سال ۲۰۲۲ بارش بارانهای موسمی و جاری شدن سیل در پاکستان محصولات کشاورزی را از بین برد. سال ۲۰۲۳ در حالی آغاز شده است که پاکستان سختترین بحران اقتصادی خود را تجربه میکند. کمبود مواد غذایی در شهرهای مختلف صف طویلی از مردم را ایجاد کرده که برای خرید مواد غذایی یارانهای هجوم آوردهاند.
بحران سوخت نیز به بحران غذا اضافه شده است و مردم برای فراهم کردن گاز برای پخت و پز و گرمایش جان خود را به خطر میاندازند. در بعضی مناطق دولت زیرساختی برای گازرسانی فراهم نکرده است و مردم گاز مورد نیاز خود را در کیسههای پلاستیکی جابجا میکنند.
به گزارش خبرنگار شهروندآنلاین؛ سال ۲۰۲۲ بود و پاکستان منتظر شروع مانسون، فصل بارانهای موسمی. اما بارش باران با خود فاجعه به همراه داشت. سیل پاکستان بخش وسیعی از کشور را در خود غرق کرده و زندگی ۳۳ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد. ۱۷۰۰ نفر کشته شده و ۸ میلیون نفر نیز آواره شدند. زمینهای کشاورزی زیر آب فرو رفته، سیل محصولات کشاورزی را بلعیده و کشاورزان را محتاج قوت روزمره کرد.
سال ۲۰۲۳ آغاز شده ولی سیل در بسیاری از نقاط هنوز فروکش نکرده است. پاکستان سختترین بحران اقتصادی خود را تجربه میکند که تورم دو رقمی نیز به آن دامن میزند. تورم و کمبود مواد غذایی در شهرهای مختلف صف طویلی از مردم را ایجاد کرده که برای خرید مواد غذایی یارانهای هجوم آوردهاند.
همین چند روز پیش بود که پس از رسیدن کامیونهای حامل مواد غذایی، در هجوم مردم در شهر میرپورخاص در ولایت سند در پاکستان شخصی به نام «هارسینگ کولی» برای خرید ۵ کیلوگرم آرد گندم، زیر دست و پای جمعیت له شده و کشته شد؛ سرنوشتی که ممکن است برای مقداری کمی گندم هر لحظه منتظر هر شهروند پاکستانی باشد.
بحران غذا به قدری وخیم است که دولت پاکستان حتی انتقال گندم بین استانهای کشور را هم ممنوع کرده است. وضعیت در بلوچستان پاکستان از همه جا وخیمتر است. با اینکه بلوچستان از دولت پاکستان درخواست کمک کرده است اما محموله گندمی به این منطقه نرسیده است. در پنجاب، بلوچستان و سند مردم با قیمتهای گندم که سر به فلک میکشد و برای مردم عادی قابل خریداری نیست دست و پنجه نرم میکنند.
هماکنون با شروع زمستان بحران سوخت نیز به بحران غذا اضافه شده است. مردم برای فراهم کردن گاز برای پخت و پز و گرمایش جان خود را به خطر میاندازند. منطقه «کَرَک» در ولایت «خیبرپختونخوا» در غرب پاکستان به داشتن منابع غنی گاز و نفت معروف است. اما دولت زیرساختی برای گاز رسانی به مردم فراهم نکرده است و لوله کشی گاز محلی وجود ندارد. مردم در اقدامی خطرناک و به صورت غیرقانونی لوله اصلی انتقال گاز را سوراخ کرده و با شلنگ معمولی گاز را استخراج و به خانههای خود منتقل میکنند.
اما جالبتر اینکه بسیاری از مردم حتی کپسول گازی برای پر کردن ندارند و اهالی شهر گاز مورد نیاز برای پخت و پز را در کیسههای پلاستیکی جابجا میکنند، چیزی شبیه بادکنکهای هلیومی. آنها جان خود را به خطر میاندازند تا کیسههای پر از گاز را از محل پر کردن به خانهها منتقل کنند تا برای پخت و پز و گرمایش استفاده شوند. هر کپسول گاز حدود 10هزار روپیه پاکستان (حدود 45 دلار) قیمت دارد که بسیاری از مردم توان مالی خرید آنها را ندارند. این در حالی است که این کیسههای پلاستیکی، که چندین بار قابل استفاده و پر کردن مجدد هستند، بستگی به سایز آنها بین 1500 تا 2000 روپیه (2.3 الی 4 دلار) قیمت دارند.
اینجا قیمت گاز کیسهای حساب میشود، نه به متر مکعب. هر کیسه فقط برای ۲ الی ۳ ساعت استفاده کافی است. این کیسهها با لوله یا شیلنگ به چراغ خوراکپزی یا شعله گرمایش وصل میشوند و نزدیک شعله قرار دارند که مانند بمبی ساعتی هر لحظه ممکن است به فاجعهای ختم شود؛ کما اینکه بارها حادثهای چندین کشته و مجروح برجای گذاشته است.
اما علیرغم فقر، بحران غذا و سوخت در کشور و علیرغم اینکه دولت پاکستان در معرض ورشکستگی اقتصادی قرار دارد، طبق گزارشات تقریباً هر ماه ۷۰ میلیون دلار در جادههای ترانزیتی از پاکستان به افغانستان قاچاق میشود. با این حال پاکستان برای بازسازی و حل بحران اقتصادی و فقر به جای جلوگیری از قاچاق این میزان ارز به کمکهای جامعه بینالمللی امید بسته است که احتمالاً ۱۰ میلیارد دلار خواهد بود.
گوینده و گزارشگر: مهرناز الماسی