اهالی کوچه «باغ انگوری» هرندی تهران چندسالی است که به حضور کانون «منتظران اباصالح المهدی (عج)» و انجام کار داوطلبانه در آن عادت کرده‌اند؛ محفلی که با همت اهالی خود محله به راه افتاده تا گره‌گشای مشکلاتشان باشد و برای بهترشدن شرایط زندگی در یکی از پرحاشیه‌ترین محله‌های پایتخت تلاش کنند. «نسرین آقایی» 22 سال پیش که از کاشان به تهران نقل‌مکان کرده بود فکرش را نمی‌کرد کانونی محلی دایر کند و اهالی محله را به مشارکت در فعالیت‌های محلی و کم‌کردن مشکلات محله دعوت کند. آقایی می‌گوید: «هرندی ما با هرندی که در رسانه‌ها از آن سخن می‌گویند، زمین تا آسمان فرق دارد.»
فاطمه عسگری‌نیا- کانون منتظران، ساختمانی در دل محله هرندی است که اغلب وسایل چیده شده در هر دو طبقه آن به کمک اهالی محله تهیه شده است؛ از فرش و مبل‌های رنگ و وارنگ گرفته تا یخچال و وسایل پذیرایی از میهمانان و … .
آقایی از چندوچون راه‌اندازی این مرکز می‌گوید: «به‌واسطه فعالیت‌های ترویج مذهبی‌واجتماعی همراه یکی از دوستان در جلسات شهرداری حضور داشتیم. وقتی در این جلسه دیدم همه مسئولان صرفا بر نقاط ضعف هرندی تمرکز کرده‌اند و از زنان هرندی به‌عنوان زنان آسیب‌دیده و درگیر مشکلات اجتماعی یاد می‌کنند، تصمیم گرفتم با کمک اهالی محله چهره واقعی هرندی و زنان توانمند محله را به همه نشان دهم.»
ظرفیت‌های ناشناخته در محله هرندی و نشان دادن توانمندی‌های ساکنان قدیمی این محله، انگیزه‌ای برای او بود تا از اهالی دعوت کند که کار داوطلبانه در محله خود را پابهپای او آغاز کنند. آقایی می‌گوید: «آنقدر معضل اعتیاد، زنان آسیب‌دیده اجتماعی، خانه‌های پلاک قرمز و… را در این محله پررنگ کرده‌اند که کسی نمی‌داند در این محله، زنان کارآفرین زندگی می‌کنند، دانش‌آموزان مدرسه البرز حضور دارند، دانشجویان نخبه در بهترین دانشگاه‌های تهران تحصیل می‌کنند و هنوز همسایه حواسش به همسایه است که کسی شب، گرسنه نخوابد.»
فرهنگ کار داوطلبی
فعالیت‌های مردمی محله هرندی این روزها در کانون‌های مختلفی دنبال می‌شود؛ کانون محمدیه، کانون وام، کانون پسران (۸ تا ۱۸ ساله)، کانون اشتغال و کانون بهبودیافته‌ها یا خانه رهایی، محورهای این فعالیت‌ها هستند.
افراد درگیر سوءمصرف موادمخدر بعد از ترک اعتیاد می‌توانند در کانون رهایی عضو شوند و با کمک وام‌های قرض‌الحسنه و مهارت‌آموزی، کسب‌وکار و زندگی تازه‌ای برای خود دست‌وپا کنند. به گفته آقایی تعداد زیادی از کارگاه‌های اشتغال مرکز خیریه، در اختیار همین افراد بهبودیافته قرار دارد. در این میان نهادهایی مثل بنیادبرکت و کارگروه جهادی حمایت از 2020 محله کم‌برخوردار از این کارگاه‌ها حمایت می‌کنند.
سال 92 بود که مرکز منتظران راه‌اندازی شد. این مرکز کار خود را با حمایت از 7 خانواده نیازمند آغاز کرد. این روزها بیش از 400 خانوار از حمایت‌های مالی، فرهنگی، اجتماعی و خدماتی این مرکز بهره‌مند می‌شوند. آقایی می‌گوید: «هرچه بر این جمعیت افزوده می‌شود، همبستگی محله بیشتر می‌شود. خیلی از خانواده‌های نیازمند توسط همسایه‌های خود به این مرکز معرفی شده‌اند.»
حضور مردمی از جغرافیای گسترده در محله هرندی با فرهنگ‌های مختلف، باعث شده تا مشکلات محله هرندی پیچیدگی‌های خاص خود را داشته باشد. او می‌گوید: «در محله هرندی از هر قوم‌وقبیله‌ای که فکرش را بکنید، حضور دارند و همین مسأله باعث شده تا این محله برنامه توسعه ویژه خود را طلب کند و نسخه محله‌ها و مناطق دیگر به درد این محله نمی‌خورد.
شاید علت اصلی شکست اغلب طرح‌های توسعه اجتماعی، فرهنگی و… در محله هرندی همین است. فقط مردم محله می‌دانند چه می‌خواهند.» برای همین اهالی محله هم به‌عنوان داوطلبان ارایه کمک و هم به‌عنوان دریافت‌کننده خدمات، سری به این مرکز می‌زنند.
توانمندسازی اهالی هرندی
توانمندسازی زنان محله یکی از فعالیت‌هایی است که کانون منتظران روی آن دست گذاشته و بر آن تاکید دارد. برگزاری دوره‌های آموزشی در درمانگاه خیریه اباصالح (عج) محله هرندی در سال‌های نخست دهه 90، شروع راه مهارت‌آموزی و کارآفرینی خیران در این محله بود. با کمک این خیریه حالا زنان محله می‌توانند بعد از آموزش دیدن، با وامی که از خیریه می‌گیرند چرخ‌خیاطی و وسایل موردنیاز را تهیه کرده و به اشتغال بپردازند.
حمایت از 100 فرزند خانواده‌های نیازمند و تامین مایحتاج اولیه این افراد از دیگر کارهایی است که در این خیریه و با مشارکت مردمی همین محله پیش می‌رود. آقایی می‌گوید همه اهالی حواس‌شان به بچه‌های محله هست و سعی می‌کنند آنها را از آسیب‌ها دور نگه دارند. بچه‌های محله، امروز پابهپای کانون پسران و دختران و مادران، خواهران و برادران بزرگ‌تر خود در امور اداره محله مشارکت دارند و برای پیشرفت محله تلاش می‌کنند.
کارگاهی به وسعت یک محله
گرچه اغلب کارگاه‌های کوچک در خانه‌ها دایر شده اما چند کارگاه هم در دل ساختمان خیریه به چشم می‌خورد. ازجمله یک کارگاه نقاشی، کارگاه خیاطی و کارگاه تولید کیف.
«زهره عبادی» یکی از زنانی است که این روزها در کارگاه خیاطی مشغول است و 6 ماهی از حضورش در این کارگاه می‌گذرد. او می‌گوید: «در کارگاه ما علاقه‌مندان به خیاطی آموزش می‌بینند و بعد از آموزش می‌توانند با اخذ وام و خرید چرخ‌خیاطی به درآمدزایی در خانه بپردازند.»
جوان‌های محله هم از حضور و فعالیت در این کارگاه‌ها بی‌نصیب نیستند. «عاطفه جمالی» دختر ۲۳ ساله محله، یکی از این جوان‌هاست که امروز با قلم‌مو و رنگ‌های زیبا، خالق تابلوهای چشم‌نوازی در کانون است. او امروز با تکیه بر هنر نقاشی که دارد با آموزش بچه‌های خردسال محله درآمد اندکی برای خود کسب می‌کند.
«زهرا روحی» زنی از اهالی هرندی است که کارگاه کیف‌سازی را در این مرکز اداره می‌کند. او می‌گوید: «وقتی چندسال قبل دوره‌های آموزشی کیف‌سازی چرم را در درمانگاه محل می‌دیدم، باورم نمی‌شد روزی با این هنر یک کارگاه تولیدی راه‌اندازی کنم و علاوه بر خودم برای بانوان دیگر نیز شغلی دست‌وپا کنم.»
زهرا برای کار در این کارگاه دغدغه‌ای ندارد، چراکه هم محیط، زنانه و راحت است، هم می‌تواند دختر کوچکش را هرروز با خود همراه بیاورد. او می‌گوید: «خیلی از بانوان محله ما در سایه فعالیت این مرکز توانمند شده‌اند و از این توانمندی امروز در مسیر بهبود شرایط زندگی‌شان استفاده می‌کنند.»