کارافرینی زیر چتر حمایتی بهزیستی

به گزارش خبرنگار شهروندآنلاین؛ صدای بلند موسیقی از محوطه نمایشگاه دستاوردهای مددجویان بهزیستی، افراد را به سمت باغ‌موزه قصر هدایت می‌کند. دور تا دور حیاط قدیمی این مجموعه تاریخی می‌توان مردمان ایران را دید؛ از کُرد و لُر و بلوچ گرفته تا اصفهانی و خراسانی و جنوبی. آثار تولیدی هر کدام بر سردر غرفه‌های نمایشگاه حکایت از هنر دست‌شان دارد. زنان و مردانی که از میان ناامیدی‌ها، دلگرم به مدد الهی شدند و با وجود همه سختی‌ها و کم و کاستی‌های جسمی به مبارزه با زندگی و ساختن آینده خویش برخاستند.

ما معرف تاریخ سرزمین‌مان هستیم

زینب منفرد، بانوی بلوچی که از سیستان و بلوچستان در این نمایشگاه حاضر شده، یکی از این مددجویان است که با خود بخشی از تاریخ و هویت ایران را به تهران آورده است. او اهل روستای کلپورگان است؛ اولین روستای صنایع دستی ایران که با هزار سال قدمت به ثبت جهانی رسیده تا حالا زنانی مثل زینب با افتخار از آن یاد کنند. هنر زینب ساخت همان ظروف گِلی ساده کلپورگان است و ابزار کارش هم تکه چوبی ساده با کاسه‌ای آب و کمی گِل خاکستری رنگ. با همان رخت سرخ‌رنگ زیبای بلوچی‌اش کف غرفه می‌نشیند و از هنر مردمان روستایش برایمان می‌گوید: «مردم روستای ما با ساخت همین ظرف‌ها روزگار می‌گذرانند.» او یک زن سرپرست خانوار است که 12 سالی می‌شود به عنوان مددجو زیر چتر حمایتی بهزیستی زندگی می‌کند: «با کمک بهزیستی یک کارگاه تولیدی راه‌اندازی و جمعی از زنان و دختران روستا را دور هم جمع کرده‌ام و مشهورترین سوغات‌های روستایمان را تولید می‌کنیم. اگر حمایت‌های بهزیستی نبود، من هیچ‌وقت نمی‌توانستم به عنوان یک زن سرپرست خانوار کارآفرین امروز با قدرت در جامعه زندگی کنم.»

تکه چوب را بر تن خیس لیوان گلی می‌کشد. لازم نیست خیلی صاف و بی‌نقص باشد، چرا که شکل و شمایل ساده و کج و معوج جزو ویژگی‌های این آثار است. بدرقه‌مان می‌کند با لبخند و چشم‌هایی که برق امیدش را می‌توان تا فاصله‌ای دور هم دید.

خودکفایی به شرط حمایت

کمی آن‌سوتر، در میان غرفه‌هایی که اهالی‌شان از شمال کشور خود را به تهران رسانده بودند، نازنین قماش‌پسند مشغول معرفی محصولات خود به بازدیدکنندگان نمایشگاه است. بانوی خودسرپرستی که حالا با کمک بهزیستی توانسته علاوه بر راه‌اندازی یک کارگاه تولیدی، محصولات خود را به یک برند تبدیل کند: «کار ما تولید کیف‌های چرم دست‌دوز است، البته تجربه‌مان در این بخش زیاد نیست، اما حمایت‌های خوبی از بهزیستی دریافت کردیم. به خاطر همین موفق شدیم در مسیر خودکفایی و حتی اشتغالزایی قدم برداریم.»

نازنین 15 سال سابقه مددجویی بهزیستی دارد، البته قبل از این که کارگاه تولید چرم را راه‌اندازی کند، اداره یک خوابگاه دانشجویی را بر عهده ‌داشت که در سایه کرونا و رکود فعالیت‌های خوابگاهی، کم‌کم عطای این کار را به لقایش بخشید و وارد بخش تولید شد: «خیلی خوشحالم که می‌توانم با وجود خودسرپرستی، برای زنان و دخترانی مثل خودم در محیطی امن اشتغالزایی کنم. با این کار هم استقلال مالی این افراد تامین می‌شود، هم به عنوان یک زن مستقل می‌توانند برای جامعه مفید باشند.»

او حالا امیدوار است با کمک حمایت‌های بیشتر بهزیستی بتواند کسب و کارش را توسعه دهد، چرا که معتقد است امید و انگیزه‌اش آنقدر هست که بتواند از پس کار بزرگ‌تری هم برآید: «زنان خودسرپرست و بدسرپرست ما انسان‌های توانمندی هستند که وقتی در سایه حمایت سازمان‌های حمایتی مثل بهزیستی قرار می‌گیرند دیگر باری بر دوش جامعه نخواهند بود، بلکه هر کدام‌شان منشأ خیر و برکت در جامعه و اقتصاد خواهند بود.»

شیرزن ترکمن در تهران

نمایشگاه بزرگ بهزیستی در باغ‌موزه قصر فرصتی بود برای دیدار با زنان کارآفرین بزرگی مثل خدیجه پقه؛ کسی که به شیرزن ترکمن مشهور است و با یک دست به قالیبافی، سوزن‌دوزی و خیاطی مشغول است. او مصداق عینی انسانی موفق است. هفت‌ساله بود که دست چپش را در حادثه‌ای حین تاب‌بازی از دست داد، اما اجازه نداد تا به قول خودش حرف مردم به کرسی بنشیند؛ چراکه همه فکر می‌کردند دخترک بیچاره بدون یک دست آینده‌ای ندارد. خدیجه حالا حدودا 65 ساله است و با همان یک دست توانسته در رشته کاری خودش چهره ماندگار شود. او تا به حال برای 500 نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی کرده و شرکت تعاونی‌اش هم 600 نیرو دارد. خدیجه پای ثابت نمایشگاه‌های بهزیستی است :« 25 سال است تحت پوشش بهزیستی قرار دارم و از وقتی از این حمایت‌ها بهره‌مند شده‌ام، توانسته‌ام توانانی‌های خود را به همه ثابت کنم. درست است یک دست ندارم، اما این محدودیتی برای من نبود.»

بهزیستی خانه ما بود

در میان مددجویان بهزیستی غرفه‌دارانی هم از میان اعضای شبه‌خانواده بهزیستی حضور داشتند؛ یکی مانند آجان عبادی که اهل گلستان بود و حالا برای خودش کارآفرینی در رشته فرش‌های چرمی است: « 20 سال است تحت پوشش بهزیستی هستم و همه زندگی‌ام را مدیون این مجموعه‌ام. ما حکم بچه‌های بهزیستی را داشتیم و مددکاران بهزیستی حکم مادران ما را داشتند. در این کانون گرم بود که توانستیم خودمان را باور کنیم و به توانمندی برسیم.»

در خدمت مددجویانیم

در بخش دوم این نمایشگاه، بهزیستی خدمات خود را چه در بخش جامعه هدف، چه در بخش عمومی به نمایش گذاشته بود. غرفه‌داران هم عمدتا مددجویان بهزیستی بودند، از ناشنوایان گرفته تا بچه‌های اوتیسم. یکی از غرفه‌هایی که طرفداران زیادی داشت غرفه کارگاه هنردرمانی بود. فاطمه فخری، رئیس گروه هنری افراد دارای معلولیت سازمان بهزیستی در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید: «کارگاه هنردرمانی در معاونت امور توانبخشی، بخشی است که به  افراد دارای معلولیت آموزش‌های هنری می‌دهد. تاکنون 1535 اتاق هنر در سراسر کشور راه‌اندازی و شرایطی فراهم کرده‌ایم که 46 هزار مددجو در آن آموزش‌های هنری را فرا بگیرند. این آموزش‌ها در بخش‌های موسیقی، نمایش و هنرهای تجسمی است.»

البته او و همکارانش به همین اتاق‌های هنر در شهرها اکتفا نکرده‌اند و برای بهره‌مندی بچه‌های معلول در مناطق محروم  و روستایی هم دست به کار شده‌اند: «به این منظور پایگاه‌های ثابت و سیاری راه‌اندازی کردیم که تسهیلگران ما بعد از مراجعه به مناطق محروم و دورافتاده خدمات آموزشی را برای بچه‌های معلول به ارمغان می‌برند.»

توان مددجویان بهزیستی فراتر از تصور همه است

معاون فرهنگی و اجتماعی بهزیستی کشور در حاشیه برگزاری این نمایشگاه در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید: «نمایشگاه بهزیستی به‌مناسبت گرامیداشت چهل‌ودومین سالگرد تأسیس بهزیستی در باغ‌موزه قصر گشایش یافت تا هم در هفته بهزیستی 51 خدمت این سازمان حمایتی به عموم مردم معرفی شود، هم در نمایشگاهی سراسری توانایی‌های جامعه مددجویان‌مان اعم از معلولان، زنان خودسرپرست و بهبودیافتگان در رشته‌های مختلف به تصویر کشیده شود.»

به گفته محمد نصیری، 120 مددجوی بهزیستی از 30 استان کشور در این نمایشگاه توانایی‌های خود را به نمایش گذاشتند و ثابت کردند توان جامعه هدف ما بیش از تصور همه است و بهزیستی به تنهایی نمی‌تواند در مسیر توانمندسازی واقعی آنها عمل کند تا از چرخه حمایتی خارج شوند، بلکه در این مسیر نیازمند حمایت و کمک تمامی دستگاه‌های اجرایی مرتبط هستیم.

انتهای پیام//