نبرد با مرگ خاموش
مسمومیت با مونوکسیدکربن از شایع‌ترین حوادث 6ماهه دوم است که قربانیان زیادی می‌گیرد
کاهش ناگهانی دما در میانه فصل پاییز و ترس از سرماخوردگی و کرونا در میان خانواده‌ها باعث شده است که کم‌کم پای بخاری‌ها و وسایل گرمازای دیگر قبل از اینکه زمستان از راه برسد به خانه‌ها باز شود. هر ساله بخشی از خبرهای فصل سرد را اخبار مرگ خاموش و مسمومیت با گاز مونوکسید کربن تشکیل می‌دهد احتراق ناقص یا بدسوزی در انواع سوخت‌های فسیلی (اعم از گاز، نفت، گازوییل، بنزین، زغال و چوب) در هر وسیله یا سیستم حرارتی شامل بخاری، شومینه، آبگرمکن، موتورخانه مرکزی، پکیج، اجاق خوراک‌پزی، پیک‌نیک و… و همچنین خودروها، تولید گازی بی‌رنگ و بی‌بو اما مرگباری به نام گاز مونوکسید کربن یا CO می‌کند. چنانچه دودکش این گاز خطرناک و مرگبار را به خارج از محیط هدایت نکند، در محیط منتشر می‌شود و همه افرادی را که در آن محیط هستند، مسموم کرده و می‌تواند به کام مرگ ببرد. بهتر است برای اینکه دچار این اتفاق تلخ در خانه‌های خود نشویم این توصیه‌ها را جدی بگیریم.
علل اصلی انتشار گاز مونوکسید کربن
بیش از ۸۰درصد حوادث گازگرفتگی و مرگ خاموش به دلیل مشکلات اساسی موجود در دودکش ساختمان یا دودکش وسیله حرارتی و سپس واردنشدن هوای تازه یا نبود تهویه هواست.
مهم‌ترین علل انتشار گاز مونوکسید کربن عبارت است از
- دودکش‌های ناسالم و ناایمن و فاقد کارکرد صحیح یا فاقد مکش مناسب:
- جداشدن زانویی دودکش از دیوار یا وسیله حرارتی یا جداشدن لوله‌های دودکش
- استفاده از لوله‌های خرطومی، قابل انعطاف یا آکاردئـونی به عنوان دودکش
- دودکش‌های فاقد کلاهکH سالم
- طول افقی زیاد دودکش
- مسدودشدن دودکش با نخاله ساختمان یا لانه پرندگان
- دودکش‌های رهاشده در فاصله درز انقطاع بین ساختمان‌ها
- دودکش‌های بیرون‌زده از پنجره‌ها و دیوارهای ساختمان‌ها بدون امتداد تا بالاتر از پشت‌بام و فاقد عایق
- جلوگیری از ورود هوای تازه به محل نصب وسیله حرارتی با بستن دریچه‌های تأمین هوا یا روزنه‌های ورود هوای تازه
- استفاده از بخاری بدون اتصال دودکش آن یا قراردادن دودکش در ظرف آب
- استفاده از اجاق خوراک‌پزی، پیک‌نیک یا زغال برای گرم‌کردن فضای بسته و کوچک (خانه، اتاق، حمام، کانکس، چادر مسافرتی یا خودرو)
- استفاده از وسایل حرارتی فرسوده و قدیمی یا فاقد استاندارد
- اتصال هود به دودکش یا دودکش مشترک برای دو وسیله حرارتی
- نصب و سرویس‌نکردن وسیله حرارتی به وسیله سرویس‌کاران مجاز
- در فصل سرما از پوشاندن تمام درزهای در و پنجره‌ها و دریچه‌های تأمین هوای تازه، به بهانه گرم‌ترشدن خانه خودداری کنید و هر گاه در زمان روشن بودن و استفاده از وسایل گازسوز (بخاری، آبگرمکن، شومینه، پکیج، اجاق‌گاز و حتی موتورخانه مرکزی) احساس سنگینی هوا و سردرد و سرگیجه کردید سریعا در یا پنجره‌ها را باز کنید، از محیط خارج شوید و در صورت لزوم با اورژانس تماس بگیرید. پس از تعویض هوا به بررسی و چک وسایل گازسوز و سیستم گاز منزل اقدام کنید
اقدامات ایمنی:
- برای نصب وسایل گازسوز از کارشناسان فنی استفاده کنید.
- وسایل گازسوز را در مسیر کوران هوا و جریان باد قرار ندهید.
- از شیلنگ گاز استاندارد برای وسایل گازسوز استفاده کنید که دارای طول استاندارد باشد، نباید خیلی بلند یا کوتاه باشد. حداکثر طول شیلنگ گاز برای وسایل گازسوز ۱۲۰ سانتی‌متر است.
- قبل از روشن‌کردن و استفاده از وسایل گازسوز به وسیله کف صابون از نشتی‌نداشتن گاز در اتصالات و محل بست‌ها اطمینان حاصل کنید و به هیچ‌وجه از کبریت یا هر گونه شعله دیگری برای این منظور استفاده نکنید.
- برای اتصال شیلنگ به وسیله گازسوز از بست فلزی استاندارد استفاده کنید.
- هرگز شیلنگ گاز را از زیر فرش و غیره عبور ندهید چون به آن آسیب وارد و موجب نشت گاز و انفجار می‌شود.
- هنگام روشن‌کردن وسیله گازسوز ابتدا کبریت را روشن و سپس شیر گاز را باز کنید.
- هر وسیله گازسوز در منزل باید یک دودکش استاندارد و مجزا و مجهز به کلاهک داشته باشد، همواره محل اتصال دودکش به وسایل گازسوز را بررسی و از استحکام و ثبات آنها اطمینان حاصل کنید.
- از دودکش‌های آجری به واسطه داشتن درز و احتمال نشت گاز منواکسید کربن استفاده نکنید.
- هر سال قبل از استفاده از بخاری از بازبودن مسیر دودکش‌ها و سالم‌بودن کلاهک‌ها مطمئن شوید.
- از نصب آبگرمکن و بخاری گازی در مکان‌هایی که در آن هوا جریان ندارد، خودداری کنید.
- روی دودکش‌ها در پشت‌بام کلاهک استاندارد H نصب کنید.
- به هیچ عنوان خروجی دودکش در کنار کولر یا زیر پنجره نباشد؛ زیرا گازهای سمی وارد فضای خانه می‌شود.
- از دستگاه‌های گازسوزی که نیاز به دودکش ندارند استفاده نکنید. این دستگاه‌ها صرفا مخصوص اماکن عمومی هستند که تردد در آن اماکن صورت می‌گیرد. این دستگاه‌ها باید در محلی نصب شود که امکان تهویه به صورت طبیعی یا مکانیکی وجود داشته باشد.
- از نصب هر گونه وسایل گرمایشی گازی، نفتی، برقی و آبگرمکن (حتی با وجود دودکش) در حمام خودداری کنید.
- از قراردادن انتهای لوله بخاری در ظرف آب خودداری کنید که این عمل موجب خارج‌نشدن دود و گازهای سمی شده و مرگ‌آفرین خواهد بود، لوله دودکش باید به طور کامل به خارج از خانه و در هوای آزاد هدایت شود تا دود حاصل از احتراق وسیله گازسوز را به کلی از محل دور کنید.
- قبل از نصب و روشن‌کردن بخاری، مکش مناسب دودکش‌ها را با قراردادن شعله آتش (شعله کبریت یا شمع) روبه‌روی لوله دودکش بررسی کنید؛ در صورتی که دودکش درست کار کند باید شعله آتش را به سمت خود بکشاند، در غیر این صورت قبل از استفاده و روشن‌کردن بخاری راه دودکش را بازکنید.
- برای اطمینان از بازبودن راه دودکش وسیله گازسوز می‌توانید وزنه‌ای نسبتا سنگین با حجم کوچک را به یک طناب (با نخ مناسب) بلند وصل کنید و از دهانه خروجی دودکش واقع در پشت‌بام آن را به طبقات پایین هدایت کنید. در صورت مشاهده وزنه در داخل دودکش آپارتمان راه آن باز است و در غیر این صورت فورا قبل از استفاده و روشن‌کردن وسیله گازسوز راه دودکش را بازکنید.
- اگر پس از روشن‌کردن بخاری لوله بخاری سرد بود، نشانه تخلیه‌نشدن محصولات ناشی از سوختن مانند گاز مونواکسید کربن است و افراد حاضر در محل در معرض خطر گازگرفتگی قرار دارند؛ لازم است فورا به بررسی و رفع علت آن اقدام کنید.
- در صورت امکان در محل سکونت از سیستم‌های آشکارساز و هشداردهنده نشت گاز مونواکسید کربن که «تأییدیه یا نشان استاندارد» دارند، استفاده کنید.
- در فصل سرما از پوشاندن تمام درزهای در و پنجره‌ها و دریچه‌های تأمین هوای تازه، به بهانه گرم‌ترشدن خانه خودداری کنید و هر گاه در زمان روشن بودن و استفاده از وسایل گازسوز (بخاری، آبگرمکن، شومینه، پکیج، اجاق‌گاز و حتی موتورخانه مرکزی) احساس سنگینی هوا و سردرد و سرگیجه کردید سریعا در یا پنجره‌ها را باز کنید، از محیط خارج شوید و در صورت لزوم با اورژانس تماس بگیرید. پس از تعویض هوا به بررسی و چک وسایل گازسوز و سیستم گاز منزل اقدام کنید.
- دریچه‌های کولر را در فصول سرد سال ببندید این دریچه‌ها منبع تأمین هوا هنگام استفاده از بخاری نیستند، به علت قطر و ارتفاع بالاتر نسبت به دودکش‌های ناایمن، مکش قوی دارند و چنانچه منافذ ورود هوا به خانه بسته باشد، می‌تواند عملکرد دودکش‌ها را مختل کرده و باعث «پدیده مرگبار مکش معکوس دودکش‌ها» و سردماندن لوله بخاری شود.
- پس از جمع‌آوری وسایل گازسوز علاوه بر اطمینان از بسته‌بودن شیرهای گاز خروجی، حتما شیرها را با درپوش مسدود کنید.
لینک کوتاه:
https://shahrvandonline.ir/16612
کپی شد