درس اول؛ حمایت از کالای ایرانی
گزارش «شهروند» از حال‌وهوای خرید لوازم‌التحریر در روزهایی که به فصل بازگشایی مدارس نزدیک می‌شویم
به اول مهر و فصل شروع مدرسه که نزدیک می‌شویم، حال‌وهوای خرید لوازم‌التحریر و هیاهوی دوباره کلاس‌های درس همه جا پر می‌شود. مخصوصا امسال که بعد از دو سال همه‌گیری رسما فعالیت مدارس به حالت عادی برمی‌گردد و بوی ماه مهر با بازگشایی مدارس همراه است. بازار لوازم‌التحریر هم در روزهای شهریور امسال حسابی داغ است، چراکه حضور پررنگ تولیدکننده‌های داخلی با نوشت‌افزارهای متنوع ایرانی در رقابت با برندهای وارداتی قابل توجه است.
شهروندآنلاین- هشتمین نمایشگاه ایران‌نوشت بعد از دوسال وقفه کرونایی، از اول شهریورماه در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با حضور بیش از ۶۰ تولیدکننده نوشت‌افزار ایرانی‌اسلامی آغاز به کار کرده و تا هجدهم شهریورماه به فعالیت خود ادامه می‌دهد. بازار لوازم‌التحریر در جای‌جای شهر هم برپاست؛ از هایپرمارکت‌هایی که قسمت بزرگی از قفسه‌ها را به دفترها و مدادرنگی‌های رنگارنگ اختصاص داده‌اند تا بازار روزهای مناطق مختلف تهران.
ایرانی باکیفیت باشد استقبال کم نیست
«عمده لوازم‌التحریر عرضه‌شده نسبت به بیرون، قیمت مناسب‌تری دارد.» اینها را یکی از مراجعان به نمایشگاه نوشت‌افزار ایرانی‌اسلامی می‌گوید: «با این حال شکل و شمایل نوشت‌افزار ایرانی خیلی جذاب نیست؛ خارجی‌ها هم تنوع بیشتری دارند و هم جذابیت‌های بصری بیشتر. حتی اگر کیفیت‌های جنس ایرانی و چینی هم چندان تفاوتی با هم نداشته باشند، جذابیت‌های ظاهری برای بچه‌ها در انتخاب دفتر و مداد و پاک‌کن مهم است. من امسال هم هایپرمارکت‌های برندهای ایرانی را دیدم و هم نمایشگاه نوشت‌افزار را؛ در بسیاری از موارد شاید جنس و کیفیت آن بهتر هم بود، اما طرح و رنگ‌های خارجی‌ها جذاب‌تر بود.»
یک مادر که دغدغه این روزهایش تهیه لوازم‌التحریر باکیفیت است به «شهروند» می‌گوید: «پسر من طرح‌های نوشت‌افزار ایرانی را دوست دارد و اصراری بر طرح‌های خارجی ندارد، اما برای من کیفیت مهم است. بچه‌های پایه‌های اول و دوم دبستان چون مدام می‌نویسند و پاک می‌کنند، باید ورق‌های باکیفیت در دفترشان باشد وگرنه با یکی دو بار پاک‌کردن ورق‌ها پاره می‌شود. تنوع محصولات ایرانی امسال کم نیست و اتفاقا تفاوت قیمت‌ها با نمونه مشابه خارجی هم زیاد است. به نظر من اگر روی کیفیت کاغذ هم بیشتر تمرکز شود، قطعا ایرانی را ترجیح می‌دهیم.»
لزوم فرهنگ‌سازی برای جایگزین شخصیت‌های ایرانی
سگ‌های نگهبان و السا و آنا یک طرف، در میان لوازم‌التحریر چینی خودنمایی می‌کنند؛ سمت دیگر پسر دلفینی و ببعی و ببئو یا بچه‌زرنگ، شخصیت انیمیشن ایرانی دیده می‌شود. یک فروشنده نوشت‌افزار از رونق بازار فروش بعد از همه‌گیری می‌گوید: «به‌‌طورکلی در بازار، بچه‌ها بیشتر طرح‌های خارجی را دوست دارند و اگر با فرهنگ‌سازی بتوان طرح‌های ایرانی و قهرمان‌های ایرانی را به‌تدریج جایگزین کرد، خوب است.» در نمایشگاه نوشت‌افزار که از اول شهریور در کانون پرورش فکری و کودکان برپاست، دیگر خبری از شخصیت سفیدبرفی و بن‌تن نیست؛ فقط کاراکترهای ایرانی در این نمایشگاه هستند که به گفته یکی از مراجعان مورد استقبال هم قرار گرفته‌اند.
برندهای خارجی بیشتر فانتزی هستند تا کاربردی
تقریبا دو سال بچه‌ها مدرسه نمی‌رفتند و کرونا بازار نوشت‌افزار را تا حد زیادی کساد کرده بود. صاحب یک مغازه لوازم‌التحریر محلی در غرب تهران می‌گوید: «در این دو سال خیلی‌ها لوازم‌التحریر نمی‌خریدند و از همان چیزهایی که داشتند در خانه استفاده می‌کردند. امسال طبیعی است که استقبال نسبت به سال‌های دیگر بیشتر شده و تولیدات داخلی هم نسبتا کیفیت‌های خوبی دارند و برندهای تازه‌تاسیس اتفاقا سلیقه بچه‌های امروز را می‌دانند و با طرح‌های ساده اما جذاب، فروش خوبی دارند.» مدادرنگی ایرانی 12 رنگ، 30هزار تومان و همان 12رنگ خارجی هم از یک برند متفرقه و ناشناخته قیمتش از 150 تومان شروع می‌شود. هایپرمارکت‌ها این روزها قفسه‌های لوازم‌التحریر بسیار جذابی دارند که البته اگر حواس‌مان جمع نباشد، اغواکننده هم خواهد بود. یکی از مشتری‌های نوشت‌افزار می‌گوید: «لوازم‌التحریر برای کوچک و بزرگ جذاب است. من خیلی وقت‌ها برای خودم که سال‌هاست دیگر درس نمی‌خوانم لوازم‌التحریر می‌خرم؛ برای بچه‌ها باید دقت داشته باشیم که وسیله‌ای که می‌گیرند واقعا کاربردی باشد. لوازم‌التحریر مخصوصا برندهای خارجی بیشتر فانتزی هستند تا کاربردی. مثلا خودکارهای اکلیلی و پاک‌کن‌های بندانگشتی خیلی به کار مدرسه بچه‌ها نمی‌آید.
چشم و هم‌چشمی با پاک‌کن و مداد
نوشت‌افزار برای برخی از دانش‌آموزان عرصه چشم و هم‌چشمی شده؛ رفتاری که خانواده‌ها باید جلوی آن را بگیرند. مادری که پسرش کلاس اولی است، می‌گوید: «خودم بیشتر از فرزندم برای خرید لوازم‌التحریر ذوق دارم و البته همین چیزهای به ظاهر کوچک درنهایت چندصدهزار تومان پولش می‌شود. در سال‌های قبل از کرونا که مدارس روال عادی داشت پیش آمده بود که دخترم در کلاس پاک‌کن یا تراش فانتزی می‌دید و به من اصرار می‌کرد که برای من هم بخر. در این موضوع هم خانواده‌ها و هم معلم‌ها می‌توانند فرهنگ‌سازی کنند که لزومی ندارد همه دانش‌آموزان لوازم‌التحریر گران‌قیمت و فانتزی خود را برای نشان‌دادن به همکلاسی‌ها همراه خود بیاوردند.»
نوجوانی که با پدرش از نمایشگاه خرید کرده نیز درباره کیفیت و جذابیت طرح‌های برندهای ایرانی می‌گوید: «بار چندمی بود که به این نمایشگاه آمدیم. طرح‌های روی جلد و کیفیت جلدها خوب بود، اما همه دفترهای ایرانی کیفیت کاغذ خوبی نداشتند. بیشترشان خط‌های مشکی پررنگی داشت. ما از خارج نمایشگاه هم خرید کردیم، ولی اینجا قیمت‌ها به نسبت دیگر جاها پایین‌تر است.»
در نظر گرفتن سازگاری با محیط‌زیست در تولید ایرانی
لوازم‌التحریر این روزها در بازار فراوان است، متنوع و در قیمت‌های مختلف. داخلی و خارجی؛ عده‌ای به‌دنبال کالای خارجی و برندی خاص هستند و عده‌ای هم فقط مشتری جنس ایرانی. هرچند کالای داخلی از کیفیت قابل قبولی برخوردار است، ولی برخی والدین فکر می‌کنند اگر برای فرزندشان لوازم‌التحریر خارجی و متنوع بخرند، آنها بهتر درس می‌خوانند. در روزهایی هستیم که تولید داخلی این صنعت بعد از دو سال همه‌گیری دوباره در مسیر رونق قرار گرفته و هر کدام از شهروندان می‌توانند حامی تولید باکیفیت داخلی باشند.
آریا یکی قدیمی‌ترین و آشناترین شرکت‌ها در صنعت نوشت‌افزار است که از تاثیرات مستقیم کرونا در دوران همه‌گیری در امان نماند، اما با این حال سرپا ماند تا بتواند دوباره در عرصه تولید نیازهای دانش‌آموزان ایرانی خودنمایی کند. نسرین مرادی، مدیر برندینگ آریا به «شهروند» می‌گوید: «دو سالی که کرونا شد، مدارس و مهدکودک‌ها تعطیل شد و بچه‌ها مجبور شدند فعالیت خود را در خانه ادامه دهند. وضعیت آنلاین آموزش، شرایط لوازم‌التحریر را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار داد و تولیدکنندگان این محصولات تحت فشار قرار گرفتند.»
او با تاکید بر اینکه آریا علاوه بر اینکه لوازم‌التحریر تولید می‌کند، در بحث محصولات کمک‌آموزشی نیز فعالیت دارد، می‌گوید: «محصولات این شرکت تنها به مداد و مدادرنگی منتهی نمی‌شود و وسایل کمک‌آموزشی و خلاقیت نیز از جمله محصولاتی است که شرکت آریا آن را تولید کرده که کمک می‌کند بچه‌ها بتوانند کودکان خلاق‌تری باشند.» مرادی ادامه می‌دهد: «نمی‌توان تحصیل بچه‌ها را بدون وسایل تحریر متصور شد. بیشتر خانواده‌ها نمی‌توانند یکسری مسائل را از زندگی بچه‌ها حذف کنند، زیرا این وسایل شخصیت، خلاقیت و رشد استعدادهای کودکان‌شان را در پی دارد.» به گفته مرادی تولیدکنندگان لوازم‌التحریر از بازگشایی مدارس خوشحال هستند و اینکه استقبال از برندهای شناخته‌شده ایرانی زیادتر شده به معنی روزنه‌ای برای بهبود شرایط در آینده است.
مدیر برندینگ آریا با تاکید بر اینکه در شرایط اقتصادی فعلی حمایت از تولیدکنندگان داخلی می‌تواند به بی‌نیاز شدن از واردات محصولات گران از خارج در حوزه نوشت‌افزار کمک کند، می‌گوید: «رعایت استاندادهای داخلی و بین‌المللی و سازگاری با محیط‌زیست از مهم‌ترین شاخص‌های تولید باکیفیت است و در کنارش جذابیت‌های ظاهری محصول باکیفیت می‌تواند جوابگوی سلیقه همه فرزندان ایران باشد.»