بهاره جلالوند_شهروندآنلاین؛ کمتر کسی را می توان پیدا کرد که تجربه رفتن به کوهستان را نداشته باشد. کوهنوردی یکی از ورزش های جذابی به حساب می آید که افراد زیادی به شکل حرفه ای آن را دنبال می کنند. بسیاری از حرفه ای ها الفبای صعود را می دانند اما برخی از افراد، آشنایی چندانی به این مسئله ندارند. نتیجه اینکه در فصل زمستان به سوی کوه ها می روند و برای خود دردسرهای بزرگی را درست می کنند. «امیر حسین خسروی»، مسئول امداد و نجات جمعیت هلال احمر شمیرانات، به نکات مهمی در رابطه با صعود در فصل زمستان می پردازد.
*شاید خیلی از افراد تصور کنند که بین صعود در فصول مختلف، تفاوتی وجود ندارد این باور چقدر درست است؟
پیش از هر چیز باید به این مسئله اشاره کرد که کوهنوردی ورزشی است که آموزش و تجربه دو رکن اساسی آن هستند ، اهمیت این دو اصل در فصول سرد بیشتر نمایان می شود . اولین نکته اینکه ، فصل سرد در رابطه با کوهستان تنها به پاییز و زمستان منتهی نمی شود و در ارتفاعات برخی از مناطق کشور، تا فصل بهار نیز شرایط زمستان پایدار است. کوهنوردان باید به این نکته توجه داشته باشند که تمام توصیه هایی که برای فصل زمستان می شود در برخی نقاط ، فصل بهار را نیز شامل خواهد شد. بین صعود در فصل گرم و صعود در فصل سرد، تفاوت های زیادی وجود دارد. اغلب افرادی که در فصل سرد به کوهنوردی می روند حرفه ای هستند به همین دلیل مسیرهای خاص تری را انتخاب می کنند، در نتیجه حوادثی که می تواند برای شان ایجاد شود هم پیچیده تر خواهد شد. از طرفی وقوع حادثه در فصل سرد برای افراد غیرحرفه ای معمولا عواقب سخت تر یا جبران ناپذیری در پی دارد .
* صعود انفرادی می تواند مشکل ساز باشد؟
صعود زمستانه به شکل انفرادی اقدامی غیر مسئولانه و غیر حرفه ای و از طرفی فعالیتی بسیار پر خطر است، صعودهای زمستانه باید در قالب گروه های کوهنوردی مجوز دار انجام شود. بسیاری از مسیرهایی که برای صعود در فصل سرد انتخاب می شود، متفاوت از مسیرهای فصل گرم است و عدم آشنایی با این تفاوت، می تواند به قیمت جان افراد تمام شود. افراد حتما باید زمان، مسیر رفت و برگشت خود و برنامه زمانی صعود را به خانواده اطلاع بدهند تا در صورت بروز حوادث احتمالی، عملیات امداد و نجات با مشکل مواجه نشود. در برخی موارد دیده شده که افراد این کار را انجام می دهند ولی به یکباره برنامه یا مسیر خود را بدون اطلاع دادن، تغییر می دهند که انجام چنین کاری نیز در صورت بروز حوادث، مشکلات جدی به همراه دارد.
*آیا برای کوهنوردی محدودیت سنی وجود دارد؟
چنانچه کوهنوردی سنگین و حرفه ای را با بهره مندی از طبیعت زیبای کوهستان اشتباه نگیریم، با محدودیت سنی خاصی مواجه نخواهیم شد. والدین باید توجه داشته باشند که کوهنوردی برای کودکان فقط در کوهپایه ها و مسیرهای ایمن و کم ارتفاع آن هم با رعایت کامل اصول ایمنی توصیه می شود . کوهنوردی برای افراد سالمند نیز به شرط اینکه مسیر انتخابی دارای شیب ملایم و عوارض طبیعی غیر دشوار باشد، امکانپذیر است. از همه مهم تر، رعایت توصیه های پزشک معالج برای سالمندان دارای بیماری زمینه ای را باید مد نظر داشت.
*چنانچه افراد بیمار باشند، باز هم مشکلی برا ی کوهنوردی وجود ندارد؟
آن دسته از افرادی که به بیماری های جدی مبتلا هستند حتما باید فعالیت های ورزشی، به ویژه کوهنوردی را با مشورت پزشک انجام دهند. برای مثال، افراد مبتلا به مشکلات قلبی و عروقی، دیابت و …، با محدودیت هایی مواجه هستند. به همین دلیل توصیه می شود که این دسته از افراد حتما قبل از رفتن به کوه، توسط پزشک متخصص طب ورزشی مورد ارزیابی قرار بگیرند. به همه افراد توصیه می شود که در باشگاه های کوهنوردی ثبت نام کنند و آموزش های لازم را ببینند تا به دلیل نا آگاهی، جان خود یا دیگران را به خطر نیندازند. به غیر از مسائل جسمی، باید به تغذیه نیز توجه داشت. کوهنوردان باید به میزان کافی آب و مایعات بنوشند و از غذاهای پر کالری و کربوهیدرات ها استفاده کنند.
*پیش از رفتن به کوه چه موارد دیگری را باید در نظر داشت؟
نکات زیادی در این رابطه وجود دارد به همین دلیل ثبت نام در باشگاه های کوهنوردی حائز اهمیت است. ولی به غیر از موارد یاد شده، افراد باید لباس و تجهیزات مناسب صعود فصل سرد را حتما همراه خود داشته باشند. به همراه داشتن غذاها و خوراکی های کم حجم و در عین حال پر انرژی، ضروری است. علاوه بر این، توصیه می شود که کوهنوردان تا حد امکان دو گوشی و خط تلفن همراه ( از اپراتورهای مختلف ) با خود ببرند و از شارژ باتری آن ها اطمینان کامل داشته باشند. تا جای ممکن نباید شارژ گوشی را صرف شنیدن موسیقی و…، کرد چون ضمن کاهش تمرکز در صورت بروز حوادث، تلفن همراه نقش مهمی را در عملیات نجات ایفا می کند.
*به گوشی تلفن همراه اشاره کردید، در صورت عدم آنتن دهی چه می توان کرد؟
شماره 112 هلال احمر بدون پوشش ارتباطی اپراتور و حتی بدون سیمکارت قابل دسترسی است. اما با این وجود در بسیاری مواقع امکان ارتباط برای کوهنورد آسیب دیده فراهم نمی شود ، بنابراین توصیه به صعود از مسیرهای اصلی و عدم صعود انفرادی موضوع مهمی است که نباید از آن غافل شد.
*چنانچه افراد مسیر خود را در کوهستان گم کنند، چه پیشنهادی دارید؟
بسیاری از افرادی که مسیر خود را گم می کنند، این تصور را دارند که مسیر را می شناسند در حالی که به بیراهه رفته اند و درک درستی از موقیعت خود ندارند. بارها پیش آمده که افراد با نیروهای امدادی تماس می گیرند و موقعیت خود را با اطمینان کامل اعلام می کنند در حالی که تصورشان اشتباه بوده و نیروهای امدادی نتوانستند آن ها را در آن موقعیت پیدا کنند. به افراد توصیه می شود که اگر نسبت به جایی که هستند شک دارند و از موقیعت خود مطمئن نیستند، حتما به نیروهای امدادی اعلام کنند . امدادگران معمولا شناخت کاملی از عوارض منطقه دارند بنابراین بیان هرگونه جزئیات می تواند به تسریع در دسترسی گروه نجات کمک کند.
*قطعا کوهنوردی در فصل سرد نکات زیادی دارد اما توصیه هایی که می تواند از شدت این خطرات بکاهد چیست؟
مشکل سرمازدگی یکی از مسائل مهمی است که کوهنوردان را تهدید می کند به همین دلیل بر آموزش تاکید دارم. اما به طور کلی برخی عوامل مانند خیس شدن لباس ها یا بدن، باد، رطوبت و تعریق می تواند سرمازدگی را تشدید کند. همچنین تماس با یخ، سنگ ، فلزات ،عدم مصرف مایعات به میزان کافی، پوشاک و کفش نامناسب، می تواند باعث سرمازدگی شود. چنانچه افراد بنا بر هر دلیل دچار سرمازدگی شوند، نباید به ارتفاعات بالاتر بروند. پناه گرفتن در جایی که بادگیر نیست به این افراد توصیه می شود. همراه داشتن لباس گرم اضافه در فصول سرد و تعویض آن با لباس های خیس شده می تواند از این مشکل جلوگیری کند.
در فصل زمستان با خطر ریزش بهمن هم مواجه هستیم برای جلوگیری از آسیب های احتمالی ناشی از بهمن، لازم است شناخت درستی از مسیرهای صعود زمستانه داشته باشیم اما به طور کلی عدم ورود به دره ها ، دهلیزها و نقاب ها توصیه ای است که در این زمینه می تواند کمک کننده باشد . مهم ترین و آخرین نکته اینکه همیشه اصل ساعت 14 را رعایت کنید به ویژه در فصل زمستان که این اصل می تواند از اتفاقات به شدت ناگوار جلوگیری کند . بر اساس این اصل در برنامه های یک روزه کوهنوردی حداکثر در ساعت 14 (در فصل زمستان حتی زودتر) هر کجا که هستید در مسیر برگشت قرار بگیرید. فراموش نکنید که قله همیشه در جای خود باقی خواهد ماند اما سلامتی و زندگی ما ممکن است با یک اشتباه کوچک برای همیشه از دست برود .