سعودی‌ها فعلا از جیب می‌خورند!
گزارش «شهروند» از دلایل سرمایه‌گذاری سرسام‌آور عربستان برای استخدام ستاره‌های فوتبال
به گزارش خبرنگار شهروندآنلاین، «ریخت و پاش» نخستین واژه‌ای است که در سرمایه‌گذاری عظیم عربستان در فوتبال به ذهن می‌آید. سعودی‌ها اما اهدافی بزرگ را از این اتفاق در سر دارند؛ آنها همین حالا با استفاده از محبوبیت فوتبال، کشور خود را به یک قطب در ذهن جهانیان تبدیل کردند و این مسئله یک انقلاب بزرگ در کشورهای مسلمان محسوب می‌شود. به‌عبارت بهتر می‌توان گفت عربستان مبالغ هنگفتی را که مشخصا عایدی مالی‌اش بسیار کمتر است، در فوتبال هزینه می‌کند تا موارد دیگری را به‌دست بیاورد. هرچند که خیلی از کشورها این شیوه تبلیغاتی را در شرایط اقتصادی نه چندان خوب اکثر کشورهای جهان نمی‌پذیرند.
* * *
روزی که حرف از حضور کریس رونالدو در لیگ عربستان به میان آمد، همه نگاهی طنز به این خبر داشتند. در کوران جام جهانی 2022قطر و درست زمانی که ستاره پرتغالی در تلاش بود در آخرین دوره حضور در جام جهانی بتواند تیم کشور خود را به فینال برساند، ناگهان اخباری عجیب درباره این ابرستاره به گوش رسید. البته که خیلی زود این خبر از یک‌رؤیا برای سعودی‌ها تبدیل به واقعیت شد و دیری نگذشت که کریس همراه با همسر و فرزندانش در ورزشگاه بزرگ النصر معارفه شد و حتی برای آنکه هوادارانش را خوشحال‌تر کند چند کلمه به زبان عربی با آنها حرف زد. ورود رونالدو به خاورمیانه اما سرآغاز یک پروژه عظیم بود که اهدافی در پشت آن نهفته است.
بنزما و جرارد در ریاض، ستاره‌های بعدی در راهند
پیوستن رونالدو به لیگ عربستان به اندازه خود در بحث تبلیغاتی به سعودی‌ها کمک کرد. با گذشت چند ماه از حضور رونالدو در النصر و بعد از آنکه این تیم با ابرستاره پرتغالی دستش از جام قهرمانی لیگ عربستان کوتاه ماند، برخی انتقادها به سمت سعودی‌ها نشانه گرفته شد. آنها اگرچه در جذب لیونل مسی ناکام ماندند و ستاره آرژانتینی لیگ آمریکا را به حضور در آسیا ترجیح داد، اما سریعا با جذب کریم بنزما، مرد سال فوتبال جهان، در سال 2022بار دیگر اذهان را به سمت خود کشاندند. ستاره فرانسوی و مسلمان از رئال مادرید مستقیما به جده رفت و با الاتحاد قرارداد همکاری امضا کرد. بازتاب‌های گسترده حضور بنزما در عربستان هنوز خاتمه نیافته که با توجه به بودن در فصل نقل و انتقالات تابستانی انبوهی از پیشنهادها به سایر ستاره‌های فوتبال دنیا انجام شده است. استیون جرارد، ستاره سابق لیورپول و تیم ملی انگلیس، هدف بعدی سعودی‌ها بود، او بعد از انتشار شایعات متعدد در نهایت عصر روزگذشته به‌عنوان سرمربی الاتفاق عربستان منصوب و معرفی شد.
از این‌رو گمانه‌زنی‌های متعددی درباره نام‌های دیگری شنیده می‌شود؛ ژوزه مورینیو، نیمار، محمد صلاح، روبرت لواندوفسکی، سرخیو راموس، ریاض محرز، لوکاکو، تونی کروس، هوگو لوریس، داوید دخئا، لوکا مودریچ، مائورو ایکاردی و… ازجمله نام‌های بزرگی هستند که طی روزهای گذشته از سوی باشگاه‌های عربستانی پیشنهاد همکاری دریافت کردند و هیچ بعید نیست اعداد سرسام‌آور پیشنهادی، باعث حضور برخی از آنها در کشور همسایه جنوبی ایران شود.
ستاره‌های ایرانی هم پیشنهاد دارند
در روزهای گذشته اخبار جالبی درباره پیشنهاد عربستانی‌ها به برخی بازیکنان ملی‌پوش ایرانی هم در برخی رسانه‌ها منتشر شده است. علیرضا بیرانوند، حسین کنعانی‌زادگان، مهدی طارمی و احمد نوراللهی چهار بازیکنی هستند که شایعاتی درباره پیشنهاد تیم‌های عربستانی به آنها در رسانه‌ها منتشر شد و البته که این بازیکنان نامدار فوتبال ایران به واسطه اهدافی که در مسیر پیشرفت در فوتبال دارند، قطعا به چنین پیشنهادهای وسوسه‌کننده‌ای پاسخ مثبت نمی‌دهند و ترجیح‌شان حضور در اروپا یا نهایتا تیم‌های مطرح لیگ برتر ایران است.
گزینه جذاب برای تیم ملی عربستان
اقدامات عربستانی‌ها محدود به عرصه باشگاهی فوتبال نیست و به ستاره‌های کنونی ختم نمی‌شود. آنها که هنوز سرمربی تیم ملی بزرگسالان خود را بعد از جام جهانی انتخاب نکرده‌اند، علاقه‌مند به آوردن یک مربی بزرگ و موفق هستند. در این بین مهم‌ترین گزینه سعودی‌ها، ماسیمیلیانو آلگری، سرمربی ایتالیایی سابق یوونتوس، است. آنها به آلگری پیشنهادی سالانه 9میلیون یورو را ارائه کردند تا در جام ملت‌های آسیا و برای صعود به جام جهانی 2026روی نیمکت این تیم بنشیند. در بحث استخدام داور هم آنها اقداماتی داشته‌اند و علاقه‌مند هستند با رقم‌هایی که همه از آن تعجب می‌کنیم، چند داور بزرگ فوتبال دنیا را به لیگ حرفه‌ای این کشور(روشن) بیاورند.
منطق، اعداد را رد می‌کند
نگاهی به ارقام قراردادهای کریس رونالدو و کریم بنزما با النصر و الاتحاد عربستان یک واقعیت را به ما می‌رساند؛ اینکه در تاریخ فوتبال هرگز هیچ تیمی چنین پرداختی‌هایی نداشته است. در فوتبال همواره هر سال براساس قراردادهای شفاف موجود در لیگ‌های معتبر مشخص است که گران‌ترین بازیکن دنیا چه‌کسی است. به‌عنوان نمونه در سال 2022این عنوان به هالند ،ستاره نروژی من‌سیتی، رسید که دستمزدی در حدود 150میلیون یورو در سال دریافت می‌کند. این دستمزد برای بازیکنان زیادی در فوتبال جهان پرداخت نمی‌شود، اما عربستانی‌ها برای هرکدام از دو ستاره‌ای که به کشور خود برده‌اند، بسیار بیشتر هزینه کرده‌اند. رونالدو و بنزما هرکدام سالانه مبلغ 200میلیون یورو دریافتی دارند و این به جز هزینه‌های جانبی بابت موارد رفاهی و اقامتی حضور آنها در عربستان است. البته که سعودی‌ها در آخرین مورد برای جذب استیون جرارد سالانه 9میلیون یورو پول پرداخت می‌کنند اما این مبلغ هم در نوع خود برای سرمربیان، رقمی بالا محسوب می‌شود. به‌عبارت بهتر پرداختی اینچنینی به ستاره‌ها از سوی سعودی‌ها هیچ منطقی در فوتبال روز دنیا که با محاسبات دقیق و براساس یک صنعت سودآور به آن نگاه می‌شود، ندارد.
تحقق «چشم‌انداز 2030» با فوتبال
عربستان، کاری را در فوتبال آسیا و حتی جهان شروع کرده که کمتر کشوری قادر به انجام آن است. آنها در راستای تحقق پروژه «چشم‌انداز 2030» علاقه‌مند هستند در همه حوزه‌ها اقداماتی را انجام بدهند که در سال 2030میلادی وابستگی‌شان به پول حاصل از فروش نفت به حداقل برسد و برای این منظور در زمینه‌های مختلفی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین اقدامات عربستان در فوتبال صورت گرفته، جایی که آنها با جذب ستاره‌های بزرگ این عرصه درصدد هستند میزان توجهات به کشور خود را به بالاترین حد در جهان برسانند و البته که از محبوبیت بزرگان فوتبال در جهان در راستای تبلیغ کشور خود بهره می‌برند. استفاده‌ای که شاید به واسطه میزان تأثیرگذاری فوتبال بیشتر از هر مسئله دیگری به چشم بیاید.
این پول‌ها از کجا می‌آید؟
اولین سؤالی که به ذهن هر آدمی می‌رسد، این است که این اعداد نجومی از چه منبعی و با چه منطقی به ستاره‌های فوتبال پیشنهاد می‌شود؟ ماجرا از این قرار است که شرکت سرمایه‌گذاری عمومی عربستان (PIF) به‌عنوان یک اسپانسر، مالکیت چهار باشگاه عربستانی را برعهده گرفته و با سرمایه‌گذاری هنگفت در راستای رسیدن به چشم‌انداز 2030اقدام می‌کند. محمد بن‌‌سلمان، ولیعهد عربستان، برای خصوصی‌سازی باشگاه‌های ورزشی و سرمایه‌گذاری در فوتبال، پروژه خاصی را دنبال می‌کند و عقد قرارداد اسپانسرینگ رسمی با شرکت سرمایه‌گذاری عمومی نیز به همین منظور است. هم‌اکنون الاتحاد، الاهلی، النصر و الهلال چهار باشگاهی هستند که تحت حمایت این شرکت درآمده‌اند. همچنین برخی باشگاه‌های دیگر نیز در آستانه اسپانسرینگ با شرکت دیگری هستند که می‌توان ازجمله این باشگاه‌ها به الاتفاق اشاره کرد.
شرکت‌های حامی اما برچه اساسی این پول‌ها را به ستاره‌های بزرگ پرداخت می‌کنند؟ شرکت سرمایه‌گذاری عمومی عربستان یکی از بزرگ‌ترین صندوق‌های دارای ثروت در جهان است که دارایی آن حدود 620میلیارد دلار برآورد می‌شود.
براساس گزارشی که خبرگزاری «واس» عربستان منتشر کرده، این شرکت‌ها قراردادی بلندمدت تا سال 2030با دولت عربستان امضا کرده‌اند و براساس این قرارداد هزینه‌های خرید ستاره‌های فوتبال را پرداخت می‌کنند و در عوض با سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت امیدوار هستند، عایدی مالی کسب کنند. بنابر آنچه در بیانیه یکشنبه‌گذشته وزارت ورزش عربستان آمده، این کشور می‌خواهد از واگذاری باشگاه‌های ورزشی و به‌طور کلی خصوصی‌سازی آنها، به جهش‌های کیفی در رشته‌های مختلف ورزشی دست یابد و لیگ فوتبال این کشور نیز در میان 10لیگ برتر جهان قرار بگیرد و درآمدهای آنها افزایش پیدا کند.
استفاده از ستاره‌ها در راستای رسیدن درآمد لیگ این کشور از 120میلیون دلار به یک میلیارد و 480میلیون دلار در سال 2030 صورت گرفته و البته که در سال‌های آینده آنها امیدوارند در صنایع مختلف با کشورهای زیادی ارتباط بگیرند و بتوانند درآمدهای جانبی فوق‌العاده‌ای را کسب کنند.
* * * *
این مقایسه درست نیست
معاون سابق وزیر در گفت‌وگو با «شهروند»: ممکن است ایده عربستان نتیجه ندهد
یکی از موضوعاتی که در چند وقت اخیر در ایران و در مواجهه با خرید ستاره‌ها توسط عربستان مطرح شده، مقایسه‌ای است که انجام می‌شود. برخی با بیان این مسئله که ایران به واسطه مشکلاتی که در بحث فوتبال دارد، از عربستان عقب افتاده و از مسیر پیشرفت دور شده است.
امیررضا واعظ آشتیانی، معاون سابق وزیر ورزش و جوانان، اما یکی از افرادی است که این مقایسه را درست نمی‌داند. او به خبرنگار ما گفت: «نه تنها کشور ایران که هیچ کشوری در دنیا چنین کار بدون پشتوانه‌ای را در فوتبال انجام نداده است. ما در بسیاری از تیم‌های بزرگ دنیا قبلا دیده‌ایم که یک ستاره با قیمت نجومی جذب می‌شود، اما آنها برای خرید خود پشتوانه دارند. به‌عنوان مثال یادم هست وقتی نیمار چند سال قبل با رقمی بزرگ به پاری‌سن‌ژرمن انتقال یافت، باشگاه فرانسوی طی 24ساعت فقط با فروش پیراهن او مبلغ هزینه کرده را درآورد و آن انتقال برایش کاملا سودآور بود. خرید رونالدو، بنزما و بقیه برای عربستان سودی به این شکل ندارد و آنها فقط با هزینه قصد دارند برای کشور خود در سالیان بعد استقلال به‌دست بیاورند.»
او ادامه داد: «این کار یک ایده از سوی حاکمیت عربستان برای رسیدن به سودآوری و یک هدف در سال‌های آینده است، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که این پروژه نتیجه بدهد. به‌عبارتی سعودی‌ها یک ریسک بزرگ را انجام داده‌اند که ممکن است نتیجه بدهد یا ندهد که اگر عایدی نداشته باشد، آنها یک شکست بزرگ را متحمل شده‌اند. فکر می‌کنم کشورهایی که هم‌رده عربستان در سطح جهان هستند، هیچ‌کدام این ریسک را قبول نکنند.»
واعظ آشتیانی صحبت‌هایش را اینطور به پایان برد: «با تکیه بر این تحلیل اعتقاد دارم مقایسه‌ای که میان ایران و عربستان در بحث خرید ستاره‌ها انجام می‌شود، درست نیست. خرید ستاره به صرف اینکه بُعد تبلیغاتی داشته باشد، از نظر من کاری منطقی نیست و نباید این را دستاویزی برای انتقاد از فوتبال و ورزش کشور قرار داد. هرچند که شخصا انتقادهای زیادی به شیوه مدیریتی ورزش کشور دارم و به جای خود درباره‌اش صحبت کرده‌ام.»
//انتهای پیام