بیش از ۸۰ درصد تماس گیرندگان “خط ملی اعتیاد” زنان هستند!/ برخی از زنان موادمخدر را نمی‌شناسند
خط ملی اعتیاد به شماره تلفن ۰۹۶۲۸، مرکز تلفنی برای ارائه راهکارهای پیشگیری از مصرف مواد است و راهنمایی‌هایی در زمینه اعتیاد ارائه می‌دهد.
ملیحه محمودخواه_شهروندآنلاین؛ 80درصد کسانی که با خط ملی اعتیاد تماس‌می‌گیرند، زن هستند. مادری که نگران اعتیاد فرزندش است، همسری که در جیب شلوار همسرش هنگام انداختن آن در لباسشویی ماده‌ای را دیده که نمی‌شناسد. دختری که رفتارهای مادرش در چند ماه گذشته تغییر کرده یا زنی که به اعتیاد گرفتار شده و به مرحله‌ای رسیده است که دیگر توان ادامه‌دادن ندارد.
بهزیستی همین چند روز پیش این آمار را اعلام کرد و بیشتر افرادی که با این مرکز تماس گرفته‌اند، زنانی بین 25 تا 40 سال بوده‌اند.خط ملی اعتیاد به شماره تلفن ۰۹۶۲۸، مرکز تلفنی برای ارائه راهکارهای پیشگیری از مصرف مواد است و راهنمایی‌هایی در زمینه اعتیاد ارائه می‌دهد.
تلفنی که زندگی‌ام را نجات داد
سه سالی می‌شود که خط ملی وابستگی به اعتیاد راه‌اندازی شده است تا پاسخگوی خانواده‌های نگرانی باشد که فرزند، پدر یا مادر گرفتار به موادمخدر دارند و نمی‌دانند باید چه کنند.
یک بار بسته‌ای کوچک در جیب داخل کت همسرم پیدا کردم. او کارمند یک شرکت دولتی بود و هیچ مورد مشکوکی در رفتارش نمی‌دیدم. سیگار می‌کشید، اما هیچ وقت رفتار مشکوکی از او ندیدم. بسته برایم عجیب بود، اول می‌خواستم از خودش بپرسم آن چیست، اما یک‌مرتبه به ذهنم رسید که شاید واقعا این ماده‌مخدر باشد. آن را باز و بو کردم. بوی علف می‌داد. بو برایم آشنا بود. این بو را چند وقتی در پارک محله استشمام کرده بودم. به هیچ کس نمی‌توانستم اعتماد کنم، با خودم گفتم اگر این بسته موادمخدر باشد نمی‌توانم آن را به خانواده‌ام بگویم، زیرا آبرویم می‌رود و دیگر اجازه نمی‌دهند با همسرم زندگی کنم، خانواده همسرم هم قطعا زیر بار نمی‌رفتند. مستاصل شده بودم و نمی‌دانستم باید چه کنم. با یک سرچ ساده شماره خط ملی اعتیاد را پیدا کردم و تماس گرفتم. با نشانی‌هایی که از ماده داخل جیب همسرم به آنها دادم، مشاور توضیح داد که این ماده‌مخدر گل است و راهنمایی‌هایی کرد که بتوانم با همسرم در این مورد صحبت کنم.
این زن می‌گوید: «همسرم زیاد در دام مصرف مواد نیفتاده بود و تعداد مصرف او از انگشتان یک دست کمتر بود. چند باری با او به مشاوره رفتیم و حالا مدتی است قطع مصرف کرده است.»
فرزندم را چه کنم
یکی از مشاوران مرکز 09628 تعریف می‌کند: «یک بار زنی که از صدایش معلوم بود میانسالی را پشت‌سر گذاشته است، با مرکز تماس گرفت و من مشاور او بودم. در حالی که گریه می‌کرد و بغض داشت، توضیح داد که پسرش ورزشکار بوده و حتی تا مرز تیم‌ملی هم رفته است. اما از بخت بد یکباره تصادف کرد و پایش آسیب دید. شرایط روحی او به‌شدت به‌هم‌ریخته بود و دوستانش تلاش می‌کردند مدام دور او را پر کنند. در همین رفت‌وآمدهای دوستانش نمی‌دانم چه اتفاقی افتاد که پسر جوانم در دام اعتیاد افتاد. کمکم رفتارش تغییر کرده و پرخاشگر شده بود. او تا ماه‌ها نمی‌توانست از خانه خارج شود. گاهی دوستانش برای او مواد می‌آوردند و می‌کشید و گاهی هم که آنها نمی‌آمدند من را وادار می‌کرد به خانه دوستانش بروم و از آنها برای او مواد بگیرم.»
او با گریه گفت: «خسته شده‌ام. بارها از دستش کتک خورده‌ام و نمی‌دانم باید چه کنم. اگر می‌توانید کمکم کنید تا از دست او خلاص شوم.»
طرحی برای ترک اعتیاد
طرح ملی مشاوره اعتیاد در ابتدای راه‌اندازی سه متولی داشت؛ دفتر اعتیاد بهزیستی، ستاد مبارزه با موادمخدر و NGO ها که در زمان شروع فعالیت قرار بر این بود در صورت نیاز به مشاوره به‌طور اتوماتیک به 1480 وصل شود.
یکی از مشاوران این مرکز به «شهروند» توضیح می‌دهد که از ساعت 8 صبح تا 9 شب مشاوران این خط تماس‌های افراد را پاسخ می‌دهند و اگر کسی راهنمایی و نشانی مراکز ترک اعتیاد دولتی را بخواهد، این اطلاعات تخصصی را در اختیار آنها قرار می‌دهند.
او می‌گوید که از قابلیت‌های این خط این است که به‌صورت همزمان تا 500 خط افزایش پیدا می‌کند.
این مشاور خط ملی اعتیاد به این موضوع اشاره می‌کند که بیشتر زن‌هایی که با ما تماس می‌گیرند، مشکل اعتیاد اعضای خانواده خود را در مرحله اول کتمان می‌کنند و در ابتدا دست به انکار می‌زنند و نمی‌خواهند این موضوع را بپذیرند. اما متاسفانه وقتی این ماجرا برای خودشان مسجل می‌شود که کار از کار گذشته و ترک مواد توسط فرد معتاد سخت‌تر شده و امکان درمان‌های لازم به حداقل کاهش یافته است، به همین دلیل باید فرهنگ‌سازی لازم انجام گیرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشتر تماس‌گیرندگان زن هستند. درخواست کمک و راهنمایی در مورد ترغیب فرد معتاد برای درمان، درخواست دستگیری فرد معتاد به علت آزار و اذیت خانواده و درخواست راهنمایی برای انتخاب مرکز ترک اعتیاد از شایع‌ترین سوالات تماس‌گیرندگان طی ماه گذشته بوده است.
برخی از زنان موادمخدر را نمی‌شناسند
مشاور مرکز نگهداری از زنان کارتن‌خواب توضیح می‌دهد که برخی از زنان اصلا موادمخدر را نمی‌شناسند و برخی هم که گرفتار می‌شوند به این دلیل است که از این مواد آشنایی ندارند.
او می‌گوید به عنوان مثال زنی بود که شوهرش شیشه مصرف می‌کرد و در خانه چندین پایپ مصرف شیشه داشت. وقتی این زن از همسرش پرسیده بود که اینها چیست، او پاسخ داده بود که اینها گلدان است که برای خانه آورده است.
این مشاور گفت که این زن خودش بعدها به موادمخدر اعتباد پیدا کرد. این امر نشان می‌دهد که برخی‌ها به دلیل بی‌اطلاعی به موادمخدر گرایش پیدا می‌کنند.
زن‌ها بیشتر نگران هستند
ماریت قازاریان، رئیس گروه پیشگیری از اعتیاد معاونت پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید: «حدودا بیش از 80درصد از تماس‌هایی که با مرکز خط ملی اعتیاد انجام می‌گیرد، از سوی زنان است. طی هشت ماه سال‌جاری حدود ۲۲۰هزار نفر با خط ملی اعتیاد (۰۹۶۲۸) تماس گرفته‌اند که اکثر خانم‌های نگرانی هستند که یک نفر از اعضای خانواده‌شان در دام اعتیاد افتاده است.»
او توضیح می‌دهد: «خانواده‌ها معمولا با حضور یک زن می‌چرخد و نگرانی‌ها بیشتر برای خانم‌هاست. این زنان یا نگران همسر خود هستند یا مادری هستند که ترس دارند بچه‌شان درگیر موادمخدر شده باشد. آنها در پی این هستند که آیا فرزندشان درگیر موادمخدر شده است یا نه. این زن‌ها بیشتر وقت‌ها اطلاعات می‌خواهند، زیرا متوجه تغییر رفتار فرزند یا همسر خود شده‌اند و می‌خواهند بدانند همسرشان به اعتیاد گرفتار شده یا نه.»
او ادامه می‌دهد: «گاهی اوقات برای اینکه راهی پیدا کنند که فرد معتاد را به سمت ترک سوق دهند، با این شماره تماس می‌گیرند، زیرا فردی که گرفتار اعتیاد شده است، کمتر به سمت ترک اعتیاد می‌رود یا درمان خود را ادامه نمی‌دهد، به همین دلیل بیشترین تماس‌گیرنده‌ها خانم‌ها هستند و بیشترین زمان تماس ساعاتی است که این افراد در خانه حضور ندارند یا بچه‌های نوجوان‌شان به مدرسه رفته‌اند.»
او با تاکید بر اینکه مشاوره‌ها برای افراد در هر سطحی متفاوت است، تصریح می‌کند: «بیشتر مشاورانی که در مرکز خط ملی اعتیاد مستقرند یا روان‌شناس یا مددکار یا پزشک هستند. این افراد دوره‌ای متفاوتی را طی می‌کنند.»
او در پاسخ به اینکه قرار بود این مرکز ارتباط خوبی با مرکز 1480 داشته باشد، نتیجه آن چه شد، می‌گوید: «ارتباط مستقیم این دو مرکز نیاز به تجهیزات و امکانات زیادی دارد که در حال حاضر دسترسی به آن امکان ندارد، به همین دلیل در صورتی که افراد نیاز به مشاوره‌هایی فراتر از اعتیاد داشته باشند، به این مرکز ارجاع داده می‌شوند.»