«هفتمین اجلاس سران کشورهای ضامن روند آستانه» با حضور روسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه عصر امروز در تهران آغاز میشود؛ اجلاسی که سال 1395 به منظور پایاندادن به بحرانهای داخلی سوریه شکل گرفت. به گزارش «شهروندآنلاین»، اگرچه 6 دور مذاکره سران این سه کشور در دورههای گذشته، تصویر گویاتری از مسأله سوریه و مواضع طرفین در آن ارائه کرده است، اما هنوز اختلافات سیاسی و دیپلماتیک متعددی میان طرفین درباره حل بحران سوریه که 11 سال از آن میگذرد، وجود دارد. به همین منظور «شهروند» سعی کرده است در گفتوگو با کارشناسان چشمانداز این مذاکرات را بررسی کند.
به گزارش خبرنگار شهروند آنلاین؛ آستانه از اواخر سال ۱۳۹۵ در قزاقستان به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران و روسیه و همکاری ترکیه، به منظور حل و فصل منازعات سوریه و پایان بخشیدن به 6 سال کشتار، آوارگی و ویرانی در این کشور آغاز شد. هدف از این مذاکرات برقراری آتشبس و یافتن راه حل سیاسی برای بحران سوریه در «آستانه» قزاقستان بود؛ مسألهای که در 6 نشست سران و 18 دور مذاکرات دیگر نیز دنبال شد و حالا در گام هفتم به تهران رسیده است. امروز سهشنبه، 28 تیرماه، سعدآباد میزبان دو رئیسجمهوری روسیه و ترکیه است برای چانهزنیهای جدی سیاسی.
تأکید ایران بر حفظ حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی
تعهد تزلزلناپذیر بر حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی مهمترین موضوعی است که همواره مورد تأکید جمهوری اسلامی ایران در قبال مسأله سوریه بوده است. مسألهای که «جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل خاورمیانه نیز در گفتوگو با «شهروندآنلاین» بر آن تاکید دارد.
این تحلیلگر عرصه سیاست خارجی معتقد است که اجلاسهای چندگانه «آستانه» نقش بسزایی در برقراری شرایط مساعد در سوریه داشته است. او برگزاری انتخابات در این کشور را یکی از نتایج این مذاکرات میداند و در اینباره به «شهروند» میگوید: «روند آستانه در واقع زمینهساز پایان جنگ داخلی و تحرکات داعش در منطقه بوده است. جمهوری اسلامی ایران در این نشست به دنبال مداخله در امور داخلی کشور سوریه نیست.»
بنا به گفته این تحلیلگر، کاهش تحرکات غربی در سوریه نیز یکی از موضوعات این مذاکرات است. قنادباشی معتقد است که این مذاکرات رفتار ترکیه را نیز در موضوع سوریه به سمت چارچوب و ضوابط بینالمللی سوق داده است.
ایران، بازیگر مهم منطقهای در عرصه اقتصادی و سیاسی
هفتمین اجلاس سران کشورهای ضامن روند آستانه در تهران در حالی برگزار میشود که مقامات آمریکایی در منطقه، گزاره «کاهش نقش جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه» را مطرح میکنند. جعفر قنادباشی معتقد است این گفتهها بیشتر برای اقناع مسئولان صهیونیستی از سوی مقامات آمریکایی مطرح میشود.
او در اینباره میگوید: «آمریکا اهرم لازم را برای کاهش نقش و حضور ایران در منطقه ندارد و سفر اخیر رئیسجمهوری آمریکا بیشتر دارای جنبه تبلیغاتی است.»
جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل خاورمیانه معتقد است که توسعه دیپلماسی منطقهای در دولت سیزدهم زمینهساز افزایش نقش اقتصادی ایران در منطقه نیز خواهد بود. قنادباشی در اینباره میگوید:« سیاست مبتنی بر گسترش همسویی، همرأیی و همراهی دولت سیزدهم در دیپلماسی منطقهای، درهای بسیاری را در عرصه فعالیتهای ترانزیتی، صادرات و گردشگری باز کرده است.»
مروری بر نشستهای سران روند آستانه
• نشست سوچی
روسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه اول آذر 1396 در شهر سوچی روسیه گرد هم آمدند تا روند و نتایج مذاکرات آستانه و آغاز فرآیندهای سیاسی در سوریه را بررسی کنند.
• نشست آنکارا
دومین اجلاس سه جانبه روسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه 15 فروردین 1397 رقم خورد با هدف بررسی روند و نتایج مذاکرات پیرامون بحران سوریه.• نشست تهران
سومین اجلاس سه جانبه 16 شهریورماه 1397 برگزار شد که سران سه کشور در یک بیانیه مشترک بر پایبندی مستحکم و مستمر خود به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی سوریه تاکید داشتند.• نشست سوچی
چهارمین دور نشست سه جانبه با حضور پوتین، روحانی و اردوغان درباره بحران سوریه روز پنجشنبه 25 بهمن 1397 در سوچی برگزار شد.• نشست آنکارا
پنجمین نشست روسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه 25 شهریور ۱۳۹8در آنکارا برگزار شد.• نشست فوقالعاده و مجازی به میزبانی تهران
اجلاس فوقالعاده سران روند آستانه چهارشنبه 11 تیر 1399 به میزبانی جمهوری اسلامی ایران و به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد.
رایزنیهای اقتصادی در دستور کار
به اذعان کارشناسان، این اجلاس در کنار اهداف اصلی خود که حل بحران در سوریه است، میتواند زمینهساز رشد تبادلات اقتصادی میان سه کشور نیز باشد. روسیه و ایران در سوریه منافع سیاسی و اقتصادی مشترک متعددی دارند و در سطح منطقهای هر دو کشور از گسترش تروریسم در مرزهای خود نگرانند و همکاریهای ایران و روسیه در بحرانهای منطقه غرب آسیا و همگراییهای مشترک در سطح بسیار بالایی قرار دارد.
روابط ایران و ترکیه نیز بهعنوان دو بازیگر مهم منطقهای که در مقایسه با سایر کشورهای همجوار و همسایه از اشتراکات و ارتباطات «عمیق و دیرینه تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و… برخوردار بودهاند، علیرغم برخی از اختلافات در سطح مطلوبی قرار دارد. در همین راستا، افزایش سطح همکاری اقتصادی مشترک ایران و دو کشور فوق در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته است. موضوعی که «مهدی سعادتی بیشهسری» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز بر آن صحه میگذارد.
یک مذاکره مثبت
نماینده مردم بابل در مجلس شورای اسلامی معتقد است که هفتمین اجلاس سران کشورهای ضامن روند آستانه چشماندازی مثبت و روشن برای منطقه دارد. مهدی سعادتی بیشهسری همسویی ایران و روسیه را با توجه به گذشته آن، در برنامههای مشترک منطقهای در ابعاد امنیتی، سیاسی و اقتصادی نتیجهبخش میخواند و در اینباره میگوید: «در موضوع داعش بهطور مثال این همکاریهای مشترک نتیجهبخش بود. پیشبینی من از اجلاس امروز هم مذاکراتی مثبت و نتیجهبخش است.»
از نگاه عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، برنامه دولت سیزدهم و مجلس یازدهم توسعه دیپلماسی منطقهای است که در هر دیدار دو جانبهای دنبال میشود. مهدی سعادتی بیشهسری در ادامه گفتوگوی خود با «شهروندآنلاین» به سفر اخیر رئیسجمهوری آمریکا به منطقه نیز اشاره کرد: «آنچه در سفر رئیسجمهوری آمریکا مشاهده شد، یک نمایش سیاسی بود. اراده و خواست مردم منطقه مقاومت در برابر جنایات رژیم صهیونیستی است.» نماینده مردم بابل معتقد است که ایجاد صلح و امنیت در منطقه با همکاری مشترک کشورهای منطقه صورت خواهد گرفت؛ موضوعی که در اجلاسهای پیشین آستانه نیز مورد تاکید قرار گرفته است. به اذعان کارشناسان، در شرایط کنونی، کمک به بازگشت آوارگان و بازسازی سوریه باید در دستور کار قرار گیرد و کشورهای منطقه با مشارکت سازنده خود در این مسیر حرکت کنند.
سعدآباد امروز میزبان هفتمین دور از اجلاسی است که بهرغم برخی فراز و نشیبها توانسته اقدامات اساسی برای حل بحران سوریه دنبال کند. در واقع آتشبس فراگیری که از دسامبر 2016 با توافق میان دولت سوریه و گروهی از مخالفان مسلح برقرار شد، مقدمهای برای آغاز مذاکرات آستانه بود که طی آن، برای نخستینبار نمایندگان دولت سوریه با نمایندگانی از گروههای مخالف مسلح بهطور مستقیم رایزنی کردند و این مهم در 6 اجلاس سران و 18 دور مذاکرات دیگر دنبال شد.
//انتهای پیام