نفوذِ شعر پارسی
گفت وگو با سید علی موسوی گرمارودی به بهانه زادروزش/نزدیک ۴ سال اوین بودم/ دفتر شعر چاپ نشده دارم
شاعر و نویسنده پیشکسوت کشور با اشاره دوران فعالیت فرهنگی و ادبی بیش از ۶۰ ساله خود از خاطره دستگیریاش توسط ساواک بخاطر حمایت از حقوق مردم فلسطین و حبس بیش از مدت مقرر محکومیتش در اوین گفت.
به گزارش شهروند آنلاین، سیدعلی موسوی گرمارودی که به گفته خودش ۳۱ فروردین سال ۱۳۲۰ در قم دیده به جهان گشوده و برخی رسانهها به اشتباه تولدش را ۳۰ فروردین اعلام میکنند، شاعر، نویسنده، حافظ پژوه و منتخب ششمین همایش چهرههای ماندگار کشور در سال ۱۳۸۵ و برگزیده دومین دوره جشنواره بینالمللی شعر فجر در بخش آیینی نیز هست.
موسوی گرمارودی از جمله شاعرانی است که در کشمکش پیروزی انقلاب اسلامی، شعرهای کوبنده و پرمعنایی نوشت؛ به همین خاطر او را بنیانگذار شعرهای انقلابی میدانند. بسیاری از ما این شاعر بزرگ را با شعر «در سایهسار نخل ولایت» میشناسیم.
از همان کودکی بواسطه آموختن در محضر پدرش با علوم دینی اخت گرفت که این امر در افق شاعریاش بیتاثیر نبود، پدرش سید محمدعلی، از دانشمندان گرمارود الموت قزوین بود و سید علی از ۵ سالگی تحصیلات مقدماتی را نزد پدر آغاز کرد و «قرآن»، «نصاب الصبیان» ابونصر فراهی، «گلستان» سعدی، «طاقدیس» شیخ نراقی و گزیدههایی از «خمسه» نظامی را فرا گرفت.
موسوی گرمارودی ضمن تحصیلات حوزوی مدرک کارشناسی خود را در رشته علوم قضایی و کارشناسی ارشد و دکترای خود را در رشته ادبیات فارسی از دانشگاه تهران گرفت و از همان عنفوان جوانی در عرصه شعر و ادبیات کشور حضور مؤثر داشتهاست.
تاکنون آثار ارزندهای از این شاعر و مترجم توانای معاصر منتشر شده است که از آن جمله میتوان به مجموعه شعرهای «چمن لاله»، «خط خون»، «تا نا کجا» – این اثر به زبان ایتالیایی ترجمه شده است – ، «دستچین»، «باران اخم»، «گزیده شعر نیستان»، «سرود رگبار»، «در فصل مردن سرخ»، «آغاز روشنایی آیینه»، «گوشواره عرش»، «تا محراب آن دو ابرو»، «برآشفتن گیسوی تاک»، «سفر به فطرت گلسنگ»، «پیوند زیتون بر شاخه ترنج»، «خواب ارغوانی» و «ما کجا، آن خوب، آن زیبا کجا» و تألیف کتابهای «غوطه در مهتاب: بررسی و نقد شعر ۳۲ شاعر معاصر»، «شعر و زندگی ادیب الممالک فراهانی»، «از ساقه تا صدر»، «دگر خند: بررسی طنز و هزل و هجو در ادب فارسی»، «زندگانی حاج شیخ محمدتقی بافقی» و داستانهای «پرتو انسانها» (۲ جلد)، «در مسلخ عشق»، «صلیب نخل»، «داستان پیامبران» (۲ جلد) و ترجمه کتابهای «در کرانه با دریا»، «منشور دادگری»، «قرآن مجید» و «صحیفه سجادیه» و دهها مقاله سودمند در نشریات مختلف اشاره کرد.
گرمارودی کتابهای «با دل شیر»، «بابا تاریخ»، «نواب صفوی»، «مرد خوش دل»، «هر که نان از عمل خویش خورد»، «آموزش دین»، «یونس (ع)، «زکریای رازی» و «داستان حضرت نوح (ع)» را نیز برای نوجوانان تألیف کرده است. استاد بهاءالدین خرمشاهی نیز در ۱۳۷۵هـ .ش گزینه اشعار او را با مقدمهای مفصل به چاپ رساند.
استعفایم در زمان بنی صدر نجاتبخش شد
این چهره ماندگار ادبیات به بهانه سالروز تولدش در گفت وگو با ایرنا به بیان خاطراتی از دوران فعالیت فرهنگی خود از جمله قبل از انقلاب و دستگیریاش توسط ساواک پرداخت و گفت: ششم شهریور ۱۳۵۰ بود که به دلیل نوع اشعار، گفت وگوها و مباحثاتم بویژه در حمایت از مردم فلسطین و حقوق آنها، توسط ساواک دستگیر و به ۳ سال حبس محکوم شدم اما عملا نزدیک به ۴ سال در اوین زندانی بودم تا اینکه فروردین ۱۳۵۶ آزاد شدم.
او به زمان مسئولیتش در ریاست جمهوری اوایل انقلاب نیز اشاره کرد و گفت: در زمان ریاست جمهوری بنی صدر به صلاحدید آیتالله صدوقی به عنوان مشاور مطبوعاتی و فرهنگی رئیس جمهور از طرف امام (ره) منصوب و به امر ایشان ماهانه یک بار خدمت مقام معظم شرفیاب میشدم اما با مشاهده نخستین انحرافات بنی صدر در یک شرفیابی خدمت حضرت امام خدمت ایشان اعلام کردم که مایل به استعفا هستم اما ایشان امر کردند که بمانم و بنی صدر را از انحرافات آگاه کنم.
این استاد ادبیات ادامه داد: اما با شدت گرفتن انحرافات کتبا به حاج احمد آقا پیام دادم و پس از پیگیری و درخواستم که اعلام کردم بنی صدر با سیاست در پیش گرفته به زودی از سوی مردم برکنار خواهد شد، بنیانگذار انقلاب هم قبول کردند و استعفایم با توجه به وضعیت بنی صدر و نحوه فرار او نجاتبخش شد. بویژه که کتابی چاپ شده بود که به ناحق نام من در کنار منحرفانی چون بنیصدر قرار گرفته بود. در نهایت ۱۵ اسفند ۶۵ بود که از این سمت رسما کنارهگیری کردم.
موسوی گرمارودی همچنین از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲ رایزن فرهنگی ایران در تاجیکستان بود. او در این مدت تحقیق زیادی درباره زبان فارسی کرد و توانست مجلهای ادبی را در آنجا منتشر کند. او سرپرستی «سازمان آموزشی نومرز» یا همان «فرانکلین» سابق را برای مدتی بر عهده گرفت. مسئولیت تالار وحدت و مشاور فرهنگی وزارت پست و تلگراف از دیگر فعالیتهای او بود.
او در بیان خاطرات این دوران نیز میگوید: در حوزه خراسان بزرگ شامل تاجیکستان، ارتباطات فرهنگی مدت زمان مدیدی تحت تاثیر نوع حکومتهای همسایگان بود و علیرغم زبان مشترک فارسی مقتضای این سیاستها این بود که جلوی تقویت فارسیزبانان گرفته شود و با اینکه به لحاظ فرهنگی دارای یک زبان و فرهنگ مشترک هستند، مقاومتی در برابر نشر شعر فارسی را شاهد بودیم اما رونق شعر فارسی که ریشهای کهن دارد باعث می شود از موانع و مرزها عبور کند، ما در تاجیکستان تمام روزهای ملی مثل روز حافظ، سعدی، فردوسی و … را با حضور گسترده فرهیختگان آنها برگزار و برای اشاعه ادبیات ایران تلاش کردیم.
علی موسوی گرمارودی نهتنها شاعر است، بلکه دستی هم بر نویسندگی و ترجمه دارد. او ترجمه ادبی قرآن و نهجالبلاغه را هم در کارنامهاش دارد. گرمارودی، بعد از تلاشهای بسیار در حوزه ادبیات فارسی، توانست ماهنامه «گلچرخ» را راهاندازی کند. او همچنین اشعار حافظ را که علامه قزوینی و دکتر قاسم غنی تصحیح کردهاند، بهشکل صوتی اجرا کرده است.
آماده تحولی مجموعه شعرم به ناشران هستم
او از وجود مجموعه شعر چاپ نشدهاش نیز خبر داد و گفت: برای این مجموعه که موضوعات مختلف انقلابی از جمله با محوریت شهدایی چون سردار سلیمانی دارد هنوز اسمی انتخاب نکردهام و اگر ناشری مایل باشد برای انتشار در اختیارش قرار میدهم.
این چهره ماندگار ادبیات هر حرکتی که جهت تقویت شعر جوانان باشد را مبارک و لازم دانست و تاکید کرد: آثاری که در حال حاضر نیز از جوانان در کشور میبینیم خجسته است./
انتهای پیام