بی‌هویت‌های بلاتکلیف

اینجا تابعیت براساس خون است تا هزاران کودک تابعیت‌شان به کلاف سردرگمی بماند. کودکانی که حاصل ازدواج مادران ایرانی با مردان مهاجری است که به امید کار و زندگی بهتر از مرزها گذشته‌اند.
کودکانی که به جرم نبود اسناد هویتی از حقوق شهروندی محروم مانده‌اند. هرچند محرومیت از آموزش بزرگترین اجحافی است که در حق‌شان می‌شود.

قانونی که تا دهه 60 اجرایی شد

براساس قانون مدنی ما اگر زن ایرانی با مرد غیرایرانی ازدواج کند فرزندش نمی‌تواند شناسنامه داشته باشد؛ مگر اینکه مرد به تابعیت ایران در بیاید؛ قانونی که در‌سال 1307 نوشته شد.

قانونی که از همان سال‌ها براساس عرف نظام جهانی برقرار بوده و در همه کشورها اعطای تابعیت را از مرد می‌دانسته‌اند. قانونی که با وجود تعارض با شرع مقدس امری پذیرفته شده است.

قوانین وضع می‌شوند تا بهبودی باشند بر زندگی شهروندان. قوانینی که در طول زمان اصلاحاتی را به خود می‌بینند.

تا قبل از جنگ، مشکلات زیادی در این زمینه نداشتیم و مرد به صورت موردی به اسلام مشرف می‌شده و به بچه شناسنامه ایرانی می‌دادند.

شناسنامه‌های ایرانی که توسط وزارت خارجه صادر می‌شدند اما بعد از جنگ تعداد زیادی از افغانستانی‌ها به ایران آمدند و ازدواج آنها با زنان ایرانی زیاد شد.

تا دهه 60 شناسنامه به نام مادر صادر می‌شد و مشکلی در صدور شناسنامه وجود نداشت اما بعد به دلایل خاص دادن شناسنامه غیرقانونی اعلام شد

البته تا دهه 60 شناسنامه به نام مادر صادر می‌شد و مشکلی در صدور شناسنامه وجود نداشت اما بعد به دلایل خاص دادن شناسنامه غیرقانونی اعلام شد.

سال 82 بعد از گذشت دو دهه نمایندگان مجلس تصمیم بر رسمی کردن این قانون گرفتند. تصمیمی که سعی داشت بچه‌های حاصل از این ازدواج‌ها را شناسنامه‌دار کند.

تصمیمی که شروطی را به خود دید تا بخشی از آن در هاله‌ای از ابهام باقی بماند. با تغییرات در مجلس شرط 18 سالگی کودکان به میان آمد.

شرطی که اجازه می‌داد کودک درخواست تابعیت بدهد و صاحب شناسنامه شود. هرچند وضع تا قبل از ۱۸سالگی با ابهام باقی ماند.

بنابر آیین‌نامه «اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی»مقرر شد فرزندان زنان ایرانی که به 18 سالگی رسیدند حتی در صورت فوت یا طلاق مادر می‌توانند تابعیت ایرانی بگیرند

شناسنامه‌ای که قرار بود سه روزه صادر شود

آیین‌نامه «اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی» اوایل خردادماه بود که در هیأت دولت تصویب شد.

بنابر آن مصوبه مقرر شد فرزندان زنان ایرانی که به 18 سالگی رسیدند حتی در صورت فوت یا طلاق مادر می‌توانند تابعیت ایرانی بگیرند.

در یکی از بندهای این آیین‌نامه آمده است؛این قانون فقط مشمول زنان ساکن داخل کشور نیست.

قانونی که  زنان ایرانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند و در خارج ازدواج کرده‌اند را در نظر گرفته و می‌گوید می‌توانند برای فرزندان خود تابعیت بگیرند.

تصویب قانون تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی درحالی از سوی دولت اتفاق می‌افتد که با این اقدام ویژه نور امید بر دل خیلی از فرزندان دارای مادران ایرانی می‌تابد.

این اقدام درحالی از سوی دولت انجام گرفت که نداشتن شناسنامه برای فرزندان اتباع خارجی با مادر ایرانی مشکلاتی را به لحاظ حقوقی، هویتی و حتی امنیتی برای این خانواده‌ها  و جامعه ایجاد کرده بود.

سرانجام این مصوبه باعث شد تا حقوق شهروندی این افراد هم به رسمیت شناخته شود.

شهریور 99 بود که سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور اعلام کرد که طبق قانونی که اخیرا تصویب شده، مادران این کودکان به استانداری‌ها مراجعه کنند و ظرف سه روز شناسنامه ایرانی بگیرند.

سیف‌الله ابوترابی هم در توضیح صادر نشدن هیچ شناسنامه‌ای گفته بود: «پس از ابلاغ اجرای این قانون سه‌ماه باید بگذرد و دستگاه‌های مربوطه اعلام نظر کنند.»