کارخانه سیمان شهر ری که گرد آن فضای شهر را آلوده می‌کرد، بعد از دهه 60 محکوم به تعطیلی شد. کارخانه‌ای که قرار بود به موزه صنعت سیمان کشور تبدیل شود. کارخانه‌ای که تنها محل دفن قطعه باقی‌مانده از آخرین کتیبه سنگ‌نوشته دوره فتحعلی‌شاه قاجار است.
شهروندآنلاین- کارخانه سیمان شهرری حالا مجوز موزه شدنش را از دولت گرفته. خبری که شهردار تهران از آن گفت. کارخانه‌ای که سندش به نام دولت است و 25سال از تعطیلی‌اش می‌گذرد.«صرفا موزه نیست بلکه یک مجموعه اقتصادی مبتنی بر فرهنگ ساخته می‌شود.»
پیروز حناچی معتقد است باید از کارخانه‌های متروکه به‌جا مانده به نفع شهر و شهروندان استفاده کرد. «امروز به دلایل مختلف زیست‌محیطی امکان فعالیت این کارخانه‌ها در محدوده شهر وجود ندارد، بنابراین باید از این کارخانه‌ها به نفع شهر استفاده کرد.»
حناچی روند بازآفرینی کارخانه‌های متروک در داخل شهرها را یک روند جهانی عنوان می‌کند. به گفته او سازمانی به نام سازمان بین‌المللی حفاظت و مستندنگاری میراث معماری و شهری مدرن آن را دنبال می‌کند. ایران هم عضو این سازمان است.»
«صرفا موزه نیست بلکه یک مجموعه اقتصادی مبتنی بر فرهنگ ساخته می‌شود.»
تبدیل کارخانه‌ها به فضاهای فرهنگی پیش از این تجربه شده است. به عنوان نمونه کارخانه نساجی کرمان کتابخانه شدن را تجربه کرد. کارخانه اقبال یزد هم پارک علم و فناوری شد، کارخانه چرم خسروی تبریز هم دانشگاه شدن را انتخاب کرد.
شهردار تهران معتقد است تخریب کارخانه سیمان شهرری ممکن نیست هرچند به باور او سازه‌های عظیم بتنی آن می‌تواند برای ماموریت جدید آماده شوند. ماموریتی که بی‌شک تولید سیمان نیست و می‌تواند رستوران، هتل و فضاهای اقتصادی زنده باشد و باعث زندگی در آن منطقه شود.
حناچی برخی از تجهیزات این کارخانه را در دنیا کمیاب عنوان می‌کند.«شهرداری بازآفرینی کارخانه سیمان ری را اخیرا به مسابقه گذاشت و ایده‌هایی در آن مطرح شده است.»
هرچند به باور او سازه‌های عظیم بتنی آن می‌تواند برای ماموریت جدید آماده شوند. ماموریتی که بی‌شک تولید سیمان نیست و می‌تواند رستوران، هتل و فضاهای اقتصادی زنده باشد و باعث زندگی در آن منطقه شود.
هرچند وجود بزرگ‌ترین نقش‌برجسته کشور با ۱۲متر ارتفاع و ۱۸متر پهنا در نزدیکی این کارخانه یکی دیگر از ویژگی‌های این مکان است. نقش برجسته‌ای تصویری از صحنه شکار شیر توسط فتحعلی‌شاه قاجار را در حالی که نیزه بلندی به گرده شیر فرو می‌کند.
آنطور که از اشعار کنار لوحه و نوشته‌های آن برمی‌آید، این نقش در سال ۱۲۴۶ق، یعنی پنج سال پیش از مرگ فتحعلی‌شاه نقش بسته است. طرحی به هنرمندی عبدالله‌خان معمارباشی و نقاش‌باشی و به حجاری آقا محمدقاسم حجارباشی. گویا کارخانه سیمان در سال ۱۳۲۸ش تعمیر و مرمتی در این نقش تاریخی انجام داده است.
گفتنی است حدود ۵۰درصد این نقش‌برجسته توسط مسئولان کارخانه سیمان شهرری از جای خود کنده و تکه‌تکه شده است.
هرچند طبق گزارش کریمان، این نقش بر اثر کوه‌بری کارخانه سیمان از جای کنده شده و به پای تپه سقوط کرده است. به گفته اداره میراث فرهنگی ری، دست‌اندرکاران این اداره مدت‌هاست تلاش میکنند مقدمات لازم را برای خروج بقایای سنگ‌نگاره از محوطه کارخانه انجام دهند.
گفتنی است حدود ۵۰درصد این نقش‌برجسته توسط مسئولان کارخانه سیمان شهرری از جای خود کنده و تکه‌تکه شده است.
همچنین پس از مدتی، حدود ۱۰درصد نمای سطح اثر، که چند کتیبه به خط نستعلیق و یک بخش از دم شیر شکارشده در آن مشخص است، در ساختمان متروکه کارخانه سیمان ری پیدا شد.
گفتنی است در مجموعه تلویزیونی پایتخت 5 از این کارخانه برای لوکیشن مبارزه با داعش استفاده شد که همان موقع نیز اعتراض هایی را برانگیخت.
