خبر افزایش دو و نیم برابری حق ایابوذهاب و همچنین اجرایی شدن بیمه امدادگران، از خبرهای خوبی است که این روزها امدادگران داوطلب را به ادامه فعالیت در هلال‌احمر خوش‌بین‌تر از قبل کرده است. از 60 هزار امدادگری که مشخصات آنها در سامانه سازمان امدادونجات ثبت شده است، تنها 22 هزار نفر در یک سال گذشته در ماموریت‌های امدادی و پایگاه‌ها حضور داشتند؛ این یعنی مسائل مختلفی ازجمله دغدغه‌های معیشتی و مالی، بیش از 60 درصد از این امدادگران را از هلال‌احمر دور کرده است. انتظار می‌رود افزایش مبلغ ایاب وذهاب و همچنین تقبل بخشی از حق بیمه امدادگران فعال، این سرمایه‌های انسانی را دوباره به هلال‌احمر برگرداند و از طرفی به تقویت کادر حرفه‌ای در پایگاه‌های امدادی کمک کند.
مرضیه موسوی- شهروند آنلاین؛ هر امدادگری که به جمعیت هلال‌احمر می‌پیوندد، برای طی کردن درجات مختلف امداد معمولا بین یک تا دو سال در دوره‌های آموزشی هلال‌احمر شرکت می‌کند. داوطلبانه بودن خدمات این امدادگران و پایین بودن هزینه‌ای که بابت ایابوذهاب به آنها تعلق می‌گیرد باعث شده تا اغلب آنها برای تامین معاش خود، مجبور به ترک پایگاه‌های امدادی شوند.
«محمدحسن پورشیخعلی»، امدادگر و مربی جمعیت هلال‌احمر استان کرمان می‌گوید: «در سال‌های گذشته شاهد بودم که بسیاری از امدادگران به دلیل نیاز به تامین معیشت، جذب مراکز و شهرک‌های صنعتی یا معادن فولاد و … می‌شدند. به هرحال همه ما برای زندگی خود برنامه‌هایی داریم و تامین هزینه‌های زندگی اولویت همه ماست. سقف پرداختی‌ها برای ایابوذهاب هم آنقدر پایین بود که هیچ امید و انگیزه‌ای برای امدادگران باقی نمی‌گذاشت. بیمه شدن امدادگران خبر خوبی است که این افراد را به ادامه فعالیت امیدوار می‌کند.»
او که بیش از 11 سال از حضورش در جمعیت هلال‌احمر به عنوان امدادگر داوطلب فعالیت کرده، از کم شدن فرصت‌های شغلی برای امدادگران با گذشت زمان می‌گوید: «وقتی به گذشته فکر می‌کنم می‌بینم 11 سال فعالیت بدون داشتن بیمه تامین اجتماعی، زمان زیادی است. خیلی از امدادگران این شرایط را پشت سر می‌گذارند. می‌دانیم که کار امدادرسانی، فعالیتی است که باید با عشق و علاقه انجام شود پس کسی که عاشق این کار نباشد، نمی‌تواند امدادگر شود. با این حال دغدغه‌های مالی و معیشتی بارها باعث شده که پایگاه‌های امدادی اولویت دوم امدادگران شوند.»
بازگشت دوباره به پایگاه‌ها
«محمدعلی مجتبی‌زاده» از نوجوانی به جمعیت هلال‌احمر حسن‌آباد فشافویه پیوسته و بیش از 12 سال است که به عنوان امدادگر داوطلب در هلال‌احمر فعالیت می‌کند. او سال‌هایی را به خاطر می‌آورد که افراد زیادی برای شرکت در ماموریت‌های مختلف داوطلب می‌شدند اما در سال‌های گذشته تعدادشان بسیار کمتر شده.
مجتبی‌زاده می‌گوید: «دغدغه‌های مالی و معیشتی در سال‌های گذشته بین امدادگران بیشتر از هر وقت دیگری مشهود شده. برای همین بیمه شدن نیروهای امدادی، به آنها این دلگرمی را می‌دهد که در هلال‌احمر بمانند و به فعالیت ادامه دهند. اغلب افرادی که در حال حاضر جذب این جمعیت در حسن‌آباد هستند، دانشجو یا قشری کم‌سن و سالند که دغدغه‌های جدی معیشتی‌ای مثل مسئولیت یک خانواده بر دوش‌شان نیست، اما برای گذران زندگی به حداقل‌هایی نیاز دارند که اگر در پایگاه‌های هلال‌احمر تامین شود، قطعا اینجا پاگیر می‌شوند. تصور می‌کنم با اجرایی شدن طرح بیمه امدادگران، بسیاری از افرادی که سال‌های گذشته از هلال‌احمر فاصله گرفتند، دوباره به پایگاه‌های امدادی برگردند.»
او از همکاران و امدادگرانی می‌گوید که در این سال‌ها جذب اورژانس و آتش‌نشانی شده‌اند: «افراد زیادی در یکی دو سال گذشته جذب آتش‌نشانی و اورژانس شدند و از هلال‌احمر رفتند، اما در زمان‌های فراغت خود، حتما به ما سر می‌زنند و در شیفت‌های امدادی حاضر می‌شوند. فقط به این دلیل که هلال‌احمر را دوست دارند و اینجا را خانه خود می‌دانند.»
زنان امدادگر
شیفت‌های امدادی در پایگاه‌ها، تنها مختص مردان است و زنان در هلال‌احمر شیفت پایگاه ندارند. به همین دلیل عدم‌بهره‌مندی از بیمه امدادگران، از نگرانی‌های این روزهای امدادگران داوطلب زن است.
«زینب توانایی»، از امدادگران داوطلب استان لرستان می‌گوید: «زنان در هلال‌احمر تنها در مراکز کنترل و هماهنگی عملیات شیفت هستند و در پایگاه‌ها حضور ندارند، اما طرح‌های بزرگی مثل امداد زمستانه و طرح نوروزی و … با حضور این گروه از امدادگران برگزار می‌شود. گرچه با اجرای این طرح می‌دانیم که مردان بیشتر از زنان امدادگر منتفع می‌شوند، اما همین‌که تعدادی از زنان امدادگر در شیفت‌های مرکز کنترل یا طرح‌های سراسری بیمه شوند هم خبر خوبی است.»
به گفته او پرداخت هزینه ایابوذهاب برای ماموریت‌ها و تقبل بخشی از هزینه حق بیمه، امیدواری زنان امدادگر برای ادامه فعالیت داوطلبانه را بیشتر می‌کند.
امنیت ذهنی و روانی
«محمد خادم‌الشیخ»، امدادگر باسابقه جمعیت هلال‌احمر، اجرایی شدن طرح بیمه امدادگران را گام مهمی برای جمعیت هلال‌احمر می‌داند و می‌گوید: «امنیت ذهنی برای هر فردی که در هر نهاد و سیستمی مشغول فعالیت است، اهمیت دارد.
گرچه ظرفیت هلال‌احمر برای جذب و استخدام نیروهای امدادی محدود است، اما با بازنشسته شدن کارکنان قدیمی، می‌توان امیدوار بود که تعدادی از امدادگرانی که از بیمه منتفع بودند، بتوانند جذب جمعیت شوند. هلال‌احمر با اجرای این طرح در جهت حفظ سرمایه‌انسانی، چند قدم جلوتر از گذشته ایستاده است.»
این امدادگر به بیمه مدنی امدادگران در زمان حضور در ماموریت اشاره می‌کند و می‌گوید: «پیش از این امدادگران، بیمه مسئولیت داشتند؛ یعنی اگر در حین ماموریت دچار حادثه می‌شدند، می‌توانستند از خدمات این بیمه برای جبران برخی هزینه‌ها استفاده کنند، اما هیچ تضمینی برای آینده، بابت وقتی که در زمان حال صرف جمعیت می‌کردند، نداشتند.
برای همین اغلب امدادگران مثل من مجبور به تامین هزینه‌های زندگی از طریق دیگر می‌شدند. البته این امکان برای خیلی‌ها فراهم نیست که همزمان هم بتوانند شغلی داشته باشند و از طرف دیگر در پایگاه‌های امدادی شیفت باشند. به همین راحتی بسیاری از افراد مجبور به ترک هلال‌احمر می‌شدند، اما با اجرای این طرح امدادگران امنیت ذهنی بیشتری دارند.»
کادرسازی حرفه‌ای در پایگاه‌ها و تامین دغدغه امدادگران
ارج نهادن به تلاش‌ها و زحمات امدادگران داوطلب، به بهانه‌های مختلف در هلال‌احمر انجام می‌شد تا شاید گوشه‌ای از ایثار بی‌چشمداشت آنها را جبران کند. با این حال سامان دادن به وضعیت بیمه پایه امدادگران، در دستور کار هلال‌احمر قرار گرفت و دکتر کولیوند، شهریور امسال خبر از اجرایی شدن طرح بیمه امدادگران داد.
«مرتضی مرادی‌پور»، معاون عملیات سازمان امدادونجات هلال‌احمر به «شهروند» می‌گوید: «امدادگران اغلب از طیف جوان جامعه هستند و جایی مشغول به کار نیستند. داشتن سوابق بیمه‌ای، دغدغه بسیاری از این افراد است و جمعیت هلال‌احمر در این دوره در پی برطرف کردن نگرانی‌های امدادگران، پیگیر تعامل با بیمه تامین اجتماعی برای بیمه امدادگران داوطلب بود. این موضوع بالاخره به نتیجه رسید و ما توانستیم بخشی از هزینه بیمه این افراد را به عنوان پاداش کار داوطلبانه تقبل کنیم.»
شیفت‌های شبانه‌روزی در پایگاه‌های هلال‌احمر، درست مثل هر شغل دیگری که شامل شیفت‌های کاری 24 ساعته است، به دو برابر استراحت نسبت به زمان شیفت نیاز دارد. برای همین هم هلال‌احمر سقف شیفت‌های 24 ساعته امدادی در پایگاه‌ها را 10 روز تعیین کرده است.
مرادی‌پور در این زمینه می‌گوید: «هدف هلال‌احمر از اجرای این طرح، کادرسازی در پایگاه‌های امدادی است. پیش از این ما نیروهای زیادی را تربیت کرده و آموزش داده‌ایم که به دلیل شرایط معیشتی و … از جمعیت جدا شده‌اند. تاکنون مشخصات بیش از 60 هزار امدادگر در سامانه سازمان امداد ثبت شده است، اما از این تعداد تنها 22 هزار امدادگر طی یک سال گذشته فعال هستند. این یعنی تقریبا 60 درصد از امدادگران آموزش‌دیده ما در حال حاضر در هلال‌احمر فعالیت نمی‌کنند و از بدنه ما جدا شده‌اند. با بیمه شدن امدادگران در چنین شرایطی، می‌توانیم شاهد حضور پایدارتری از امدادگران در پایگاه‌ها باشیم.»
البته مرادی‌پور آموزش دیدن امدادگران به خودی‌خود و جدا شدن آنها از جمعیت را موضوعی منفی و به ضرر جمعیت هلال‌احمر نمی‌داند و می‌گوید: «ما در هلال‌احمر شعاری داریم به نام هر خانواده یک امدادگر. درست است که 40 هزار نفر از امدادگران آموزش‌دیده در پایگاه‌ها خدمات‌رسانی نمی‌کنند، اما از این جهت این اتفاق خوبی است که ما 44 هزار امدادگر در سراسر کشور داریم که می‌توانند در شرایط بحرانی به خانواده و اطرافیان خود کمک‌رسانی کنند. با این حال این امدادگران به عنوان سرمایه‌های انسانی جمعیت هلال‌احمر برای ما اهمیت دارند و رفع دغدغه‌های آنها و همچنین کادرسازی در پایگاه‌ها دو دلیل مهم برای پیگیری بیمه امدادگران و به نتیجه رسیدن آن بود.»
به گفته مرادی‌پور در حال حاضر تنها 20 تا 30 درصد از امدادگران جمعیت هلال‌احمر در جایی مشغول به کار هستند و بیمه تامین اجتماعی دارند. مابقی این افراد یا هیچ شغلی ندارند یا از خدمات بیمه تامین اجتماعی محرومند.
معاون عملیات سازمان امدادونجات این جمعیت می‌گوید: «مقرر است که بر اساس درجات داوطلبی، این سقف پلکانی رعایت شود. با توجه به دستور دکتر کولیوند، افرادی که بیش از هفت شیفت در پایگاه‌ها یا مراکز عملیاتی ثابت و مستمر حضور داشته باشند، تمام حق بیمه آنان به صورت پاداش به نیابت از داوطلب به حساب تامین اجتماعی پرداخت خواهد شد.
بر همین اساس به ازای 6 شیفت در ماه 75 درصد از سوی جمعیت و 25 درصد از محل ایابوذهاب پرداخت خواهد شد. برای پنج روز شیفت، پرداخت 50، 50 می‌شود و برای چهار روز شیفت در ماه هم 25 درصد با مشارکت جمعیت هلال‌احمر و 75 درصد از طرف خود امدادگر باید پرداخت شود که بخشی از آن را می‌توان از محل ایابوذهاب پرداخت کرد.»
مرادی‌پور درباره امدادگران زن می‌گوید: «با توجه به اینکه برای زنان امدادگر شیفت‌های 24 ساعته تعریف نشده است، برای اینکه این افراد از طرح بیمه امدادگری محروم نشوند، هر 8 ساعت فعالیت این زنان را یک شیفت 24 ساعته محاسبه کرده و آنها را هم از بیمه منتفع می‌کنیم.»
//انتهای پیام