چوب لای چرخ!
کامران محمدی، نویسنده و مدیر نشر «سنگ» درباره وضعیت سی و چهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران میگوید
حانیه جباری: سیوچهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در مصلای امام خمینی(ره) از 20تا 30 اردیبهشت میزبان اهالی کتاب بود. نمایشگاهی که پیش از آغاز، به حواشی گره خورده بود؛ از روند ثبتنام غرفهداران و شرکت نکردن تعدادی از ناشران تا حذف بنهای دانشجویی برای خرید حضوری و تغییرات تازه در این دوره. در این باره سراغ تنی چند از ناشران خصوصی برویم و نظراتشان را پرسیدهایم. آنچه در ادامه میخوانید نظرات کامران محمدی، نویسنده و مدیر نشر «سنگ» است.
کامران محمدی* : نظم نمایشگاه در این دوره از همان روزهای ابتدایی بیشتر از گذشته بود. روند چاپ و صدور کارتهای غرفهداران نمونهای از انضباط بیش از پیش نمایشگاه بود، اما سختگیری و رفتارهای برخی از نیروهای حراست مجموعه ناشران را آزرده کرد. بهطور مثال؛ ورود ماشینهای شخصی به مصلا ممنوع شد. مگر اینکه تعدادی از بار را با در دست داشتن برگه غرفه به داخل مصلا بیاوریم چه ایرادی دارد؟ هماهنگی چنین موضوعی با حراست مجموعه بهنظر چندان دشوار نیست. از همان روزهای ابتدایی برگزاری نمایشگاه با وجود انتقادات غرفهداران، حتی ریاست ناشران عمومی مصلا هم از این ماجرا اطلاعی نداشت و اعلام کرد برای حل این مشکل رایزنی خواهد کرد اما ثمری نداشت. ناهماهنگی در رابطه با ممنوعیت ورود خودرو در حالی رخ داد که اصرار حراست به ناشران برای اجاره وانت باری با هزینه یک میلیون تومانی و اجاره چرخ، تنها یکی از چالشهای ناشران بود. نکته آزاردهنده این بود که در بیشتر مواقع اصلا امکانات جابهجایی نظیر چرخ در نمایشگاه وجود نداشت. بهطور قطع درصورتی که تنها همین یک مورد در نمایشگاه امسال حلوفصل میشد، شاهد یکی از بهترین دورههای نمایشگاه کتاب بودیم. این درحالی است که تنها 40درصد از غرفههای حاضر در نمایشگاه، سازه و تدارکاتی به همراه دارند که نیازمند حمل و جابهجایی با وانت و نظایر آن است. 60درصد دیگر آمار گفته شده ما و ناشرانی مثل ما هستند که برای حمل کتاب و لوازم حتی یک ماشین شخصی ساده هم کفایت میکند، چراکه هدف ما برگزاری و غرفهداری با حداقل هزینه ممکن است. اتفاقی که در انتشارات بزرگ، عکس آن رخ میدهد و آنها هزینهای بالا تنها صرف راهاندازی غرفه میکنند.
از آنجا که ناشر تازه نفسی هستیم، هر سال پیشرفت اتفاق میافتد. برای مثال سال گذشته با 45عنوان کتاب شرکت داشتیم اما امسال این رقم به 55عنوان رسید. تصور میکنم تعطیلی روز سهشنبه، رکورد فروش در نمایشگاه کتاب را زد اما نباید از فروش در آخر هفته هم چشم پوشید. برخلاف عدهای از ناشران که از کاهش خوانندگان امسال میگویند بنده معتقدم نباید از فروش مجازی غافل شد؛ فرصت خوبی که تا 4سال پیش وجود نداشت. نکته منفی که درباره ناشران کوچک و تازهنفس در فروش مجازی مؤثر است، کمبود نیرو و منابع مالی محدود است که روند ثبت سفارش تا ارسال را خستهکننده پیش میبرد که این مشکل ماست اما انتقادی که به مسئولان مربوط میشود، کمبود و گرانی کاغذ است که در نتیجه منجر به افزایش قیمت تمامشده کتاب و کاهش خوانندگان میشود. از طرفی گرانی کاغذ باعث میشود ناشران کوچک و جدید از چاپ و ترجمه آثار دیگر بهدلیل فروش کمتر پشیمان شوند. مشکلاتی که همچنان در نشر حل نشده باقی ماندند!
* مدیر نشر سنگ