یزد، آمادهباش امدادگران برای سیل
تصادفات جادهای تنها حادثه شهرهای کویری نیستند که امدادگران را به صحنه حادثه میکشانند
اتوبوس مسافربری چند دقیقهای بیشتر با شهر ابرکوه فاصله نداشت که واژگون شد. درست قبل از خارج شدن چرخها از مسیر اصلی و افتادن در شانه خاکی واژگون شد. این حادثه برای امدادگران تداعیکننده واژگونی اتوبوس سربازان بود که گرچه ماهها از آن میگذشت، اما تلخی صحنه حادثه برای همیشه در ذهن آنها باقی مانده بود. اتوبوس مسافربری که بامداد روز سهشنبه در محور یزد-ابرکوه واژگون شد، شانس بزرگی داشت که به شانه جاده نیفتاد و با سرعت عمل امدادگران، ظرف دو ساعت عملیات، همه مسافران رهاسازی و به مراکز درمانی منتقل شدند. گرچه با اصلاحات عمرانی در جاده ورودی و خروجی ابرکوه با کاهش تصادفات جادهای روبهرو بودیم، اما همچنان جادههای کویری استان یزد خالی از تصادفات جادهای نشدهاند.
مرضیه موسوی- شهروند آنلاین؛ «خوابآلودگی رانندهها مهمترین دلیل بروز حوادث ترافیکی در ابرکوه یزد است.» «محمدرضا برزگر»، امدادگر داوطلب هلالاحمر ابرکوه این را میگوید و برای تکمیل توضیحاتش، از کفی بودن جاده و خالی بودن مسیر از محلی برای توقف و استراحت رانندگان یاد میکند؛ دلیلی که به نظر میرسد واژگون شدن اتوبوس مسافربری صبح 4 مرداد هم زیر سر آن باشد.
برزگر میگوید: «خودروهایی که از یزد به سمت ابرکوه حرکت میکنند در راه، تنها کویر و بیابان را میبینند و هیچ آبادی یا نقطهای برای توقف و استراحت آنها در این مسیر وجود ندارد. یکدست بودن جاده و اصطلاحا کفی بودن آن، باعث خوابآلودگی رانندهها بهخصوص در ساعات اولیه صبح، سر ظهر و ساعات پایانی شب میشود.»
طی کردن مسافت 140 کیلومتری یزد به ابرکوه در چنین شرایطی، برای ماهرترین رانندهها هم دام بزرگی است که آنها را گرفتار خود کرده و باعث انحراف از مسیر و چپ شدن خودروها میشود.
برزگر میگوید: «ادامه مسیر کمربندی ابرکوه، در مسیری که به سمت تفت کشیده شده، تعداد تصادفات سنگین، بسیار بیشتر است. دلیل این موضوع هم همچنان خوابآلودگی رانندههاست. ما در آن مسیر هم یک پایگاه ثابت داریم و امدادگران همیشه در آن مستقر هستند.»
جاده نیمه بهرهبرداری شده که مسیر رفت به سمت تفت در آن قابل تردد اما مسیر برگشت آن هنوز غیرقابل تردد است، یکی از مهمترین دلایل بروز تصادفات جادهای را در این مسیر میداند؛ مسیری که دستکم سه تصادف یا واژگونی خودرو را به بار مینشاند.
اتوبوس سربازان زاهدان هم در همین جاده منحرف شده و جان پنج سرباز را گرفت. برزگر میگوید: «خودروها در جادههای کفی معمولا با سرعت زیاد رانندگی میکنند. یک لحظه خوابآلودگی و از دست دادن کنترل فرمان، باعث میشود از مسیر خود منحرف شوند. در چنین شرایطی معمولا جمع کردن دوباره ماشین و آوردن آن در مسیر درست خود کار سختی است و کمتر رانندهای از پس آن برمیآید. برای همین هم خودرو واژگون شده یا حتی با خودروهایی که از روبهرو میآیند شاخبهشاخ میشود و تصادف شدیدی در میگیرد.»
گم شدن در کویر
جادهای که از ابرکوه به سمت یزد روانه میشود، چندوقتی است که یکطرفه شده و مسیر رفتوبرگشت برای رانندهها کاملا از هم جداست. همین موضوع باعث کاهش تصادفات رودررو و شاخبهشاخ شدن ماشینهای عبوری در این مسیر شده است.
حوادث این محدوده از استان یزد علاوه بر تصادفات جادهای، مفقودی در کویر یا مناطق گردشگری و حتی کوهستان نیز هست. البته در سالهای اخیر با شدت گرفتن تغییرات اقلیمی در این استان، سیلاب هم به جمع حوادث یزد اضافه شده است.
«امیرعباس سالار» یکی از امدادگران شهرستان ابرکوه میگوید: «بهدلیل نزدیکی ما به چند قله در استان یزد، معمولا حوادث کوهستان را هم در این منطقه شاهد هستیم. البته این حوادث اغلب توسط افرادی رقم میخورد که با کوهستان اینجا آشنا نیستند، یا وسایلوتجهیزات کافی کوهنوردی را با خود به همراه ندارند و دچار حادثه میشوند. این در حالی است که کوهنوردان خود شهرستان معمولا بدون حادثه در این مسیر ورزش و کوهنوردی میکنند.»
علاوه بر حوادث کوهستان و مفقودی در این مناطق، امدادگران ابرکوه با حوادثی مثل مفقودی در کویر هم روبهرو هستند؛ آن هم زمین لمیزرع و کفهای که حتی از شن و ماسههای کویری هم خالی است و در بسیاری از نقاط آن خبری از آنتن موبایلی نیست.
امیرعباس سالار میگوید: «آخرین حادثه مفقودی که در کویر داشتیم، افراد گمشده فقط توانسته بودند تماس کوتاهی بگیرند و اعلام کنند که گم شدهاند. بعد از آن دیگر خبری از آنتن مخابراتی نبود و امکان تماس نداشتیم. این افراد در مسیر ابرکوه از جاده بیرون زده بودند تا کویر را تماشا کنند. همانطور که سرگرم تماشا بودند، مسیر خود را گم کرده بودند. همه نقاط این کویر ظاهری شبیه به هم دارد و اگر کسی در آن گم شود شانس کمی برای پیدا کردن دوباره مسیر خواهد داشت.»
حتی خود امدادگران و مردم محلی هم با پا گذاشتن در این کویر یکدست و یک شکل، ممکن است راه خود را گم کرده و در این بیابان بیآبوعلف سرگردان شوند.
این امدادگر میگوید: «ما امدادگران هم برای پیدا کردن افراد مفقودشده در کویر از جیپیاس استفاده میکنیم و اگر این امکان را نداشته باشیم، به احتمال زیاد ما هم گم میشویم یا حداقل امکان پیدا کردن ادامه مسیر را نخواهیم داشت، اما اغلب مردمی که برای کویرگردی و کوهنوردی به این مناطق میروند مهارت استفاده از جیپیاس را بلد نیستند و به همین دلیل خیلی زود گم میشوند. این گم شدن برای ما و آنها مساوی است با ندانستن لوکیشن دقیق یا حدودی محل و کار را دشوار میکند.»
آماده برای سیل
«احسان فلاحزاده» یکی از جوانترین امدادگرانی است که به تازگی در پایگاههای ابرکوه در شیفتهای امدادی حضور پیدا کرده. او که دو سال گذشته را به عنوان عضو سازمان جوانان، دورههای آموزشی را پشت سر گذاشته، در حادثه واژگونی اتوبوس در جاده یزد-ابرکوه در اولین ماموریت شیفتی خود راهی این عملیات شد.
او میگوید: «قبل از استقرار در این پایگاه به عنوان امدادگر شیفت، در دورانی که عضو جوانان جمعیت بودم، در همین محور، تصادفی رخ داد که ما اتفاقی در نزدیکی محل حادثه بودیم. تیمهای امدادی رسیده بودند. با اینحال من هم به سراغ جمعیت رفتم تا در حادثه کمکرسان باشم. بعد از آن هم حوادث زیادی در این محور رخ داد. بعد از گذشت این سالها وقتی در اولین عملیات شرکت کردم، دیدم شکل حوادث هیچ فرقی نکرده است؛ هنوز هم اغلب تصادفها بر اثر خوابآلودگی راننده و نامناسب بودن جاده رخ میدهد.»
او درباره دیگر حوادثی که در این سالها در یزد رخ میدهد، میگوید: «انتظار وقوع سیل در یزد کمی عجیب است. با اینحال در سالهای گذشته شاهد بارندگیهایی بودیم که منجر به وقوع سیل شدند. لایروبی نکردن مسیرهای آب، بهخصوص در نواحی که رودخانههای فصلی خشک شدهاند از مهمترین دلایل وقوع این سیلابهاست.» سیلی که این روزها هم با شروع بارشها، هواشناسی وعده آن را داده است و امدادگران را در یزد به حالت آمادهباش درآورده.