نادیده گرفته شدههای روزهای کرونایی
جامعه نابینایان کشور، حتی برای تردد در سطح شهر هم واهمه دارند
کرونا که آمد، نابینایان مشکلاتشان بیشتر شد. همانهایی که تا قبل از ورود این ویروس با انبوهی از کمبودها و سختیها دست به گریبان بودند، حالا با گسترش این بیماری موذی مجبورند با مصائب بیشتری دست و پنجه نرم کنند. آنها این روزها حتی از تردد در سطح شهر واهمه دارند. اگر تا قبل از این فقط از نامناسب بودن فضای شهری گلایه داشتند، حالا باید نگران سلامتیشان هم باشند.
هنوز هیچ آمار دقیقی از میزان ابتلا و یا مرگ و میر نابینایان به دلیل ابتلا به کرونا منتشر نشده. اما واضح است که در این بحبوحه تاخت و تاز کرونا، این قشر از معلولان بیشتر از بقیه افراد جامعه در معرض خطر قرار دارند.
نابینایان به دلیل شرایطی که دارند، بیشتر از حس لامسهشان کمک میگیرند. لمس کردن در و دیورا شهر آن هم در روزهایی که احتمال آلودگی درهرجایی وجود دارد، ریسک ابتلا به این بیماری را بیشتر میکند.
همان عصای سفیدی که قرار است به این افراد کمک کند، در این روزهایی کرونایی، منبع آلودگی است. اما چاره ای هم نیست، نابینایان هم باید مثل سایر افراد جامعه زندگی کنند، اما آنها مثل سایر معلولان نیاز به حمایت بیشتری دارند، مخصوصا در این روزهای سخت.
اما این همه مشکلات نابینایان در این روزهای کرونایی نیست. براساس اعلام انجمن نابینایان ایران، افراد نابینا در صدر افراد معلول تحصیل کرده قرار دارند. اما با این وجود، در هیچ یک سامانههای آموزشی مجازی فکری به حال این قشر نشده است.
براساس آمار در ایران حدود ۸۰۰ هزار نفر با اختلال بینایی دارند که از این تعداد ۱۵۰ هزار نفر نابینای مطلق هستند.
شرایط اقتصادی و مشکلات مضاعف نابینایان
آنطور که شادکام قائم مقام انجمن نابینایان ایران میگوید کشورمان در ردیف ۱۶ کشور اول دنیا در جمعیت بالای نابینایان است. اما با این وجود در برنامهها و سیاستگذاریها هیچ توجهی به این افراد نمیشود.
او با اشاره به مشکلاتی که بیماری کرونا برای این افراد به وجود آورده است، به «شهروند» میگوید:« این بیماری و مشکلات اقتصای ناشی از آن، رنج نابینایان را مضاعف کرده است. و هیچ کس هم در این اوضاع به فکر آن ها نیست.»
شادکام می گوید قانون حمایت از معلولان فقط تصویب شده، اما در هیچ برنامه ریزی به آن توجه نمی شود:«مشکلاتی که امروز افراد نابینا در ایران با آن دست به گریبان هستند، به این دلیل است که هیچ زیرساختی از قبل برای چنین مواقعی طراحی و ایجاد نشده است.»
برجسته نگار هوشمند در بلاتکلیفی
او در بخش دیگری از صحبت هایش با گلایه از سازمان بهزیستی به عنوان متولی اصلی حمایت از معلولان کشور می گوید:«از همان روزهایی ابتدایی همه گیری کرونا در کشور قرار براین بود، طرح های حمایتی از سازمان از همه معلولان به خصوص افراد نابینا به مرور زمان انجام شود، اما واقعیت این است که تا الان هیچ کاری انجام نشده است.»
شادکام اضافه می کند:«بهزیستی مشخصا قرار بود که در حوزه آموزش به نابینایان کمک کند، اما الان در هیچ کدام از نرم افزارهای موجود، شرایطی برای استفاده این افراد وجود ندارد. حتی موضوع برجسته نگار هوشمند که در این شرایط می توانست کمک بزرگی به افراد نابینا باشد، بلاتکلیف رها شده است.»
150 هزار دانش آموز استثنایی بدون آموزش رها شدند
از همان زمانی که بحث آموزش مجازی جدی شد، نگرانی ها درباره آینده تحصیلی افراد معلول هم بالا گرفت. حالا چند ماه از رونمایی از سامانه «شاد» می گذرد و حتی سال تحصیلی جدید هم با کمک این سامانه آغاز شد، اما عجیب اینکه در این سامانه هیچ امکانی برای استفاده افراد نابینا وجود ندارد.
آنطور که معینی دبیر انجمن باور میگوید؛ حدود 150 هزار دانشآموز استثنایی درکشور وجود دارد که تعداد قابل توجهی از آنها دانشآموزان نابینا هستند. اما حالا همه این دانشآموزان از تحصیل بازماندهاند.
معینی دراین باره به «شهروند» میگوید:«ما از اردیبهشت ماه به وزیرآموزشوپرورش نامه نوشتیم و این موضوع را گوشزد کردیم که در نرم افزاری که برای آموزش مجازی طراحی کردند، فکری هم به حال دانشآموزان معلول بکنند.»
درخواست های بیپاسخ جامعه نابینایان
شاید آن اوایل که کرونا آمدند، خیلی ها فکر میکردند این بیماری پس از چندماه بساطش جمع میشود. اما حالا تقریبا همه میدانند، که باید به زندگی کردن با کرونا عادت کنیم. اما خوب این شرایط همزیستی با این ویروس و زندگی روزمره در این شرایط نیاز به امکاناتی دارد که هنوز برای معلولان مهیا نیست.
به گفته معینی شرایط آموزشی نابینایان و به طورکلی معلولان پیش از این مناسب نبود و حالا در این شرایط کرونایی اوضاع بدتر از قبل شده است:«متاسفانه با وجود درخواست های مکرر، آموزش و پرورش هنوز هیچ اقدامی در این زمینه انجام نداده است.»
اما جدا از دانشآموزان، دانشجویان و اساتید نابینا هم عملا از ادامه تحصیل و آموزش بازماندهاند.
معینی میگوید:« ما تعداد قابل توجهی دانشجو و استاد نابینا داریم. این افراد عملا از سال گذشته ارتباطی با آموزش و تدریس ندارند. جالب اینکه مسئولان هم به این موضوع هیچ توجهی ندارند.»
به گفته او نتیجه این بیتوجهی افت شدید تحصیلی است که درسال های آینده خودش را نشان میدهد:«متاسفانه درکشور ما در تصمیمگیریها اصلا به معلولان توجه نمیشود. درحالی یکی از نشانههای توسعه یافتگی جوامع، توجه به حقوق اقلیتها است.»
طرحی برای جابهجایی نابینایان در این روزهایی کرونایی
اما تردد و رفت و آمد نابینایان در این ایان کرونایی هم برای خودش داستان غم انگیزی است. درحالی که همه پروتکلهای بهداشتی به خودداری از لمس سطوح و دوری از حضور در محل های پر جمعیت را از اقدامات ضروری برای جلوگیری از ابتلا به کرونا تاکید دارند، اما این میان هستند افراد نابینایی که مجبورند از سیستم های حملونقل عمومی استفاده کنند. آن هم در شرایطی که این افراد برای تردد نیاز به کمک گرفتن از اشیا و در و دیوار شهر دارند.
آن طور که معینی میگوید، از چند ماه قبل انجمن های نابینایان کشور با همکاری طرحی حمایتی برای تردد ویژه نابینایان تهیه کردند، اما این طرح تا الان مسکوت باقی مانده.
او دراین باره توضیح می دهد:«ما پیشنهاد دادیم، با کمک دولت و شهرداری ها از ظرفیت تاکسی خای اینترنتی استفاده کنیم. یعنی بخشی از هزینه را دولت و شهرداری متقبل شوند، از آن طرف هم بخشی از هزینه برعهده خود نابینایان باشد، تخفیفی هم از این سرویس های جدید حمل و نقل گرفته شود. تا حداقل تردد نابینایان در سطح شهر، کم خطر باشد. اما هیچ توجهی به طرح نشد.»