کووید-19 در حیوانات، «مینک»ها تنها نیستند

فرشته کیانی- شهروندآنلاین: تصمیم دولت دانمارک برای کشتن میلیون‌ها مینک (جانوری از تیره راسویان) به دلیل نگرانی از ویروس کرونا -عملا از بین بردن یک صنعت ملی بزرگ- توجه دانشمندان  و حافظان محیط زیست را درباره آسیب‌پذیری حیوانات در برابر این ویروس همه‌گیر و اینکه این بیماری در میان حیوانات برای انسان چه معنایی دارد، به خود جلب کرده است.

نگران‌کننده‌ترین احتمال این است که ویروس ممکن است در حیوانات جهش یابد و سرعت انتقالش  به انسان سریع‌تر و خطرناک‌تر شود.

در دانمارک، ویروس کرونا از انسان به مینک منتقل شده، سپس به انسان بازگشته و در این روند جهش یافته است. به جز رخداد سرایت اول ویروس کرونا از گونه‌ای ناشناخته،‌ مینک تنها حیوانی است که ویروس کرونا را به انسان منتقل کرده است.

دیگر حیوانات، مثل سگ‌ها و گربه‌ها در مواجهه با انسان‌ها به این ویروس مبتلا شده‌اند، اما هیچ موردی از ابتلای انسان‌ها از طریق حیوانات خانگی‌شان یافت نشده است.

ویروسی که در مینک جهش یافته و به انسان سرایت کرده است، سریع‌الانتقال‌تر نیست و باعث شدت بیماری در انسان نمی‌شود، اما یکی از انواع آن که تاکنون در 12 نفر یافت شده، در بررسی‌های آزمایشگاهی کمتر به آنتی‌بادی واکنش نشان داده است.

در دانمارک، ویروس کرونا از انسان به مینک منتقل شده، سپس به انسان بازگشته و در این روند جهش یافته است. به جز رخداد سرایت اول ویروس کرونا از گونه‌ای ناشناخته،‌ مینک تنها حیوانی است که ویروس کرونا را به انسان منتقل کرده است.

مقامات بهداشتی دانمارک نگران بودند که ممکن است اثربخشی واکسن‌های در حال تولید برای این نوع ویروس کاهش یابد و تصمیم گرفتند تمام اقدامات لازم را برای جلوگیری از گسترش آن انجام دهند، از جمله کشتن تمام مینک‌های کشور و قرنطینه موثر قسمت شمالی دانمارک، جایی که ویروس جهش‌یافته پیدا شد. انگلستان هم مسافرت دانمارکی‌های غیر شهروند را به این کشور ممنوع کرد.

سازمان بهداشت جهانی و دانشمندان خارج از دانمارک گفته‌اند که هنوز شواهدی مبنی بر اینکه این نوع ویروس تاثیری بر واکسن خواهد داشت، مشاهده نکرده‌اند. با این حال، آنها از تصمیم دانمارک برای کشتن مینک‌ها انتقاد نکرده‌اند.

مینک تنها حیوانی نیست که به ویروس کرونا آلوده شده است. سگ‌ها، گربه‌ها، ببرها، هَمسترها، میمون‌ها، موش خرما و موش‌هایی که مهندسی ژنتیک شده‌اند هم مبتلا شده‌اند.

به نظر می‌رسد عوارض این بیماری در سگ‌ها و گربه‌ها و از جمله ببرها، شدید نیست. دیگر حیوانات،  که در لابراتوارها از آنها استفاده می‌شود، واکنش‌های مختلفی از خود نشان داده‌اند.

با این حال، مینک‌های پرورشی در اروپا و ایالات متحده در مقیاس وسیعی از بین رفته‌اند، شاید تا حدودی به دلیل شلوغی دامداری‌ها که جانوران را بیشتر در معرض خطر قرار داده است.

متخصصان بهداشت عمومی نگران‌اند که هر گونه‌ای که ظرفیت آلودگی به کرونا را داشته باشد، به منبعی تبدیل و باعث شود ویروس در هر زمانی دوباره ظهور و افراد را آلوده کند.

این ویروس احتمالا در سایر گونه‌های جانوری جهش پیدا می‌کند، همان‌طور که در مورد مینک اتفاق افتاد.

اگرچه بیشتر جهش‌ها بی‌خطر است، SARS-CoV-2 (همان کووید-19) ممکن است با ویروس کرونای دیگری ترکیب و بسیار خطرناک شود.

یک روش برای مطالعه آسیب‌پذیری، تحقیق درباره ژنوم (مجموعه کامل DNA هر موجود زنده،‌ ژنوم آن نام دارد) جانوران است.

تیمی از محققان ژنوم بیش از 400 حیوان را بررسی کردند. گروه دیگری هم مطالعه مشابهی روی راسته نخستیان (یکی از راسته‌های پستانداران که انسان، گوریل و میمون هم جزو آن هستند) انجام دادند که اغلب به ویروس‌های تنفسی انسان آلوده هستند.

دکتر آماندا دی. ملین، انسان‌شناس در دانشگاه کلگری  (واقع در شهر کلگری در استان آلبرتای کانادا) و نویسنده تحقیق درباره راسته نخستیان گفت: «یکی از فرضیه‌های انجام این تحقیق این بود که فکر کردیم میمون‌های بزرگ به دلیل ارتباط نزدیک‌شان از نظر ژنتیکی با انسان، بسیار در معرض خطر قرار می‌گیرند.»

ملین و همکارانش با نمایندگان مناطق حفاظت‌شده حیات وحش و باغ وحش‌ها از احتیاط و هوشیاری صحبت کرده‌اند.

زارین ماچاندا، از دانشگاه تافتس در ایالات متحده که رفتار شامپانزه را در پروژه شامپانزه Kibale (پارک ملی در اوگاندا) مطالعه می‌کند، گفت که این منطقه حفاظت‌شده به دلیل پاندمی کرونا اقدامات احتیاطی و ایمنی خود را افزایش داد.

او گفت: «ما همیشه در مورد ویروس‌های تنفسی احتیاط می‌کنیم، زیرا این ویروس‌ها دلیل اصلی مرگ در شامپانزه‌های Kibale هستند. حتی سرماخوردگی معمولی انسان نیز ممکن است کشنده باشد.»

شامپانزه‌ها به ویروس‌های کرونای متفاوتی مبتلا می‌شوند. معمولا انسان‌ها در پارک ملی Kibale حداقل فاصله 24 فوت را از شامپانزه‌ها حفظ می‌کنند که به 30 فوت یا بیشتر هم افزایش یافته است.

تونی گلدبرگ، دامپزشک در دانشگاه ویسکانسین، مدیسن، و رئیس پروژه Kibale EcoHealth گفت که او دیده است چگونه بیماری‌های تنفسی شامپانزه‌ها را نابود می‌کند. عامل شیوع مرگبار سال 2013 در این منطقه حفاظت‌شده راینوویروس نوع C انسانی بود، رایج‌ترین علت سرماخوردگی در سراسر جهان که تا آن زمان، هرگز در شامپانزه‌ها دیده نشده بود.

ویروسی که در مینک جهش یافته و به انسان سرایت کرده است، سریع‌الانتقال‌تر نیست و باعث شدت بیماری در انسان نمی‌شود، اما یکی از انواع آن که تاکنون در 12 نفر یافت شده، در بررسی‌های آزمایشگاهی کمتر به آنتی‌بادی واکنش نشان داده است.

محققان دیگر در حال مطالعه گونه‌هایی از نهنگ‌های بلوگا (نهنگ‌های سفید)  و موش‌ها برای یافتن علایم ویروس کرونا هستند.

دکتر کیت ساواتزکی که پروژه آزمایش حیوانات خانگی و سایر حیوانات را در دانشگاه تافتس در آمریکا پیش می‌برد، گفت: «تا به امروز، 282 نمونه از 22 گونه جانوری- در درجه اول خفاش‌ها- را در نیوانگلند (منطقه‌ای در ایالات متحده آمریکا) آزمایش کرده‌ایم و خوشحالیم که هیچ یک مثبت نبوده است.»

آنان همچنین 538 حیوان خانگی را آزمایش کرده‌اند، از جمله در خانواده‌های دارای افراد مبتلا به کووید- 19 و هیچ کدام علایم ویروس فعال را نداشته‌اند.

با این حال، ساواتزکی گفت آزمایش خون برای آنتی‌بادی انجام و آنتی‌بادی پیدا شد، همان‌طور که در انسان معمول است. به نظر می‌رسید حیوانات خانگی آلوده هستند، اما بیمار نمی‌شوند و ویروس را منتقل نمی‌کنند.

تاکنون، مینک در دانمارک تنها نمونه شناخته‌شده  آلودگی حیوانی به ویروس است، به گونه‌ای که ویروس در آن جهش می‌یابد و دوباره به انسان منتقل می‌شود.

اِما هودکروفت از دانشگاه بازل سوییس، انواع مختلف جهش‌یافته ویروس کرونا را در سراسر اروپا ردیابی و اطلاعات علمی منتشرشده مقامات بهداشتی دانمارک را بررسی می‌کند.

او گفت تصمیم دولت دانمارک را برای اقدام سریع و از بین بردن مینک‌ها تحسین می‌کند: «بیشتر کشورها درنگ کرده‌اند و منتظر مانده‌اند؛ این ممکن است به طرز باورنکردنی در رویارویی با کووید-19 زیانبار و مخرب باشد.»

اما نظر او درباره نحوه انتشار اطلاعات مثبت نیست، به ویژه در جلسه مطبوعاتی دولت: «ارتباطات علمی می‌توانست بسیار بهتر باشد و موجب نگرانی کمتری در سراسر جهان شود.»

منبع: نیویورک تایمز

برای خواندن مطلب اصلی اینجا کلیک کنید.