درحوزه درمان استفاده کنند، شرایط سختی را که پیش از این برای پذیرش مهاجر درنظر گرفته بودند را برای کادر درمان بردارند تا نیروهای زبده دیگر کشورها را جذب کنند. درحال حاضر شرایط پرستاران درکشور بهگونهای است که تعداد زیادی از آنها فکر سفر در سر میپرورانند و عطای ماندن را به لقای آن بخشیدهاند.
کرونا و خستگی کادر درمان
این موضوعی است که آرمین زارعیان، رئیس هیأتمدیره نظام پرستاری تهران در گفتوگو با «شهروند» مطرح کرده و میگوید: «درحال حاضر 9ماه است کرونا درکشور ما شیوع پیدا کرده است و از همان روزهای اول در جلسات مختلف با کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و دولت بارها به فرسودگی و فشار کاری که بر پرستاران وارد شده، اشاره کردم و هشدار دادم که توجهنکردن به این موضوع میتواند فاجعهای بزرگ را ایجاد کند اما علیرغم تمام هشدارها شاهد بیتوجهی به این قشر بودیم.»
کرونا درمان ندارد
او تأکید میکند که ماهیت این بیماری بهگونهای پیش رفته است که درمانی برای آن یافت نشده و در بیمارستانها برای بیماران از درمانهای حمایتی استفاده میشود.
مهمترین رکن درمان در بیمارستانها پرستاران بوده و بیشترین مواجهه را نیز در بخشهای مختلف با بیماران درگیر با این بیماری، پرستاران برعهده دارند.
در این شرایط برخی از کشورها برای آنکه بتوانند از تخصص و توان نیروهای تازهنفس درحوزه درمان استفاده کنند، شرایط سختی را که پیش از این برای پذیرش مهاجر درنظر گرفته بودند را برای کادر درمان بردارند تا نیروهای زبده دیگر کشورها را جذب کنند. درحال حاضر شرایط پرستاران درکشور بهگونهای است که تعداد زیادی از آنها فکر سفر در سر میپرورانند و عطای ماندن را به لقای آن بخشیدهاند.
روال طبیعی تغییر کردهاست
زارعیان با تأکید بر اینکه هیچ نگاه مادی به موضوع وجود نداشته و نخواهد بود، ادامه میدهد: «وظیفه حرفهای پرستاران کمک در درمان بیماران است و این جزو رسالت حرفهای پرستاران است. اما درحال حاضر کرونا شرایطی را ایجاد کرده که روال طبیعی را به هم زده است. افزایش ابتلای خود پرستاران که در خط مقدم قرار دارند، سبب فرسودگی شغلی آنها شده است.»
او تأکید میکند بارها در جلسات مختلف با ستاد مبارزه با کرونا این موضوع گفته شده اما هیچ توجهی به آن نشده است و باید امروز شاهد روند نزولی بهرهوری در بیمارستانها باشیم.
دیدن مرگ یک شهروند ممکن است تا مدتها روح و روان افراد را درگیر کند؛ حال تصور کنید یک پرستار علیرغم همه تلاش و زحمتی که میکشد، روزانه شاهد مرگ دهها هموطن است و به گفته رئیس هیأتمدیره نظام پرستاری این آسیب روانی جدی است و سبب افزایش خستگی فرد میشود و این خستگی روحی میتواند خستگی جسمی او را به واسطه شرایط سخت در لباسهای بسیار وحشتناک با کاورها و شیلدها که مجبورند ساعتها به تن داشته باشند، دوچندان کند.
5 هزار پرستار مبتلا
رئیس هیأتمدیره نظام پرستاری تهران تأکید میکند که درحال حاضر بیش از 5هزار پرستار مبتلا داریم که درحال حاضر از جمع 110هزار پرستاری که در چرخه درمان فعالیت میکنند، به این بیماری مبتلا شدهاند؛ این به جز 15هزار پرستاری است که در این 9ماه به کرونا مبتلا شدهاند و بهبود پیدا کرده و به کار بازگشتهاند. در این میان جامعه پرستاری 50 پرستار خود را نیز بر اثر ابتلا به کرونا نیز از دست داده که این نیز ضربه زیادی به این بخش وارد کرده است.
او تأکید میکند، موضوعی که از آن غافل شدهایم، خانوادههای این پرستاران هستند که در معرض ابتلا قرار دارند. تعدادی از آنها ماههاست به دلیل ترس از درگیری خانوادههایشان جدا از خانواده زندگی میکنند و خود را ایزوله کردهاند تا به این طریق بیماری را به فرزند و همسرشان منتقل نکنند.
تعدیل پرستاران در زمان بحران کرونا
اینها درحالی رقم میخورد که این بازه زمانی تعدیل نیروی انسانی به دلیل کاهش درآمدهای نظام سلامت نیز صورت گرفت.
به گفته زارعیان، تعدیل نیروی انسانی از منظر بنگاههای اقتصادی منطقی است اما نکته اصلی این است که پرستاری حرفه حاکمیتی است و باید به این منظر به این شغل نگاه کرد که درحال حاضر بیشترین نیاز کشور به حوزه درمان است و اگر این بخش با کمبود روبهرو شود، امکان جبران نخواهد بود.
او ادامه میدهد: «درحال حاضر 4هزار نیروی قراردادی 89 روزه داریم که هنوز تبدیل وضع پیدا نکرهاند و با حقوق اندک مشغول به کار هستند. در فیش حقوقی آنها علیرغم همه تلاش و زحمتی که این روزها میکشند، تنها 27هزار تومان حق کرونا اضافه شده است که این در واقع نادیدهگرفتن زحمت این افراد است.»
تعدیل نیروی انسانی از منظر بنگاههای اقتصادی منطقی است اما نکته اصلی این است که پرستاری حرفه حاکمیتی است و باید به این منظر به این شغل نگاه کرد که درحال حاضر بیشترین نیاز کشور به حوزه درمان است و اگر این بخش با کمبود روبهرو شود، امکان جبران نخواهد بود.
مهاجرت پرستاران مشکل این روزهای کرونا
شرایط روحی و روانی و خستگی و فرسودگی 24ساعته از یک طرف، شرایط قراردادها و نداشتن پشتوانه مالی نیز سبب شده که برخی از پرستاران به فکر ایجاد شرایط جدید شغلی خود باشند.
از زمانی که ویروس کرونا در کشورهای اروپایی شیوع پیدا کرد، به دلیل کمبود نیروهای متخصص در بیمارستانهای اروپایی شرایط ورود پرستاران در این کشورها فراهم شد، بهطوری که نمره زبان برای پذیرش برداشته شده است و پرستاران به راحتی جذب این کشورها میشوند. آمریکای شمالی نیز بهشدت پذیرش دارند و نیروی ارزان میخواهند. مشکلات ویزا و نمره زبان آنها نیز حذف شده و به راحتی جذب پرستار دارد. این درحالی است که کشورهایی مانند پاکستان نیز پرداختیهای بالا به پرستاران مهاجر پرداخت میکند تا در این شرایط از نیرویی که هزینه تحصیلش را کشور دیگری پرداخت کرده است، استفاده کند.
درخواست مهاجرت بالا رفته است
زارعیان تأکید میکند که اگر در ماههای گذشته مثلا در طی سهماه، یکنفر متقاضی برای مهاجرت وجود داشت، در ماه گذشته تنها در تهران 250 نفر متقاضی مهاجرت بودهاند و طبق آمارها در حدود 7هزار پرستار در این دوره بحرانی از کشور خارج شدهاند.
مدیریت اشتباه پرستاران را به مهاجرت واداشته است
به گفته این مقام مسئول، دریافتنکردن به موقع و دقیق پاداش کرونا، بیتدبیری در زمینه حفظ منابع انسانی، عدم جذب نیروهای ۸۹ روزه از اصلیترین دلایل مهاجرت پرستاران است؛ زیرا وعدههای زیادی در زمینه معیشت پرستاران داده شده است اما تاکنون هیچ اقدام موثری در این زمینه صورت نگرفته که میتواند جای نگرانی داشته باشد.
شرایط روحی و روانی و خستگی و فرسودگی 24ساعته از یک طرف، شرایط قراردادها و نداشتن پشتوانه مالی نیز سبب شده که برخی از پرستاران به فکر ایجاد شرایط جدید شغلی خود باشند.
او ادامه میدهد: «در اردیبهشتماه سالجاری و پس از گذشتن چهارماه از وعده دولت مبنی بر استخدام ۹هزار پرستار در ساختار درمانی کشور، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه خبر از جذب تنها ۳هزار پرستار در ماههای آتی داد که این وعده هم پس از دوماه، به جذب دوهزار و200 پرستار در تیرماه تقلیل یافت.»
به گفته زارعیان، پرداخت فوقالعاده ویژه پرستاران، تعیین تکلیف وضع نیروهای خدماتی، قراردادی و شرکتی و اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات بابت مصوبه مجلس در سال 86 کافی است انگیزه مضاعف در بین پرستاران ایجاد شود و سبب شود پرستاران از سر ریسک مهاجرت به یک کشور دیگر بگذرند.