«میانجی» به میدان آمد
کیومرث یزدانپناه| مدرس علوم سیاسی
در دهههای گذشته، ایجاد ثبات سیاسی- امنیتی در منطقه، استراتژی کشور سلطاننشین عمان در عرصه روابط دیپلماتیک با دیگر کشورهای منطقه بوده است. از نظر نگارنده، از این کشور میتوان بهعنوان رکنی تعادلبخش در منطقه نام برد که نقشی فعال و جدی در ثبات منطقه دارد. همین مساله باعث شده است که در تنشهای منطقهای و فرامنطقهای، این کشور نقشی بیبدیل در ایجاد ثبات ایفا کند.
نکته حائز اهمیت دیگر این است که احترام و اعتماد متقابل همواره از عناصر شکلدهنده روابط میان ایران و عمان در ساختار روابط دیپلماتیک میان این دو کشور بوده و همین موضوع باعث شده است که در تنشهای منطقهای و فرامنطقهای ایران، این کشور بهعنوان میانجی نقشی مهم داشته باشد.
سفر امروز «هیثم بن طارق»، سلطان عمان، به ایران در برهه کنونی نیز میتواند در حل چالشهای منطقهای و بینالمللی تاثیر بسزایی داشته باشد. این سفر که پس از رنسانس سیاسی میان ایران و عربستان شکل میگیرد، در ارتقای روابط میان ایران و دیگر کشورهای عربی همچون مصر نقش مهمی دارد. همزمانی سفر پادشاه عمان به ایران با تشدید روند تنشزدایی در روابط ایران و جهان عرب، این پیام را مخابره میکند که اختلافات کشورهای منطقه به حداقل ممکن رسیده است.
نقش عمان در روابط میان ایران و آمریکا نکته دیگری است که به نظر نگارنده باید به آن اشاره کرد. عمان میتواند در این سفر مانند ادوار گذشته نقش میانجی در موضوعاتی همچون برجام، تبادلات بانکی و… میان ایران و آمریکا ایفا کند.
«هیثم بن طارق» در این سفر از ایران خواهد خواست تا عمان پل ارتباطی میان ایران و آمریکا باشد. کشور سلطاننشین عمان به سبب داشتن روابط بسیار مستحکم و حسنه با ایران به الگویی در زمینه روابط پایدار و بادوام در زمینههای مختلف بهویژه سیاسی تبدیل شده است. با توجه به این ویژگی، این کشور همواره مورد اعتماد ایران بوده است، بهطوری که نقش میانجی را در تنشهای منطقهای و فرامنطقهای میان ایران و سایر کشورها به عهده گرفته است.
تهران و مسقط دارای ابعاد مشترک جغرافیایی- فرهنگی هستند. 35 درصد از نفت صادراتی دنیا از تنگه هرمز عبور میکند که دو کشور در آن دارای مرز مشترک هستند. اگرچه در طول سالهای گذشته تعاملات دو کشور روند رو به رشدی داشته و همواره تلاش شده است که از ظرفیتهای کشورهای منطقه برای حفظ صلح و ثبات در منطقه خلیج فارس استفاده شود، اما هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیاری وجود دارد. سفر امروز که در عالیترین سطح سیاسی شکل گرفته است، میتواند در ارتقای همکاریهای دو کشور نقشی تعیینکننده ایفا کند.