محدودیت منابع انرژی و مشکلات ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی، رشد مداوم جمعیت شهری، تغییر سبک زندگی، روند رو به افزایش «مصرف گرایی»، تنوع محصولات و کالای تجاری و در نتیجه تولید زباله بیش از اندازه و غیر منطقی، جامعه بشری را با مشکلات زیست محیطی زیادی رو به رو کرده است.
یکی از روش‌های درست و پایدار برای عبور از این بحران زیست محیطی تولید انرژی از پسماند است که روشی بهینه و اقتصادی برای ایجاد انرژی در جهان به شمار می‌رود و باعث کاهش حجم زباله و اثرات مخرب آن و همچین تولید برق و حرارت می‌شود.
محدودیت منابع انرژی و مشکلات ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی، رشد مداوم جمعیت شهری، تغییر سبک زندگی، روند رو به افزایش «مصرف گرایی»، تنوع محصولات و کالای تجاری و در نتیجه تولید زباله بیش از اندازه و غیر منطقی، جامعه بشری را با مشکلات زیست محیطی زیادی رو به رو کرده است.
به گزارش وزارت نیرو، در ایران روزانه بیش از ۵۸هزار تن پسماند عادی تولید می‌شود که فقط ۲۰ درصد آن بازیافت شده و حجم بسیار زیادی از آن در اطراف شهرها و روستاها یا حتی دریاها و جنگل‌ها دفن می‌شود که مضلاتی چون آلودگی هوا، خاک و آب‌های سطحی و زیرزمینی را در کشور به وجود آورده است.
یکی از روش‌های درست و پایدار برای عبور از این بحران زیست محیطی تولید انرژی از پسماند است که روشی بهینه و اقتصادی برای ایجاد انرژی در جهان به شمار می‌رود و باعث کاهش حجم زباله و اثرات مخرب آن و همچین تولید برق و حرارت می‌شود.
کاهش ذخایر نفت و گاز، افزایش قیمت نفت، مقولات زیست محیطی و افزایش مجادلات نظامی و سیاسی در مناطق نفت خیز جهان به ویژه در خاورمیانه در سال‌های اخیر از جمله مهم‌ترین دلایل اقبال دولت‌ها برای ورود به عرصه سرمایه گذاری برای تولید برق از زباله هستند.
به عنوان مثال سوئد در سال ۲۰۱۵، نزدیک به ۲.۳ میلیون تن از زباله‌های خانگی را از طریق سوزاندن، به انرژی برق تبدیل کرده و حتی برای تولید انرژی حدود ۱.۳ میلیون تن زباله از نروژ، انگلستان و ایرلند وارد کرد.
انگلستان نیز در تلاش است تا با احداث چند نیروگاه تولید برق از زباله، علاوه بر ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، درصد بازیافت زباله‌های خانگی را از حدود ۵۰ درصد کنونی به ۶۵ درصد تا سال ۲۰۳۰ افزایش دهد.
در ایران نیز ۷ نیروگاه زیست‌توده با تکنولوژی‌های متفاوت برای تولید برق از پسماند فعالیت می‌کنند که ظرفیت آنها حدود ۱۴ مگاوات است. البته به دلیل مشکلات فنی، قانونی یا اقتصادی هنوز نمی‌توانند از تمام ظرفیت خود بهره ببرند.
این نیروگاه‌ها در بَرمشور شیراز، آرادکوه و آبعلی تهران و در محور مشهد-مِیامی مشغول به فعالیت هستند. پروژه نیروگاه زباله سوز نوشهر نیز با تلاش شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت دولت در حال ساخت است تا گره از مشکل پسماندها در مازندران باز کند.
از سوی دیگر تولید برق از پسماند حدود ۳ برابر گران‌تر از بقیه انواع نیروگاه‌ها و انرژی‌های تجدیدپذیر بادی و خورشیدی است و در راستای عملیاتی کردن این پروژه‌ها و نیروگاه‌ها پویشی به راه افتاده است.
در صورت محقق شدن اهداف این پویش و رسیدن به ظرفیت جدید نیروگاهی زیست‌توده حداقل به میزان ۴۰۰ مگاوات و تولید خالص سالیانه انرژی الکتریکی پس از اتمام طرح به میزان ۳ میلیارد کیلووات ساعت، می‌توان بهره‌وری انرژی و کاهش تلفات شبکه انتقال و توزیع به میزان ۲۵۰ میلیون کیلووات ساعت و صرفه‌جویی سالیانه سوخت «گاز طبیعی» به میزان ۸۵۰ میلیون مترمکعب را پیش‌بینی کرد.
گزارش: مهرناز الماسی