خُرد شدن پنجه عقاب در طبس

شهروند آنلاین| درست یک روز پیش از این تاریخ، جیمی کارتر رئیس‌جمهوری وقت ایالات متحده دستور آغاز عملیات برای آزادی دیپلمات‌های آمریکاییِ محبوس در سفارتخانه این کشور در تهران را صادر کرده بود. با تسخیر سفارت آمریکا در 13 آبان سال 58، روابط تهران و واشنگتن وارد تندترین پیچ تاریخ خود شد. اما حتی قطع رابطه سیاسی، بلوکه کردن دارایی‌ها و اعمال شدیدترین تحریم‌های اقتصادی نیز باعث نشد امام خمینی (ره) از حرف خود که تعیین تکلیف دیپلمات‌ها را به تشکیل نخستین مجلس شورای اسلامی منوط کرده بود برگردد.

جیمی کارتر هر روزی که از حضور دیپلمات‌ها در اسارت می‌گذشت درصدی از محبوبیت خود را بین مردم آمریکا از دست می‌داد و نزدیک شدن به موعد انتخابات ریاست‌جمهوری او را برای اتخاذ اشتباه‌ترین تصمیم دوران ریاستش راسخ کرد. برخی مشاورین جیمی کارتر از مدت‌ها قبل مذاکره با تهران را بی‌فایده دانسته و سعی در سوق دادن رئیس‌جمهوری ایالات متحده به سمت درگیری نظامی با ایران داشتند.

کارتر پس از مدت‌ها مقاومت و استفاده از بهانه «به خطر افتادن جان دیپلمات‌ها در صورت حمله نظامی» عاقبت با انجام یک عملیات ضربت برای ربودن دیپلمات‌ها و انتقال آنان به خارج از ایران موافقت کرد. نیروی ویژه موسوم به «دلتا» طی دستوری محرمانه خود را برای انجام این کار آماده کرد و بعد از مدت‌ها آموزش و تمرین سرانجام روزهای 24 و 25 آوریل 1980 برای انجام عملیات در نظر گرفته شدند.

عاقبت 24 آوریل فرا رسید و در این تاریخ 6 هواپیمای سی-130 و ۸ هلیکوپتر غول‌‌پیکر سی‌اچ-53 وارد فضای پروازی ایران شده و در صحرای طبس فرود آمدند. طبق نقشه قرار بر این بود بامداد 25 آوریل هواپیماها و هلیکوپترها به سمت تهران حرکت کنند. ورزشگاه شهید شیرودی (امجدیه) به دلیل نزدیکی به ساختمان سفارت آمریکا (محل نگهداری دیپلمات‌ها) به عنوان نقطه تجمع و شروع عملیات در تهران در نظر گرفته شده بود.

اما در شبی که نیروها قصد حرکت به سمت تهران را داشتند وقوع یک طوفان شن پیش‌بینی نشده در صحرای طبس همه برنامه‌ها را بر هم زد. نتیجه این طوفان نابهنگام برخود هلیکوپتر با یکی از هواپیماها و در نتیجه انفجار و کشته شدن 8 نفر از نیروهای دلتا بود. در پی این واقعه کارتر که شخصاً پیگیر جزئیات عملیات بود دستور بازگشت نیروها را صادر کرد و به این ترتیب عملیات پنجه عقاب قبل از آن که آغاز شود شکست خورد.