سلامت باشی زائر!

مرضیه موسوی- شهروند آنلاین؛ راه‌اندازی مطب پزشکان در شهر مدینه برای تامین سلامت زائران، خبری بود که چند روز پیش دکتر کولیوند آن را اعلام کرد و گفت: «کادر پزشکی ما در حج باید تکمیل باشد، با اعزام نیروی متخصص ناکافی، در صورت بروز مسمومیت یا پاندمی‌ میان زائران قطعا با شرایط سختی مواجه می‌شویم. بنابراین برای هر تخت باید یک پرستار داشته باشیم و این موضوع از سوی کشور عربستان هم تاکید شده است. امسال تعداد حجاج مسن که بیماری مزمن هم دارند، بالاست و لازم است با آمادگی کامل نیروی کادر پزشکی و درمانی اعزام شود.»

فعالیت‌های مرکز پزشکی حج و زیارت هلال‌احمر تنها به واکسیناسیون حجاج خلاصه نمی‌شود؛ از ماه‌ها قبل از شروع ایام حج، تیم‌های پزشکی به معاینه متقاضیان می‌پردازند و پرونده‌های پزشکی تکمیل می‌شوند. برخی از افراد برای درمان و استطاعت جسمی، به متخصص ارجاع داده می‌شوند و درنهایت کسانی که به تشخیص پزشکان توانایی شرکت در مراسم حج را نداشته باشند، از فهرست حجاج حذف می‌شوند. البته قبل از تایید نهایی فهرست حجاج، کمیسیون پزشکی‌ای با حضور این افراد و تیم‌های متخصص برای بررسی نهایی تشکیل می‌شود.

«سیدعلی مرعشی»، رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت، می‌گوید: «معاینات زائران از هفته پایانی اسفند در سراسر کشور شروع شد و بیش از 450 پزشک در انجام معاینات مشارکت داشتند. مرحله نهایی معاینات حج به پایان رسیده و درنهایت پرونده 88 زائر مورد بررسی کمیسیون پزشکی قرار گرفت.»

افزایش میانگین سنی زائران، یکی از چالش‌های پیش‌روی مرکز پزشکی حج و زیارت امسال است. مرعشی در این‌باره می‌گوید: «امسال حدود 2300 زائر با بیش از 80 سال سن داریم، ضمن اینکه میانگین سنی زائران از سال98 بالاتر است. علت این است که سال گذشته ما اعزام زائران بالای 60سال را نداشتیم؛ در نتیجه امسال تعداد این زائران بیشتر شده است.»

مراکز درمانی و بیمارستان‌های ایرانی حج

مسئولیت سلامت زائران در سفر حج بر عهده مرکز پزشکی حج و زیارت است، برای همین تیم‌های پزشکی پیش از اعزام اولین کاروان‌ها، به مکه و مدینه اعزام می‌شوند و همچنین کاروان‌ها را همراهی می‌کنند. به گفته رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت، امسال تعداد کل تیم پزشکی ایران در مکه و مدینه 400 نفر است، همچنین مراکز درمانی و بیمارستان‌ها هم در عربستان برای زائران ایرانی راه‌اندازی شده است.

مرعشی می‌گوید: «یک بیمارستان در مکه با گنجایش 70 تخت و با تخصص‌های مختلف قلب، ارتوپدی، مغز و اعصاب، زنان و زایمان، روان‌شناسی و… برای کمک به سلامت حال زائران داریم. کارشناسان مبارزه با بیماری‌های وزارت بهداشت نیز در این مرکز مستقر خواهند شد، سه درمانگاه شبانه‌روزی نیز در مناطق مختلف مکه داریم.»

امسال در مجموع 87هزار و 500 زائر ایرانی و عوامل اجرایی در مراسم حج حضور دارند. با توجه به بالا بودن میانگین سنی زائران در حج 1402، رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت توصیه‌هایی برای مسافران حج دارد: «با توجه به اینکه حج امسال در فصل تابستان و گرما انجام می‌شود، مسافران حج پیاده‌روی را در دستور کار خود قرار دهند. همچنین داروهای موردنیازشان مانند داروی فشار خون، بیماری قلبی و آسم را به اندازه کافی همراه‌شان داشته باشند، چراکه ممکن است نوع داروی شرکتی که زائر مصرف می‌کند و به آن عادت دارد، با دارویی که در عربستان تهیه شده و در اختیار قرار می‌گیرد، متفاوت باشد.»

آمادگی تیم‌های پزشکی

یکی دیگر از وظایف مرکز پزشکی حج و زیارت در موسم حج، تامین داروی مورد نیاز حجاج ایرانی در مکه و مدینه است. از اوایل هفته آینده ارسال محموله‌های دارویی به مکه و مدینه آغاز می‌شود و داروخانه‌های مراکز پزشکی ایرانی در عربستان، تجهیز می‌شوند.

همزمان با ارسال اقلام دارویی، تیم‌های راه‌اندازی مراکز درمانی نیز عازم عربستان می‌شوند. «طاهر درودی»، معاون حج مرکز پزشکی حج و زیارت هلال‌احمر، می‌گوید: «امسال قسمتی از داروها مانند سرم را با توجه به شرایط داخلی و عدم تفاوت قیمتی بین ایران و عربستان از مکه خریداری می‌کنیم و ممکن است برخی از داروهای شربتی را هم از آنجا تهیه کنیم. داروهای ممنوعه مشخص و به پزشکان، نیروی انتظامی، مدیران و کارکنان کاروان‌ها اعلام شده است. این داروها شامل 20 قلم داروی مخدر و متادون و از دسته‌های مورفین است.»

درودی تاکید می‌کند که زائران، داروهای تخصصی‌‌شان را با نسخه‌های پزشکی به همراه داشته باشند. به گفته درودی، در این سفر پزشکان عمومی، متخصصان طب اورژانس و داخلی، حجاج را همراهی می‌کنند. 70درصد از پزشکان اعزامی به حج امسال، سابقه حضور در این مراسم را به عنوان کادر پزشکی داشته‌اند.

به رسم هر سال برای 30درصد از پزشکانی که برای اولین‌بار به حج اعزام می‌شوند، دوره‌های آمادگی و توجیهی برگزار می‌شود. درودی درباره سایر اقداماتی که مرکز پزشکی حج و زیارت در مراسم حج تمتع برعهده دارد، می‌گوید: «به‌روزرسانی دستورالعمل حج، به‌روزرسانی دستورالعمل کمیسیون پزشکی تخصصی حج، تهیه کلیپ آموزشی برای زائران، تهیه بروشورهای آموزشی و تهیه و توزیع فرم معاینات کارگزاران حج، در سراسر کشور  از جمله سایر اقدامات مرکز پزشکی حج و زیارت هلال‌احمر برای حج امسال بوده است.»

اولین کاروان حج امسال سوم خرداد به عربستان اعزام می‌شود و پیش از رسیدن اولین حجاج، مراکز درمانی، داروخانه‌ها و درمانگاه‌ها آماده و تجهیز می‌شوند.

طبق پیش‌بینی مرکز پزشکی حج و زیارت، بیماری‌های مربوط به فشار خون و قند خون از جمله مشکلات شایع بین زائران امسال خواهد بود. درودی می‌گوید: «عوارض بیماری‌های اسکلتی به دلیل افزایش سن، عوارض روحی و اضطراب قبل سفر، گرمازدگی، بیماری‌های دیابتی، فشار خون و قلبی-عروقی از جمله مشکلات شایع زائران است.»

واکسن‌های الزامی

هر ساله پروتکل‌هایی از طرف کشور عربستان برای زائران تنظیم و رعایت آن الزامی می‌شود. در دستورالعمل حج امسال تزریق سه واکسن برای همه حجاج الزامی اعلام شده است؛ واکسن مننژیت، دو دوز واکسن کرونا و واکسن فلج اطفال. با توجه به ریشه‌کن‌شدن فلج اطفال در ایران تزریق واکسن فلج اطفال از دستورالعمل عربستان برای حجاج ایرانی خارج شده است.

با تشکیل پرونده‌های پزشکی برای زائران تاییدیه این واکسن‌ها هم بررسی شده و در صورت نیاز زائران برای دریافت واکسن‌های الزامی، به مراکز واکسیناسیون ارجاع داده می‌شوند. در بین نام 10 واکسن کرونای مورد تایید عربستان سعودی نام واکسن اسپوتنیک، سینوفارم و آسترازنکا هم دیده می‌شود.

همچنین واکسیناسیون مننژیت برای حجاج از 11 اردیبهشت‌ماه در سراسر کشور آغاز می‌شود و تا قبل از اعزام اولین کاروان‌ها ادامه دارد.

نگاهی به حج 1402

451 پزشک در سراسر کشور معاینات پزشکی پیش از اعزام حجاج را انجام دادند.

2 هزار و 300 زائر حج امسال، بالای 80 سال دارند.

2 هزار پزشک برای اعزام به حج امسال اعلام آمادگی کرده‌اند.

87هزار و 500 زائر ایرانی به همراه عوامل اجرایی در حج امسال حضور دارند.

400 نفر، کل تیم پزشکی اعزامی از ایران به مکه و مدینه است.

80درصد زائران حج امسال، بالای 50 سال دارند.

70درصد پزشکان اعزامی به حج تمتع امسال، سابقه حضور در حج، در سال‌های گذشته را دارند.

// انتهای پیام

روایت پزشکان داوطلب از تجربه حضور در مراسم اربعین