جنگ صدا و سیما و فوتبال به ضرر مردم!
گزارش «شهروند» از حواشی ایجاد شده بر سر حق پخش تلویزیونی مسابقات
نامه مشترک استقلال و پرسپولیس به رئیس سازمان صدا و سیما یک جنجال بزرگ رسانه‌ای درست کرده است.
به گزارش خبرنگار شهروندآنلاین، یک روز قبل از شروع رقابت‌های لیگ برتر فوتبال اقدام مشترک دو باشگاه استقلال و پرسپولیس برای در اختیار گرفتن حق پخش تلویزیونی سر و صدای زیادی در محافل خبری ایجاد کرد.
فوتبال ایران سال‌هاست که درگیر گرفتن حق پخش تلویزیونی است و در سال‌های گذشته اگرچه اقدام‌هایی صورت گرفته اما نتایج خاصی نداشته و فدراسیون و سازمان لیگ نیز نتوانستند از رسانه ملی پول آنچنانی بابت پخش مسابقات دریافت کنند. این در حالی است که در اکثر کشورهای دنیا پول بسیار خوبی از حق پخش تلویزیونی به باشگاه‌ها می‌رسد، اما با وجود مسائل سالیان گذشته، فوتبال ایران همچنان از این موضوع محروم است.
در نهایت کار به جایی رسید که استقلال و پرسپولیس وارد عمل شدند. دو باشگاه با ارسال نامه‌ای به پیمان جبلی درباره تضییع حقوق سهامداران از او خواسته بودند به جز پخش زنده مسابقات، سایر برنامه‌های صداوسیما هیچ فریمی از دیگر اتفاقات مسابقات فوتبال پخش نکنند. در این بیانیه به خصوص از برنامه‌هایی مثل فوتبال برتر، شب‌های فوتبالی، ورزشگاه و … نام برده شده و همچنین از تلویزیون درخواست شده پخش زنده یا غیر زنده بازی‌ها را در وب‌سایت تلوبیون متوقف کند.
این درخواست اما شروع یک جنجال بزرگ بود و حتی کار به جایی رسید که مخاطبان فوتبال در روزهایی که ورودشان به ورزشگاه‌ها نیز ممنوع است، نتوانند به صورت مطبوع بازی‌های تیم خود را از تلویزیون تماشا کنند.
استقلال جنگ را شروع کرد
تیم استقلال در اولین بازی خود در لیگ برتر در ورزشگاه آزادی میزبان سپاهان بود. اصلی‌ترین حاشیه این مسابقه عمل کردن باشگاه استقلال به وعده‌ای بود که به مخاطبان داده بود. باشگاه استقلال با استفاده از امتیاز میزبانی خود اجازه ورود دوربین‌های برنامه‌های ضبطی صداوسیما را به ورزشگاه نداد و همچنین مدیر رسانه‌ای باشگاه از خبرنگاران خواست ویدیویی از همه بخش‌های بازی و حتی کنفرانس خبری تهیه نکنند تا این شروع یک جنگ رسمی با صداوسیما باشد.
واکنش صداوسیما چه بود؟
با ارسال این نامه به صداوسیما، شروع برنامه فوتبال برتر در شبکه سوم سیما، شرایط تازه‌ای داشت؛ برنامه‌ای که هیچ کارشناسی را در معدود دفعات به خود ندید و محمدحسین میثاقی، مجری برنامه شخصا به دفاع از عملکرد صداوسیما در ماجرای حق پخش تلویزیونی پرداخت.
محمدحسین میثاقی، مجری برنامه، با دفاع از سازمان، ضمن اشاره به بند پ ماده 92 قانون برنامه ششم توسعه اعلام کرد صداوسیما به وظایف خود در قبال فوتبال عمل کرده و به اصطلاح حق پخش باشگاه‌ها پرداخت شده است. قانونی که میثاقی به آن اشاره داشت و ظاهرا برخلاف نظر وزارت ورزش در زمان مسعود سلطانی‌فر به تصویب مجلس رسیده در این جملات خلاصه شده است: «بر اساس بند ط تبصره ۹؛ به استناد بند (پ) ماده (۹۲) قانون برنامه ششم توسعه، وزارت ورزش و جوانان و سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران مکلفند درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی را به ردیف درآمدی شماره ۱۴۰۱۸۴ نزد خزانه‌داری کل کشور واریز نمایند.»
البته آنچه در برنامه فوتبال برتر روی وال (دیوار) برنامه مشخص بود، نکته عجیبی داشت. اینکه پرانتزی به این بند اضافه شده و مساله تبلیغات روی پیراهن بازیکنان و داوران نیز در قانون گنجانده شده است! این در حالی است که مساله تبلیغات محیطی و حامیان مالی باشگاه‌ها به هیچ وجه در این قانون مورد اشاره قرار نگرفته و اساسا ارتباطی به صداوسیما ندارد و سهم خود باشگاه‌هاست.
در عین حال صحبت‌های محمدرضا احمدی، گزارشگر بازی استقلال و سپاهان هم جالب بود. او که انگار از روی یک متن مشغول اعلام موضع صداوسیما در قبال مسائل پیش آمده بود، ضمن حمله به وزارت ورزش این جملات را روی آنتن بر زبان آورد: «محمدحسین میثاقی درباره اتفاقات عجیب و غریبی که رخ داده توضیح داد و صداوسیما کاری را که باید می‌کرد، کرده است. تو رو خدا به داد این ورزش برسید؛ مسئولین و آقای وزیر خواهش می‌کنیم که حتما به داد ورزش برسید تا این وضع نابسامان ورزش در سال جام جهانی روند خوبی داشته باشد و همه چی بهبود بخشیده شود تا ورزشکاران ما هم بتوانند در عرصه‌های مختلف بدرخشند تا پرچم کشور عزیزمان را با موفقیت به اهتزاز دربیاورند.»
او ادامه داد: «مدیریت ضعیف ورزش در حال آسیب به همه رشته‌های ورزشی است و بعدا نمی‌شود کاری کرد که این اتفاقات را جمع کنیم؛ تو رو خدا نگذاریم بدتر از این بشود. جلو بیاییم و قدم‌ها را برداریم و با یک مدیریت منظم و مناسب، این وضعیت را در سالی که تیم ملی فوتبال درگیر جام جهانی و رشته‌های دیگر درگیر مسابقات جهانی هستند و برایشان مهم است، جمع کنیم. تازه امسال بازی‌های آسیایی هم یک سال عقب افتاد، وگرنه آن هم داستان‌های خاص خودش را داشت؛ اردوها و تیم‌ها و رشته‌ها و مباحث دیگر.»
احمدی این جملات مهم را نیز بر زبان آورد: «صداوسیما کار خودش را کرده و مسائل مربوط به حق پخش را برای دو سال ۹۹ و ۱۴۰۰ کامل پرداخت کرده است و ۱۴۰۱ هم در حال انجام است و بقیه ماجرا دست دوستانی است که باید بیایند و این قضایا را به خوبی جمع و جور کنند.»
زاویه تصاویر تلویزیونی تغییر کرد!
نکته مهم دیگری که در جریان پخش بازی استقلال و سپاهان به چشم آمد، تغییر زاویه دوربین روبه‌رو بود. با توجه به اینکه تبلیغات محیطی و دور زمین برای استقلال و پرسپولیس مجزا محاسبه شده و به صورت شخصی توسط دو باشگاه اداره می‌شود،صداوسیما در واکنش به اقدام آنها در جریان بازی استقلال و سپاهان زاویه دوربین روبه‌رو را تغییر داد و به شکلی شد که تا جایی که ممکن است تمام تابلوهایی که به صورت ردیفی دور ورزشگاه را پر کرده بودند، در این زاویه دید قرار نگیرند!
این نوع تصویر پخش بازی همان چیزی بود که مخاطبان فوتبال به آن عادت ندارند و حتی باعث شد تا دچار مشکلاتی نیز بشوند. به عبارت بهتر می‌توان گفت جنگ فوتبال و صداوسیما دودش به چشم هواداران فوتبال هم رفت و آنان از تماشای بازی با زاویه مناسب دوربین در روزهایی که ورودشان به ورزشگاه‌ها نیز ممنوع است، محروم شدند!
مناظره‌ای که نتیجه خاصی نداشت!
بعد از این ماجراها، در شبکه خبر سیما مناظره‌ای بر سر ماجرای حق پخش تلویزیونی در گرفت که نکات جالبی در خود داشت. صادق درودگر، رئیس کمیته بازاریابی سازمان لیگ با نماینده صداوسیما در شبکه خبر در این خصوص مناظره کردند و مشخص شد که صداوسیما ادعای پرداخت پول بابت حق پخش را دارد.
درودگر در این مناظره اعلام کرد: «وزارت ورزش در سال 1400 ، هفت و نیم میلیارد از سازمان برنامه و بودجه دریافت کرده که اگر قرار باشد این مبلغ به صورت مساوی بین فدراسیون‌ها تقسیم شود، هر فدراسیون مبلغ 140 میلیون تومان دریافت خواهد کرد!»
در مقابل، نماینده صداوسیما هم گفت: «در دو سال گذشته (1400 و 1399) نزدیک به صد میلیارد تومان از محل فروش تبلیغات (قبل و در حین مسابقات) به خزانه واریز شده و بر همین اساس صداوسیما به تکلیف قانونی خود عمل کرده و حالا وزارت ورزش باید به تکلیفش عمل کند.»
حق پخش فوتبال 140 میلیون تومان است؟
ادعای عجیب صداوسیما درباره پرداخت حق پخش تلویزیونی باعث شد تا بر ابهام‌ها افزوده شود و به نظر برسد جنگی تمام‌عیار در راه است. از ظاهر امر چنین برمی‌آید که صداوسیما حاضر به عقب‌نشینی یا آن‌طور که مدیران استقلال و پرسپولیس ادعا می‌‌کنند مذاکره بر سر موضوع حق پخش فوتبال نیست. اگرچه حتی اگر ادعای آنها مبنی بر انجام تکلیف نیز تایید بشود، مبلغ اهدایی آنها به فوتبال (حداکثر 140 میلیون تومان برای یک سال) هیچ دردی از فوتبال دوا نخواهد کرد.
جالب اینجاست که حتی اگر بپذیریم که همه این واریزی صداوسیما به خزانه برای کل ورزش (صد میلیارد تومان) به فوتبال هم برسد، باز هم این رقم حتی به اندازه نصف هزینه سالیانه یکی از باشگاه‌های لیگ برتری متوسط به بالا نخواهد بود. حال آنکه به طور استاندارد انتظار می‌رود مبلغی در حدود 70 درصد از مخارج سالیانه هر باشگاه حرفه‌ای فوتبال ایران از این محل تامین شود که بنابراین اعداد فواصلی با یکدیگر دارند!
پرسپولیس عقب‌نشینی کرد؟
نکته مهمی که در این‌باره وجود داشت بیانیه باشگاه پرسپولیس بعد از نامه مشترک با استقلال بود. بعد از واکنش تند صداوسیما نسبت به استقلال، پرسپولیسی‌ها ساعتی قبل از دیدار هفته اول خود با ذوب‌آهن بیانیه‌ای صادر کردند و مشخص شد قصد رفتن به دعوا با صداوسیما را ندارند.
در این بیانیه آمده است: «ما برای کسب حق پخش تلویزیونی همراه سایر باشگاه‌ها و باشگاه استقلال به دنبال تلاش برای تعامل سازنده و ارائه راه حل‌های مسئولانه هستیم و معتقدیم باید مشکلات را در کنار یکدیگر، در چهارچوب قوانین کشور، به صورت منطقی و رعایت احترام متقابل حل کنیم. با توجه به دستورات اکید ریاست محترم جمهوری برای پاسخگویی به مطالبات مردم به صورت فوری، انقلابی و جهادی از مجلس و دولت انقلابی درخواست داریم به صورت فوری و دو فوریتی موضوع ارزش‌گذاری واقعی حق پخش را در دستور کار خود قرار داده و نسبت به تامین بودجه مذکور اقدام کنند.»
در بخش پایانی نیز آمده است: «از حضور برنامه‌های تولیدی نیز در مسابقات این باشگاه استقبال کرده و درخواست داریم در مسیر تحقق حق پخش واقعی فوتبال ما را یاری رسانند.»
آینده چه می‌شود؟
در چنین شرایطی به نظر می‌رسد برای حل این موضوع نیاز به یک تعامل سازنده و خوب است تا دو طرف به منافع خود برسند؛ همان‌طور که صادق درودگر در مناظره شب گذشته از تقابل با نماینده صداوسیما خودداری و در برنامه اعلام کرد همه سوار بر یک کشتی هستند و باید کمک کنند تا این مساله حل بشود. حالا به نظر می‌رسد ارکان فوتبال و به خصوص رئیس جدید فدراسیون فوتبال که به زودی مشخص خواهد شد، در حل این معضل کوشا باشند تا شأن مخاطب فوتبال هم حفظ شود.
//انتهای پیام