سفر ظریف به آمریکای لاتین و حضور در کشورهای مهم این منطقه نشان از این دارد که جمهوری اسلامی ایران در اوج تنشها و نظام تحریمی ترامپ از حرکت باز نایستاده و منافع اقتصادی و سیاسیاش را در هر بخشی از دنیا پیگیری میکند.
شهروند آنلاین: محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان، به منظور انجام دیدار رسمی وارد هاوانا، پایتخت کوبا، شد.
محمدجواد ظریف در جریان این سفر با همتای کوبایی خود دیدار و گفتوگو خواهد داشت. وزیر امور خارجه کشورمان علاوه بر این، با دیگر مقامهای عالیرتبه این کشور نیز دیدار و در ارتباط با توسعه همکاریهای دوجانبه و دیگر موضوعات مورد علاقه دو کشور گفتوگو و تبادل نظر خواهد کرد.
بر اساس این گزارش، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه، روز دوشنبه، دوازدهم آبان، از سفر ظریف به بولیوی، کوبا و ونزوئلا خبر داده و گفته بود که محمدجواد ظریف سیزدهم آبان عازم یک سفر به آمریکای لاتین برای شرکت در مراسم تحلیف لوئیس آرسه، رئیسجمهوری جدید بولیوی، خواهد شد و بعد از آن به کوبا و ونزوئلا سفر خواهد کرد.
بررسی اهمیت این سفر
سفر ظریف به آمریکای لاتین و حضور در کشورهای مهم این منطقه نشان از این دارد که جمهوری اسلامی ایران در اوج تنشها و نظام تحریمی ترامپ از حرکت باز نایستاده و منافع اقتصادی و سیاسیاش را در هر بخشی از دنیا پیگیری می کند. از این رو اگر چه در گام نخست سفر ظریف به مناسبت شرکت در مراسم تحلیف ریاستجمهوری بولیوی است اما معنا و مفهومی فراتر از این دارد.
آمریکای لاتین حیاطخلوت آمریکاست و واشنگتن تمایلی به عرض اندام قدرتهای بیرونی در این حوزه از منافعش ندارد. از سوی دیگر ایران با سنگینترین نظام تحریمی ترامپ مواجه است و ترامپ تلاش دارد صادرات و واردات ایران به را یک معنای دقیق به صفر برساند و قدرت دیپلماسی و سیاست خارجی را از ایران بگیرد. به تعبیری دیگر هدف واشنگتن تعطیلی نهاد دیپلماسی و تعاملات منطقهای و بینالمللی ایران است و این رویکرد در استراتژی فشار حداکثری کاملا مشهود و نمایان است. ترامپ این برنامه را در سر دارد که با ارعاب و سیاست تحریم و تنبیه جامعه جهانی را به له خود و علیه ایران بسیج کند؛ انزوای ایران هدف و راهبرد اصلی این منظور است. با این مختصات از رویکرد اصلی دشمن، سفر ظریف به بیخ گوش آمریکا بیشتر قابل فهم است. امروز وقتی مقام عالی دیپلماسی کشورمان در مراسم تحلیف رئیسجمهوری بولیوی شرکت میکند بیش از هر چیز نشان از شکست رویکرد ایزولهسازی ایران از سوی ترامپ دارد. از سوی دیگر ظریف با یک تیم اقتصادی و تجاری به این منطقه سفر کرده و مسلما در کنار اهداف سیاسی دنبال زمینهسازی برای تقویت تعاملات اقتصادی کشورمان با قدرتهای مهم این منطقه هم است. امروز ایران و آمریکای لاتین در طیفی از موضوعات اقتصادی و تجاری تعاملات جدی دارند. طبق آخرین گزارشها، ایران مقصد صادرات محصولاتی چون گوشت، برنج، گندم و دانههای روغنی وسبزیجات از کشورهای بزرگ آمریکای لاتین است در برابر ایران آجیل، فرش، دارو و تجهیزات کشاورزی به کشورهای بولیوی، ونزوئلا صادر میکند. علاوه بر این با توجه به توان تکنولوژی بالای ایران در حوزه سدسازی، ساختمانی و زیربنایی و صنایع لبنیات، تولیدکنندگان فعالان این عرصه در این کشورها فعال هستند.
اهمیت راهبردی تجاری و اقتصادی ایران و کشورهای آمریکای لاتین
علیرغم طولانیبودن فاصله دو کشور اهمیت راهبردی تجاری و اقتصادی ایران و کشورهای آمریکای لاتین واقعیتی انکارناپذیر است و تجربه تاریخی هم گویای همین موضوع است. بعد از توافق برجام، سفر مجید تخت روانچی، معاون وزیر خارجه وقت جمهوری اسلامی، به کشورهای آمریکای لاتین در سال ۲۰۱۶ با همین نیت اقتصادی و گسترش تعاملات صورت گرفت. در زمانهای نزدیکتر هم ایران چندین محموله نفتی با کشتیهای بزرگ به ونزوئلا که دچار کمبود سوخت شده بود، ارسال کرد و بهشدت با استقبال دولت و ملت ونزوئلا روبهرو شد. با عطف چنین حجم روابط اقتصادی و تجاری میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین، روابط دو کشور علیرغم کارشکنیها و ارعاب ترامپ به سمت گسترش و دوستی بیشتر حرکت خواهد کرد.
در تحلیل روابط ایران و کشورهای آمریکای لاتین باید از زاویه رهبران این کشورها هم موضوع را مورد مطالعه و سنجش قرار داد. متناسب با هدف جمهوری اسلامی ایران که دنبال متنوعسازی سیاست خارجی و تجاریاش در نظام بینالمللی است، کشورهای آمریکای لاتین هم به دنبال آزادی عمل بیشتر در تعاملات بینالمللیشان هستند. اول اینکه اقتصاد این کشورها نوظهور است و تازه در حال پاگرفتن است؛ عموما هم پایه اقتصادیشان کشاورزی و دامداری است. طبیعی است که رهبران این کشورها برای تحرکبخشی بیشتر به اقتصادشان به دنبال بازارهای خوب و مصرفی باشند. جمهوری اسلامی ایران به عنوان قدرتی بزرگ و با داشتن بازار مصرفی مناسب، بهترین مقصد برای صادرات محصولات کشاورزی و دامی آنهاست. از طرف دیگر سطح دانش علمی و تکنولوژیکی ایران در حوزههای ماشینآلات کشاورزی، دامی و لبنیاتی این امکان را برای این کشورها به وجود میآورد که از توان فنی و تکنولوژیکی ایران استفاده کنند. از این رو یک بازی برد-برد میان ایران با کشورهای مهم آمریکای لاتین برقرار است و در تبادل اقتصادی هر کدام از طرفین سود خودشان را میبرند. اساسا راز پایداری و تداوم رابطه ایران با قدرتهای این منطقه با حضور مانع و عنصر مداخلهگری بزرگ به اسم آمریکا در موضوع وابستگی متقابل است.
امروز مقتضیات سیاست جهانی ایجابگر این نیست که یک کشور با سیاست تهاجمی و ایذایی مانع از گسترش روابط بازیگران سیاسی با همدیگر شود. عرصه تجارت و اقتصاد فراتر از تصورات ممکن است و کشورها به طرق و انحای مختلف نیازها و خواستههایشان را از همدیگر تأمین میکنند. باید با فعالکردن دیپلماسی و تقویت تعاملات با قدرتهای جهانی در چهار گوشه عالم بتوانیم سیاست فشار دشمن را در عمل شکست داده و منافع ملی کشورمان را با اقتدار و قدرت عمل بیشتری حفظ کنیم.