نوشتن تاریخی درباره کنیزان بسیار سختتر و دشوارتر از تاریخ غلامان در ایران است چراکه ذهنیت تاریخی عمدتا به جهت پدرسالاری، تاریخ زنان را در ادوار مختلف کتمان میکرده است.
شهروند آنلاین: کنیزان و غلامان در ادوار مختلف تاریخ در ایران خرید و فروش میشدند تا اینکه اواخر دوره قاجار، معاملات بردگان و کنیزان با سختگیریهایی همراه بود و در نهایت با تصویب قانون «منع خرید و فروش برده در خاک ایران و آزادی بردگان هنگام ورود به ایران» در اسفند سال ۱۳۰۷ شمسی، مبادله و معامله غلام و کنیز منسوخ شد. در این میان نوشتن تاریخی درباره کنیزان بسیار سختتر و دشوارتر از تاریخ غلامان در ایران است چراکه ذهنیت تاریخی عمدتا به جهت پدرسالاری، تاریخ زنان را در ادوار مختلف کتمان میکرده است. ضمن اینکه غلامان به جهت ورود به دربار و راه یافتن به ساختار قدرت، بیشتر مورد توجه تاریخنویسان قرار میگرفتند. حتی کم نبودند غلامانی که به قدرت رسیدند و سلسلههایی را هم تشکیل دادند؛ به عنوان مثال در مصر و هند. در واقع تاریخ کنیزان تا همین دهههای اخیر تاریخی کماهمیت شمرده میشد، طوریکه حتی میشود از آن با عنوان «تاریخ غلفت» نام برد. برای همین کتاب «زنان زرخرید؛ بررسی وضعیت کنیزان در ایران»، کتابی بسیار حائز اهمیت است.
این کتاب در 4 فصل تنظیم شده است. فصل یکم اختصاص دارد به بررسی وضعیت کنیزان در ایران دوره ساسانی و دو قرن نخست اسلامی. در فصل دوم این موضوع بررسی شده است که چگونه به کنیزان به شکل کالا نگاه میکردند؟ در فصل سوم نویسنده با بررسی آموزش کنیزان، به این گروه در متن جامعه و در درون گروههای اجتماعی مینگرد. نویسنده در فصل پایانی هم موضوع کنیزان را از درون گروه کنیزان بازنگری و جوانب زندگی کنیزان، شخصیت حقیقی، حقوقی و اجتماعی آنها را بررسی میکند، نحوهپوشش و آرایش، حدود اختیارات، باورها، ازدواج و نحوه دستیابی آنها به استقلال مالی و آزادی را بررسی کرده است. کتاب «زنان زرخرید؛ بررسی وضعیت کنیزان در ایران» (از طاهریان تا مغول) نوشته فریبا کاظمنیا در ۲۵۳ صفحه و بهای ۷۰ هزار تومان از سوی انتشارات تیسا منتشر شد.