از فیلمهای توقیفی و بلاتکلیف سینمای ایران چه خبر؟!
همه آنچه میخواهید درباره فیلمهایی بدانید که در سالهای اخیر پشت سد اکران ماندهاند
وعدههای مدیرکل نظارت بر عرضه سینما
بسیاری از فیلمهای توقیفی اکران میشوند!
روحالله سهرابی، مدیرکل نظارت بر عرضه سینما، درباره بسیاری از فیلمهای مشکلدار و بلاتکلیف سالهای اخیر صحبت کرد و از حل مشکلات این فیلمها خبر داد. این مدیر با اشاره به اینکه توقیف تنها درباره فیلمهایی میتواند به کار برده شود که شورای پروانه نمایش آنها را غیرقابل اصلاح عنوان کرده، از احتمال نمایش فیلمهایی چون «ملاقات خصوصی»، «مصلحت»، «لباس شخصی»، «عامهپسند»، «چپ راست»، «کاناپه»، «قاتل و وحشی» و «برادران لیلا» گفته است.
روحالله سهرابی با اشاره به اینکه «برادران لیلا توقیف نیست»، گفته که «این فیلم برای اکران نیاز به اصلاحات مختصری دارد که در زمان ۱۸۰ دقیقهای فیلم به ۳ دقیقه هم نمیرسد».
مدیرکل نظارت بر عرضه سینما درباره وضعیت فیلمهای «قاتل و وحشی» و «کاناپه» هم گفته: «این فیلمها مشکلات مشابهی دارند و من هم خیلی پیگیر حل مشکلشان بودهام. بحث این فیلمها بحث رعایت حجاب طبق قوانین است که واقعا باید یک تصمیم حاکمیتی درباره آن گرفته شود. در واقع این فیلمها نیازمند یک تصمیم ویژهاند. با این حال، محمد خزاعی دنبال گرفتن اجازه موردی این فیلمها هم هست.»
درباره شماری از آثار ارگانی بلاتکلیف نیز سهرابی خبر از این داد که دو فیلم «مصلحت» و «لباس شخصی» به دنبال حل و فصل مسائلشان هستند. این مدیر همچنان «ملاقات خصوصی» را نیز در آستانه اکران عنوان کرد و البته گفت که «مشکل فیلم «عامهپسند» نیز به تازگی حل شده است. آخرین خبر از زبان روحالله سهرابی هم اینکه به تازگی فیلم «چپ راست» بازبینی شده و اکران آن در حال پیگیری است.
شهروند| بیراه نیست اگر بگوییم وجود یکسری فیلم بلاتکلیف در تمام این سالها خطرناکترین پوست موزی بوده که زیر پای مسئولان سازمان سینمایی وجود داشته است. فیلمهایی که -برعکس بسیاری از فیلمهای توقیفشده تاریخ این سینما از قبیل خط قرمز، مرگ یزدگرد، آبادان، صد سال به این سالها، مهمونی کامی، دویدن در میان ابرها، دستنوشتهها نمیسوزند و…- بیشترشان با مجوز سازمان سینمایی جلوی دوربین رفته و در اغلب موارد هم اولین نمایششان در جشنواره فیلم فجر یا دیگر مراسم و جشنوارههای حکومتی بوده است. شاید برای همین هم بوده که مدیران فرهنگی حکومت هیچگاه در مورد آنها از لفظ توقیف استفاده نکرده و همواره این امیدواری را ایجاد کردهاند که بالاخره کلاف سردرگم مشکلات این فیلمها نیز گشوده خواهد شد.
با این حال، مسائل و مصائب این فیلمها هیچگاه در سالهای اخیر بهطور کامل حل نشده است. البته در مقاطعی -با آغاز هر دوره جدیدی در سازمان سینمایی- یکسری از فیلمهای کممشکلتر این فهرست تعیین تکلیف شده و به عبارت بهتر روی پرده آمدهاند؛ مانند اتفاقی که در سه، چهار سال اخیر برای فیلمهایی چون «مادر قلب اتمی»، «زادبوم»، «خانه پدری»، «خانه دختر»، «عصبانی نیستم» و چند فیلم مشکلدار دیگر روی داده است. با این حال، هر بار بعد از اکران یکسری از فیلمهای بلاتکلیف، انبوه فیلمهای باقیمانده در فهرست چنان پرتعداد بودهاند که یک بار دیگر مشخص شده این کلاف سردرگمتر از آن است که به این سادگی بتوان آن را به نتیجه رساند.
این اتفاق را به شکلی حادتر در ماههای اخیر هم دیدهایم. در واقع یکی از مشکلات بزرگ سازمان سینمایی در دوره اخیر -که رئیساش محمد خزاعی ادعا کرده در دوران ریاست او تنها درباره فیلمهای مبتذل سختگیری شده- همین فیلمهای بلاتکلیف بودهاند که البته برخی میراث مدیران گذشته هستند. با این حال، کتمان نمیتوان کرد که فارغ از زمان توقیف یا توقف نمایش فیلمها، بلاتکلیفی هر کدام از فیلمها -از «روشن» و «شیشلیک» و «برادران لیلا» تا «قاتل و وحشی» و «کاناپه» و «رستاخیز»- هزینههای زیادی برای سازمان سینمایی به بار آورده است.
بلاتکلیفهای حال حاضر
در حال حاضر بیراه نیست اگر بگوییم که «برادران لیلا» شناختهشدهترین فیلمی است که در ماههای اخیر زیر سایه توقیف بوده؛ فیلمی که مسائل و مصائبش بیشتر از اینکه ریشه در خود فیلم یا درونمایه اجتماعیاش داشته باشد، مرهون رفتارها و صحبتهای سازنده و بازیگرانش در جشنواره جهانی کن است.
دیگر فیلم جدی و تلخ این فهرست «شیشلیک» محمدحسین مهدویان است که با وجود دریافت مجوز نمایش عمومی، از اکران بازمانده. «روشن» روحالله حجازی -که در این فیلم رضا عطاران هم بازی کرده- دیگر فیلم توقیفشده این روزهاست. فیلمی که بعد از نمایش در جشنواره فجر دو سال پیش، از اکران عمومی بازمانده تا تبدیل به یکی دیگر از گرههای کور مدیران سینمایی در این روزها شود. «قاتل و وحشی» حمید نعمتالله هم به دلیل موهای تراشیده لیلا حاتمی این فهرست را قطورتر کرده است.
به جز اینها البته آثار دیگری هم از دورههای گذشته ماندهاند. از «رستاخیز» احمدرضا درویش تا «کاناپه» کیانوش عیاری و البته «ملاقات خصوصی» امید شمس، «عامهپسند» سهیل بیرقی، «چپ راست» حامد محمدی و بسیار فیلمهای دیگر. این یعنی این روزها فیلمهای زیادی با بلاتکلیفی و توقیف مواجه هستند؛ معضلی که اگر حل شود و حتی درصدی از این فیلمها تعیین تکلیف شوند، بیتردید دستاوردی بزرگ برای محمد خزاعی به شمار خواهد آمد. تحولات روزهای اخیر سازمان سینمایی نشان میدهد این اتفاق در حال وقوع است.