زوجین نابارور؛ زیر چتر «بیمه سلامت

به گزارش خبرنگار شهروندآنلاین؛ بیمه ناباروری همگانی شد؛ خبر خوشی که دیروز سخنگوی دولت توییترش کرد. علی‌ بهادری‌جهرمی از مصوبه جدید دولت خبر داده. مصوبه‌ای شیرین که طبق آن قرار است بیمه ناباروری جزو خدمات بیمه پایه قرار بگیرد.

طبق گفته بهادری‌جهرمی قرار بر این شده بیمه سلامت همه زوجین نابارور فاقد بیمه پایه را بیمه کند. طبق مصوبه دولت پذیرش بیمه شرط تمدید پروانه مراکز ارائه‌دهنده خدمات بارداری شد. بعد از این قول‌وقرارها بر این است در همه مراکز، زایمان طبیعی معادل صددرصد تعرفه دولتی بیمه شود.

 

«همان سال 5میلیون تومان وام گرفتیم.» نتیجه درمان رضایت‌بخش نبود و «مَه‌رو» ماند و اقساط وام. «هر بار درمان یعنی هزینه بالا، حال روحی بد و به‌هم‌ریختگی تناسب اندام برای خانم. دوران سختی بود که خدا را شکر گذشت.»

وام گرفتن برای مادر شدن

بالاخره مادر شد. معجزه‌ای که سال‌ها چشم‌انتظارش بود. قبل از این سه بار عشق مادری سروکارش را به کلینیک ناباروری انداخته. کلینیک‌های دولتی شلوغ‌اند و پرمتقاضی و نوبت‌ها برای 7-6ماه دیگر داده می‌شوند. «هربار به کلینیک و مطب‌های خصوصی مراجعه کردم.» بارها راهروهای کلینیک‌ها و مطب‌های خصوصی را بالا و پایین کرده، اما بی‌جواب. «باید این حس را تجربه کنی تا بفهمی نتیجه منفی یعنی چه.»

هر بار سعی می‌کرده خاطره تلخ جواب منفی دوره‌های قبل را از ذهنش بیرون کند، اما استرس دست از سرش برنمی‌داشته. «هر بار برای هزینه‌های درمان وام می‌گرفتیم.» بار اول تقویم به سال 93 شاید هم 94 بود. «همان سال 5میلیون تومان وام گرفتیم.» نتیجه درمان رضایت‌بخش نبود و «مَه‌رو» ماند و اقساط وام. «هر بار درمان یعنی هزینه بالا، حال روحی بد و به‌هم‌ریختگی تناسب اندام برای خانم. دوران سختی بود که خدا را شکر گذشت.»

 

بیمه‌ها زیر بار هزینه‌ها نمی‌روند

بار اول «مریم» نتیجه نگرفت و تا دوسال افسردگی مهمان خانه‌اش بود. بار دوم  10میلیون از پدرشوهرش قرض  کردند تا شانس‌‌شان را برای پدر و مادرشدن امتحان کنند. ««رویان» خیلی شلوغ بود و سه‌ماه بعد برای ویزیت نوبت دادند. هزینه این مراکز کمتر از کلینیک‌های خصوصی است.» بیمه‌ها هم اصلا زیر بار این هزینه‌ها نمی‌روند. «انگار درمان ناباروری عمل زیبایی‌ است که شامل حال بیمه نمی‌شد. هزینه داروها هم آزاد محاسبه می‌شد.»

آخرین‌ آی‌وی‌اف را سال 96 انجام داد. «پروسه درمان سخت و طولانی است. همان سال نزدیک 12میلیون تومان هزینه کردیم. الان فکر کنم هزینه‌ها خیلی بالا رفته باشد.»

«سی‌وپنج‌میلیون تومان برای دو دوره ‌آی‌وی‌اف.» زندگی مشترکش 22ساله شده. «اگر جنینم می‌ماند الان یک‌ساله بود.» «فاطمه» از همان دوران مجردی دوست داشته مادر یک پسربچه باشد. «مبلغ آی‌وی‌اف برای جنین پسر و دختر متفاوت است. جنین دختر 5میلیون کمتر است و سال گذشته حدود 30میلیون تومان هزینه داشت.» «فاطمه» هنوز طعم مادرشدن را نچشیده و با وجود همه هزینه‌ها جنینش را در همان ماه‌های ابتدایی از دست داد.

«دور زدن این تعرفه به مثابه تخلف است.» به گفته «کریمی» طیف افرادی که نیاز به درمان ناباروری دارند متفاوت است. «تفاوت در داروهاست. در روش «آی‌وی‌اف» داروی بیشتری مصرف می‌شود. داروهایی که مصرف روزانه دارند. «در این روش دوز داروها بالاست، بنابراین هزینه داروها بیشتر از روش‌های دیگر است.»

تعرفه‌های وزارت بهداشت حرف آخر را می‌زنند

هر سال که در تقویم نو می‌شود وزارت بهداشت تعرفه‌های سال جدید را به مراکز اعلام می‌کند؛ دولتی، خصوصی، نیمه‌دولتی و نیمه‌خصوصی. به گفته آتوسا کریمی، جراح و متخصص زنان و  فلوشیپ نازایی خدمات ناباروری هم از این امر مستثنا نیست. کریمی به «شهروند» می‌گوید خدمات ناباروری بسته به شرایط فرد متغیر است.

پروسه درمان ناباروری روش‌ها و خدمات مختلفی به خود می‌بیند. برخی از بیماران از روش‌های خدمات جایگزین (رحم جایگزین،تخمک اهدایی)استفاده می‌کنند. «هزینه این روش با کسی که از تخمک خودش استفاده می‌کند، متفاوت است.» برخی از بیماران نیازمند رحم جایگزین‌اند. برخی زوجین هم در پروسه درمان ناباروری آقا و خانم نیازمند عمل جراحی است.بنابراین هر بسته به علت ناباروری و نوع و روش درمانی مناسب با هزینه‌های متفاوت مواجه می‌شوند.

در درمان ناباروری روش‌های «آی‌یوآی» و «آی‌وی‌اف» وجود دارد. «کسی که از روش «آی‌یوآی» استفاده می‌کند هزینه کمتری نسبت به «آی‌وی‌اف» پرداخت می‌کند.» به گفته «کریمی» هرکدام از این روش‌ها فرانشیزی دارند که توسط وزارت بهداشت تعیین می‌شود. «همه مراکز از دولتی و خصوصی تا نیمه‌دولتی و نیمه‌خصوصی موظف‌اند براساس همان تعرفه خدمات ارائه دهند.»

به باور این جراح و متخصص زنان و  فلوشیپ نازایی خدمات درمان  ناباروری هم به‌مثابه ویزیت می‌ماند و هرساله تعرفه‌اش اعلام می‌شود. «دور زدن این تعرفه به‌مثابه تخلف است.» به گفته «کریمی» طیف افرادی که نیاز به درمان ناباروری دارند متفاوت است. همان‌طور که گفته شد هر زوج بسته به تشخیص علت ناباروری تحت روش درمانی مناسب خود قرار می‌گیرند . به عنوان نمونه زوج‌هایی که برایشان روش درمانی «آی‌یو‌آی» مناسب است، به اتاق عمل جراحی نیاز ندارد و همچنین میزان داروی مصرفی هم در روش درمانی «آی‌یو‌ای» کمتر است،بنابراین با هزینه‌های سبک‌تری می‌توانند درمان شوند. در درمان ناباروری روش‌های متنوعی مانند «آی‌یوآی» و «آی‌وی‌اف» وجود دارد. «کسی که از روش «آی‌یوآی» استفاده می‌کند هزینه کمتری نسبت به «آی‌وی‌اف» پرداخت می‌کند.» به گفته «کریمی» هرکدام از این روش‌ها فرانشیزی دارند که توسط وزات بهداشت تعیین می‌شود. «همه مراکز از دولتی و خصوصی تا نیمه دولتی و نیمه خصوصی موظف‌اند براساس همان تعرفه خدمات ارائه دهند.»

به باور این جراح و متخصص زنان و فلوشیپ نازایی خدمات درمان ناباروری هم به مثابه ویزیت می‌ماند و هرساله تعرفه‌اش اعلام می‌شود.به گفته «کریمی» طیف افرادی که نیاز به درمان ناباروری دارند متفاوت است.همان طور که گفته شد هر زوج بسته به تشخیص علت ناباروری تحت روش درمانی مناسب خود قرار می گیرند.به عنوان نمونه زوج هایی که برایشان روش درمانی “آی یوآی “مناسب می باشد ،به اتاق عمل جراحی نیازندارند وهم چنین میزان داروی مصرفی هم در روش درمانی IUI کمتر می باشد بنابراین با هزینه های سبک تری می توانند درمان گردند.
ولی روش” آیوآی “برای درمان همه زوجین مناسب نمی باشد وبسیاری از زوج ها نیاز به روش های پیشرفته تر درمانی مانند «آی‌وی‌اف و میکرو اینجکشن » دارند ،در این روش ها نیاز به تزریق داروهای هورمونی با دوز بیشتر می باشد وبیشتر داروها روزانه تزریق می گردند. « بنابراین هزینه داروها بیشتر از روش‌ آی یو آی می باشد»
در روش درمانی «آی وی ‌اف» برای انجام عمل تخمک گیری نیاز به اتاق عمل و بیهوشی وبرای تشکیل ورشد جنین ها نیاز به تجهیزات آزمایشگاه جنین شناسی وجود دارد که این هزینه‌ها هم به هزینه خرید داروها افزوده می‌گردد. «روش «آی‌یوآی» چون نیاز به عمل تخمک گیری وجود ندارد این هزینه‌ها حذف می‌شود .

9 تا 11میلیون تومان هزینه تنها برای اتاق عمل؛ البته تقریبی  

در حال حاضر برای عمل تخمک‌گیری و تشکیل رشد جنین ها در آزمایشگاه جنین شناسی ،مجموعا حدود9 تا 11 میلیون تومان(برحسب اینکه مرکز خصوصی ویا نیمه خصوصی باشد ) هزینه در نظر گرفته می شود وبرای مرحله انتقال جنین بسته به اینکه جنین تازه ویا فریز انتقال داده بشود هزینه ای حدود سه ونیم تا پنج ونیم میلیون تومان در نظر گرفته می شود.
به این مبلغ باید هزینه دارو(در روش آی وی اف برپایه ی سن وذخیره تخمک خانم حدود سه تا پنج میلیون تومان )، ویزیت، آزمایش‌ها و … را هم اضافه کرد تا به رقمی بالاتر برای این درمان رسید.
به گفته «کریمی» قیمت‌ها و هزینه‌های گفته شده در این درمان همگی تقریبی‌اند و نمی‌توان از یک رقم مشخص و معینی صحبت کرد. «اتاق عمل بین 9 تا 10-11 میلیون تومان هزینه دارد. این قیمت بسته به مرکز دولتی، خصوصی یا نیمه دولتی بودن متغییر است. چون هرکدام از این مراکز طبق قانون از تعرفه خاص خودشان پیروی می‌کنند.»
«افراد تحت‌درمان هزینه دارو دارند. هزینه‌ دارو بسته به سن خانم و ذخیره تخمدان متغییر است.» به باور این متخصص زنان میزان داروی مورد استفاده خانم بیست ساله با خاتم 40ساله متفاوت است. بی‌شک خانم بیست ساله داروی کمتری نسبت به یک خانم 40مصرف می‌کند. «برخی از داروها را بیمه‌ها پوشش می‌دهند. درواقع هر بیمه بنابر ضریب پوششی خودش داروها را پوشش می‌دهد.»

گاهی در سیر درمان ناباروری، جراحی‌های دیگری هم ،علاوه برتخمک گیری مورد نیاز است. امکان دارد یک خانم نیاز به هیستروسکوپی برای بررسی رحم ویا درمان مواردی مانند فیبروم ویا سپتوم رحمی داشته باشد. این جراحی بسته به نوع اقدام درمانی (برداشتن پولیپ،سپتوم ،فیبروم و…) در مراکز مختلف، حدود 4تا7میلیون تومان هزینه دربر دارد. گاهی برای تهیه نمونه اسپرم آقایان، بسته به تشخیص متخصص نایاروری آقایان، نیاز به عمل جراحی وجوددارد هزینه‌ این جراحی حدود 4-5 میلیون تومان می باشد ،

 

«هزینه داروها میانگین بین 3.5 تا 5.5 میلیون است. این هزینه مینیموم است. بخشی از داروها را بیمه‌ها قبول می‌کنند، اما بخشی دیگر را فرد باید خودش پرداخت کند.»

طرح مشکل‌گشا

طبق مصوبه دولت بیمه ناباروری همگانی شد. اتفاقی که به باور «کریمی» می‌تواند کمک‌کننده باشد. .والبته باید علاوه بر تحت پوشش بیمه قرارگرفتن درمان ناباروری ، از همه شرایطی(فراهم شدن شغل ،مسکن و…) که نگرش زوجین را برای فرزند آوری به سوی مثبت سوق می دهد ،حمایت کرد.
به باور این متخصص نازایی این تحت پوشش بیمه قرار گرفتن ناباروری نباید به‌ گونه‌ای باشد که به مراکز درمانی آسیب وارد شود. «بیمه‌ها درمان بیماران را قبول می‌کند ولی اگر پرداخت بیمه ها به مراکز درمانی سریع وبه روز نباشد ، مراکز قادر به خرید وسایل وتجهیزات روزانه مورد نیاز در اتاق های عمل درمان ناباروری وآزمایشگاه جنین شناسی نخواهند بود وهمچنین در پرداخت حقوق پرسنل با مشکل مواجه خواهند شد ،مراکز برای ادامه‌دار شدن خدمات‌شان نیاز به پرداخت سریع وهر روز بیمه ها دارند . اگر بیمه ها ،هزینه هر بیمار را،همان روز سریعا، واریز نمایند ،گامی رو به پیشرفت برداشته شده است.
تاخییر های چندماهه بیمه ها،برای پرداخت هزینه ها سبب آسیب های جدی مراکز درمانی برای خرید وسایل موردنیاز وپرداخت حقوق کادر درمانی می شود ،
بنابرابن گره گشا بودن این طرح به “خوش قول بودن بیمه ها”بستگی دارد..ولی اگر بیمه ها در پرداخت هزینه ها تاخییر داشته باشند مشکلات زیادتری برای درمان ناباروری ایجاد خواهد شد .

 

«اتاق عمل بین 9 تا 11-10 میلیون تومان هزینه دارد. این قیمت بسته به مرکز دولتی، خصوصی یا نیمه‌دولتی‌بودن متغیر است. چون هرکدام از این مراکز طبق قانون از تعرفه خاص خودشان پیروی می‌کنند.»

هزینه‌های سرسام‌آور درمان ناباروری

طبق آمار سایت بیمه بازار هزینه هر چرخه در مراکز دولتی 7 تا 8میلیون تومان و دوره کامل آن بین 21 تا 24میلیون تومان است. مبلغی که در مراکز خصوصی کمی بالاتر رفته، به‌طوری که هزینه هر چرخه به حدود 18میلیون تومان می‌رسد. دوره کامل در مراکز خصوصی حدود 49 تا 54 میلیون برآورد می‌شود. اگرچه طبق تعرفه‌های سالی که گذشته -1400-  قیمت یک‌بار آی‌وی‌آف به حدود 10میلیون تومان می‌رسید. البته قیمت آی‌یو‌آی حدود یک‌میلیون و 500هزار تومان تخمین زده شده بود.

طبق تعرفه‌های سال 1400 میکرواینجکشن 12میلیون تومان، فریز کردن تخمک یک‌میلیون تومان و دریافت تخمک اهدایی 25 تا 30 میلیون تومان بوده. اگرچه تعرفه‌های 1400 نسبت به 99 روند افزایشی به خود می‌دیده. در مقایسه تعرفه سال‌های 1400 و 99 افزایش 3تا4میلیون تومانی را شاهد بودند.

و اما تعرفه‌های سال 1401. طبق این تعرفه‌ مرکز «مام» برای درمان روش «آی‌وی‌اف» مبلغ 18میلیون تومان را در نظر گرفته است. طبق همین تعرفه‌ها روش درمانی «آی‌یو‌ای» مبلغ 9میلیون تومان را در نظر گرفته. بیمارستان «اکبرآبادی» برای عمل  «آی‌یوآی حدود یک تا 3 میلیون تومان و برای عمل «آی‌وی‌اف» هزینه‌ای بین 18-15 میلیون تومان دریافت می‌کند. اما بیمارستان «صارم» برای جراحی «آی‌یوآی» حدودا 3-2 میلیون تومان از مراجعه‌کننده دریافت می‌کند. انجام جراحی «آی‌وی‌اف» در این مرکز درمانی حدود 20میلیون تومان است. جراحی «آی‌وی‌اف» در بیمارستان نیکان حدود 12 تا 15 میلیون تومان و برای «آی‌یو‌آی» چیزی حدود یک تا 3میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

در اجرای جزء (۵) بند «ک» از تبصره (۱۷) ماده واحده قانون بودجه سال 1401، همه مراکز درمانی و بیمارستان‌های ارایه‌دهنده خدمات درمان ناباروری موظف به عقد قرارداد با سازمان‌های بیمه‌گر پایه هستند. «تمدید پروانه مراکز درمانی و بیمارستان‌های ارایه‌دهنده خدمات درمان ناباروری  منوط به عقد قرارداد با بیمه‌های پایه است.»

سازمان‌های بیمه‌گر پایه مکلف به  فراهم آوردن زیرساخت لازم هستند

بیمه ناباروری همگانی شد. به گفته بهادری‌جهرمی با مصوبه هیئت دولت، سازمان بیمه سلامت ایران مکلف است نسبت به پوشش بیمه‌ای همه زوجین نابارور اقدام کند. این تحت پوشش قرار گرفتن   مطابق آیین‌نامه بند «الف» ماده (۷۰) قانون برنامه ششم توسعه است. به گفته سخنگوی دولت در اجرای جزء (۵) بند «ک» از تبصره (۱۷) ماده واحده قانون بودجه سال 1401، همه مراکز درمانی و بیمارستان‌های ارایه‌دهنده خدمات درمان ناباروری موظف به عقد قرارداد با سازمان‌های بیمه‌گر پایه هستند. «تمدید پروانه مراکز درمانی و بیمارستان‌های ارایه‌دهنده خدمات درمان ناباروری  منوط به عقد قرارداد با بیمه‌های پایه است.»

سخنگوی دولت می‌گوید:«هزینه‌های خدمات تشخیصی و درمانی ناباروری و خدمات تخصصی ناباروری شامل  (IUI, IVF, ICSI , FET) بر اساس ضوابط ابلاغی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در بخش دولتی، عمومی غیر دولتی و خیریه و خصوصی طرف قرارداد با خودپرداخت معافیت (فرانشیز) مطابق دستوراالعمل مندرج در مصوبه شورای عالی بیمه سلامت، تحت پوشش سازمان های بیمه گر پایه قرار گرفته است.» به گفته بهادری‌جهرمی سازمان‌های بیمه‌گر مکلفند با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نسبت به پوشش صد درصد تعرفه زایمان طبیعی در مراکز دولتی و عمومی غیر دولتی و معادل صد درصد تعرفه عمومی غیردولتی در مراکز خیریه و خصوصی، معادل تعرفه بخش دولتی اقدام کنند. «براساس مصوبه هیئت وزیران، همه افراد صاحب صلاحیت شامل فلوشیپ نازایی، متخصص زنان و زایمان دوره دیده مراکز ناباروری (دارندگان گواهی مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) و متخصص ارولوژی مکلفند مطابق استاندارد ارایه خدمات ناباروری نسبت به نشان‌دار کردن زوجین نابارور با رعایت محرمانگی اطلاعات در سامانه نسخه الکترونیک اقدام کنند. سازمان‌های بیمه‌گر پایه هم مکلفند زیرساخت لازم به این منظور را فراهم کنند.»