ورود نخبگان به میدان مشکلات
بهرهگیری از ظرفیت اندیشکدهها برای حل چالش‌های پیش‌روی کشور در دستور کار دولت سیزدهم
اهمیت بهرهگیری از ظرفیت اندیشکدهها برای حل چالش‌های پیش‌روی دولت و سرمایه بزرگ آنان برای تعریف مسأله و ایده و همچنین حل مشکلات کشور موضوعی است که در نشست دو ساعته معاون اول رئیس‌جمهوری با مدیران 16 اندیشکده اقتصادی کشور در ماه گذشته مطرح شد. موضوعی که نشان می‌دهد حل چالش‌های پیش‌روی کشور با مشارکت این مراکز در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته است. در این نشست محمد مخبر به بررسی مسائل روز اقتصادی و ایده‌ها و پیشنهادهای آنها برای حل چالش‌های پیش‌روی پرداخت که به نگاه فعالان این حوزه مقدمه‌ای برای ورود نخبگان به میدان مشکلات است. «شهروند» به بررسی نتایج این نشست در گفت‌وگو با فعالان حوزه پرداخته است.
آنچه گویاست در سال‌های گذشته از ظرفیت بزرگ اندیشکدهها در دولت‌ها و کشور غفلت اساسی شده، مسأله‌ای که معاون اول رئیس‌جمهوری نیز در نشست خود با مدیران به آن اذعان داشته است. محمد مخبر در این نشست حل مسائل دولت و کشور را با بهرهگیری از ظرفیت اندیشکدهها یک اولویت در دولت سیزدهم برمی‌شمارد و از ایجاد شبکه و ساختاری به‌منظور گسترش تعامل و ارتباط با بدنه دولت به‌ویژه وزارتخانه‌ها خبر می‌دهد. مسأله‌ای که به اذعان فعالان این اندیشکدهها تاثیر بسزایی می‌تواند در رشد و نقش آنان در پیشبرد اهداف حاکمیتی داشته باشد. موضوعی که سیدبهزاد بقایی، مدیر اندیشکده مسیر پیشرفت، نیز در گفت‌وگوی خود با «شهروند» به آن اشاره دارد.
یک رابطه برد_برد
مدیر اندیشکده مسیر پیشرفت معتقد است ارتباط میان دولت با اندیشکدهها یک رابطه برد_برد است که می‌تواند برای هر دو طرف امیدبخش باشد. او در این‌باره می‌گوید: «از دو جهت این همکاری اهمیت دارد، اول اینکه دولت به دلیل گستردگی مشکلات و مسائلی که با آنها دست به گریبان است، فرصت یافتن بهترین راهکارها را برای رفع مشکلات ندارد و از این جهت اندیشکدهها می‌توانند در ارائه راهکارهای دقیق و عملیاتی کمک‌یار دولت شوند.»
بقایی با اشاره به دستاوردهای اندیشکدهها از این تعامل ادامه می‌دهد: «این ارتباط به اندیشکدهها هم کمک می‌کند. هدف اصلی اندیشکدهها رفع مشکلات اساسی کشور است. در صورت ارتباط قوی میان دولت و اندیشکدهها، هم این اندیشکدهها بهتر در جریان مسائل کشور و آمار و ارقام قرار می‌گیرند که باعث بهبود مسأله‌شناسی آنها می‌شود و هم اینکه راهکارها به‌درستی به مجریان منتقل می‌شود و اجرای آنها به افزایش امید در اندیشکدهها و تقویت این جریان می‌انجامد.» بنا به گفته مدیر اندیشکده مسیر پیشرفت در دولت سیزدهم، ارتباط با اندیشکدهها در دستور کار قرار گرفته است و هم وزرا و هم شخص رئیس‌جمهوری و معاون اول با اندیشکدهها جلساتی را داشته‌اند.
ادامه‌دار بودن؛ منتج به رفع مشکلات کشور
این فعال حوزه اندیشه باور دارد که سیاست‌های دولت سیزدهم در این عرصه به شرط ادامه‌دار بودن می‌تواند منتج به رفع برخی از مشکلات کشور شود. او در ادامه گفت‌وگوی خود با «شهروند» به دیدار ماه گذشته نمایندگان 16 اندیشکده اقتصادی با معاون اول رئیس‌جمهوری اشاره می‌کند: «در این جلسه نکات خوبی مطرح شد. ارتباط اندیشکدهها با دولت به این جلسات منتهی نمی‌شود، در این دولت از ظرفیت نیروهای پرورش‌یافته در اندیشکدهها استفاده می‌شود و برخی از افراد اندیشکدهها در دولت حضور دارند و در حال پیگیری و حل مسائل هستند.»
به گزارش «شهروند»، در نشست معاون اول رئیس‌جمهوری با فعالان حوزه اندیشه که مدیران اندیشکده‌های حنان، حمل‌ونقل هوایی، حمل‌ونقل زمینی، مسیر پیشرفت، حکمرانی شریف، اقتصاد مقاومتی، سحاب، دیاران، حکمت، کوثر، ایتان، سیاست‌گذاری امیرکبیر، دیپلماسی اقتصادی و اندیشکده پایا حضور داشتند، راهکارهایی برای حل چالش‌های اقتصادی کشور ترسیم شد. در این نشست اندیشکده‌های حاضر در بخش‌های متعدد ترانزیت دریایی، ریلی، زمینی، سرمایه‌گذاری، فناوری‌های نوین، مهاجران و تاثیرات عمیق آنان بر جامعه ایران، رصد و شناسایی ابعاد فعالیت‌های منطقه‌ای، انرژی و مناطق محروم روستایی به ارائه راهکارها و پیشنهاداتی پرداختند که به اذعان فعالان این حوزه می‌تواند تحولی در اقتصاد کشور ایجاد کند، موضوعی که مدیر اندیشکده مسیر پیشرفت نیز به آن اذعان دارد.
طرح اقتصاد دریا در دستور کار
بنا به گفته سیدبهزاد بقایی، یکی از طرح‌های مطرح‌شده در این نشست، طرح اقتصاد دریاست، طرحی که اندیشکده مسیر پیشرفت در همکاری با دولت در حال تدوین آن است. مدیر اندیشکده مسیر پیشرفت درباره این طرح می‌گوید: «اقتصاد دریا از دو جهت اهمیت دارد، با توجه به کاهش جایگاه نقش نفت ایران در دنیا، ایران برای نقش‌آفرینی جدید در نظام بین‌الملل و ایجاد تنوع اقتصادی می‌تواند بر موقعیت ژئوپلیتیک و دسترسی به آب‌های آزاد حساب کند و از این طریق علاوه بر کسب درآمد، روابط جدید و بین‌الملل جدیدی تعریف کند.» او ادامه می‌دهد: «اهمیت دیگر دریا برای استان‌های جنوبی است، با وجود اینکه صنایع انرژی و فولاد در جنوب کشور نقش پررنگی ایفا می‌کنند، اما این استان‌ها از نظر اشتغال و پراکندگی جمعیت وضعیت خوبی ندارند، به طوری که خوزستان و هرمزگان به ترتیب سومین و چهارمین استان از نظر بیکاری هستند. استان‌های سیستان، هرمزگان و بوشهر هم در پراکندگی جمعیت به ترتیب در رتبه‌های بیست‌وهشتم، بیست‌وششم و هجدهمین استان هستند. دریا با توجه به ظرفیت‌هایی که در شیلات و آبزی‌پروری، گردشگری، تجارت و صنایع دریایی دارد، می‌تواند محور توسعه استان‌های جنوبی باشد تا ضمن کاهش محرومیت در این مناطق، جمعیت هم در سواحل کشور متمرکز شود.»
هم‌اندیشی یک ضرورت
عملکرد یک سال گذشته دولت سیزدهم نشان می‌دهد در زمینه ترانزیت، سرمایه‌گذاری، معدن و مسکن اقدامات بسیاری در حال انجام است؛ اقداماتی که نیازمند ارزیابی و هم‌اندیشی با نخبگان است. موضوعی که حمید قاطع قوشچی، مدیر پژوهشکده حکمت، نیز در گفت‌وگو با «شهروند» به آن اشاره دارد.
این فعال حوزه اندیشه معتقد است قطعا حل مشکلات کشور نیازمند تعقل و هم‌اندیشی است. او در این‌باره می‌گوید: «در کشور مسأله بسیار است، مسأله‌هایی که نیازمند ایده‌ها و طوفان‌های فکری است. آنچه مشخص است نگاه دولت سیزدهم نسبت به اندیشکده مثبت و این موضوع امیدوارکننده است.» بنا به گفته این فعال حوزه اندیشه، پژوهشکده حکمت که در گذشته در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی حضور جدی داشته، پیرو تاکیدات مقام معظم رهبری در ضرورت ترسیم نقشه راه و سند ملی در حوزه توسعه اقتصادی و صنعتی در این عرصه فعالیت خود را آغاز کرده و امیدوار است با توجه به استقبال دولت از فعالیت اندیشکدهها سهم و نقش مشخصی در توسعه کشور ایفا کند.»