سرگردان در راهروهای مجلس
یکسال و نیم از تایید کلیات و ١٠٠ روز از درخواست وزیر اقتصاد برای تسریع در تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه گذشت
نمایندگان مجلس شورای اسلامی دیروز در حالی با حضور سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی‌ودارایی و علی صالح‌آبادی رئیس کل بانک مرکزی به ارزیابی سیاست‌ها و اقدامات ارزی دولت پرداختند که انتظار می‌رفت، برآیند این جلسه ارایه راهکارهای مناسبی از قوه مقننه برای بهبود شرایط و مدیریت بازار ارز باشد، اما در مجموع شاهد دیدگاه‌های متناقض بوده و صدای واحدی از مجلس شنیده نشد.
به گزارش شهروندآنلاین؛ در نشست دیروز گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد ارزیابی سیاست‌ها و اقدامات ارزی دولت در دستور کار قرار گرفت و مهدی طغیانی سیاست‌ها و اقدامات ارزی دولت سیزدهم را قرائت کرد.
در متن این گزارش آمده است: «افزایش نرخ ارز از پاییز سال‌جاری موجب نگرانی‌هایی در خصوص ثبات اقتصادی شده است. در صورت عدم اصلاح سیاست‌های ارزی ناکارآمد و هزینه‌زا، تکرار مصائبی چون ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی و تضییع منابع ارزی دور از ذهن نیست. کمااینکه تا حدی این تکرار در قالب نرخ دستوری نیمایی و افزایش فروش اسکناس ارز رخ داده و ادامه دارد.»
این گزارش یادآور شد: «یکی از دلایل اساسی که موجب تکرار اتخاذ سیاست‌های ناکارآمد، «تعیین دستوری نرخ ارز» و «افزایش عرضه اسکناس ارز» شده، ادامه رویکرد سیاست تثبیت نرخ اسمی ارز با وجود تورم و رشد نقدینگی است.»
در ادامه این گزارش آمده است: «نگاه کلی به سیاست‌های ارزی اتخاذشده، می‌توان گفت که همچنان در مولفه‌های اساسی، تصمیمات شکست‌خورده گذشته در حال تکرار است. تعدد نرخ‌های رسمی و فاصله معنادار با بازار غیررسمی، اتکای خطرناک سیاستگذار به آمار گمراه‌کننده مازاد عرضه در سامانه نیما، عدم‌پذیرش واقعیت افزایش نرخ ارز متناسب با واقعیت‌های اقتصادی و اصرار بر سیاست شکست خورده تثبیت نرخ اسمی ارز، خروج ۱۰ میلیارد دلار ارز (به صورت اسکناس و حواله) از فرآیندهای رسمی با ادامه رویه فعلی، اهم مسائلی است که تحت شعاع نگاه کوتاه‌مدت تصمیم‌گیران در حوزه ارزی قرار گرفته است.»
با این وجود، گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس مورد تایید همه اعضای این کمیسیون نبود.
برای احتکار و خروج سرمایه تدبیر کنیم
به گزارش ایرنا حجت‌الاسلام محمدحسین حسین‌زاده بحرینی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اعلام اینکه میزان ورودی و خروجی ارز به اقتصاد ایران تقریبا متوازن است، گفت: «احتکار ارز یا خروج سرمایه، واقعیتی است که باید مجلس با اتخاذ سیاست‌های تنبیهی مانند تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه برای آن تدبیر کند.»
بانک مرکزی تدبیر فوری برای بازار ارز داشته باشد!
عزت‌اله اکبری تالارپشتی، نماینده تهران ضمن انتقاد از گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس خواستار تدبیر فوری بانک مرکزی در این خصوص شد.
او اظهار داشت: «تمام این گزارش فرافکنی بود و اساسا اینکه موضوعات را به رئیس‌جمهوری چین و مسائل دیگر نسبت می‌دهند، قابل پذیرش نیست.»
صرافی‌های غیرمجاز را جمع کنید
روح‌الله ایزدخواه، نماینده تهران در مجلس نیز راهکار دیگری برای مدیریت بازار ارز ارایه کرد و با بیان اینکه نباید موضوع ارز را به اغتشاشات اخیر ارتباط دهیم، مدعی تداوم سیاست‌های ارزی دولت قبل در دولت سیزدهم شد.
این نماینده مجلس تاکید کرد: «دولت باید ۱۱۰۰ صرافی غیرمجاز را جمع و حساب ارزی در بانک‌ها برای مردم ایجاد کند؛ به‌طوری که افرادی که دلار دارند با ایجاد حساب ارزی منابع خود را در بانک‌ها پس‌انداز کنند و بعد از آن نگهداری ارز و معاملات غیررسمی در پیاده‌روها و خیابان‌ها، قاچاق محسوب شود.»
کمیسیون اقتصادی اعتقادی به بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی ندارد
محسن زنگنه، نایب رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس نیز گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس را مورد انتقاد قرار داد و گفت: «در این گزارش آمده که بانک مرکزی باید ارزش حقیقی پول ملی را حفظ کند، این یعنی اگر تورم ۵۰ درصد است، نرخ ارز هم باید ۵۰ درصد افزایش پیدا کند!»
همه مشکلات را به ضعف سیستم بانک مرکزی ارجاع ندهیم
در ادامه مسلم صالحی، نماینده اقلید در مجلس گفت: «همانطور که ما به نظرات کارشناسی کمیسیون‌های دیگر احترام می‌گذاریم، توقع داریم که سایر همکاران نگاه‌شان را به کمیسیون اقتصادی مثبت‌تر در نظر بگیرند.» صالحی اظهار داشت: «قبول داریم درباره بانک مرکزی نقاط ضعفی وجود دارد اما اینکه بخواهیم همه مسائل و مشکلات را به ضعف سیستم بانک مرکزی ارجاع دهیم، مقداری کم‌لطفی است چراکه تنها بانک مرکزی نیست و هماهنگی تیم اقتصادی در این زمینه مهم است.»
مشکل ناترازی بودجه را حل کنید
انتقاد نمایندگان به گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس، رئیس این کمیسیون را بر آن داشت تا توضیحات بیشتری درباره وضعیت بازار ارز و ریشه‌های آن به نمایندگان ارایه کند؛ محمدرضا پورابراهیمی اظهار داشت: «اولین موضوع مهم، پایه و اساسی در اصلاح سیاست ارزی در کشور، اصلاح ساختار و مشکل ناترازی بودجه است که باید اصلاح شود؛ در بند (ت) ماده (۲۰) قانون احکام دائمی مطرح شده که نرخ ارزی که در کشور باید نرخ ارز شناور مدیریت‌شده باشد اما افرادی که خودشان را در مجلس اقتصاددان می‌دانند نسبت به حکم قانونی که خودشان در مجلس تصویب کردند، متفاوت عمل می‌کنند.»
شاهد ساماندهی و بازگشت ثبات در بازار ارز خواهیم بود
اظهارات ارزی نمایندگان از سوی تیم اقتصادی دولت بی‌پاسخ نماند؛ ابتدا سیداحسان خاندوزی، وزیر اقتصاد پشت تریبون رفت و اعلام کرد: «در حالی که در دی ماه پارسال دولت بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان کسری استفاده از تنخواه بانک مرکزی صورت گرفته بود، ابتدای دی ماه امسال این استقراض به صفر رسید.»
«سیداحسان خاندوزی» تاکید کرد: «در مسأله ارزش پول ملی و ارز بانک مرکزی سیاست‌ها و تدابیری در پیش گرفته که تا یک‌سالگی دولت تا پایان شهریورماه که مسأله ناآرامی‌ها در کشور شروع نشده، بانک مرکزی موفق شده بود سیاست‌های خود را در خصوص حواله و بازار متشکل که اسکناس ارزی است با کمترین میزان افزایش نسبت به شروع کار این دولت پیش ببرد.»
خاندوزی اظهار داشت: «با تدابیر بانک مرکزی که در پیش گرفته است در یک ماه پیش رو شاهد ساماندهی و بازگشت ثبات در این حوزه خواهیم بود.»
بازارهای رسمی کشور کاملا متعادل است
صالح‌آبادی نیز در مجلس در مورد ارزیابی سیاست‌ها و اقدامات ارزی دولت بیان کرد: «در بازار متشکل ارزی هم ۲/۱ میلیارد دلار معامله شد که نسبت به سال گذشته ۵۱ درصد افزایش را داشتیم، بنابراین بازارهای رسمی کشور کاملا متعادل است و هیچ کمبودی در این سامانه‌ها ندارد و آن چیزی که در بازار غیررسمی ارز وجود دارد، نسبت به بازار رسمی آن بسیار کوچک‌تر است.»
به گزارش ایسنا رئیس بانک مرکزی با تاکید بر اینکه ما برای ایجاد ثبات در بازار ارز اعم از بحث سیاست‌های ارزی یا ثبات در اقتصاد کلان، نقدینگی و تورم برنامه‌های متعددی داریم که دنبال می‌کنیم، گفت: «در بازار نیز در بخش سیاست‌های ارزی و عرضه و تقاضا برنامه‌های مختلفی داریم و بانک مرکزی با هماهنگی دستگاه‌های مختلف و کمک مجلس، ثبات را به بازار برمی‌گرداند.»