آغاز روند نزولی نرخ سود بین‌بانکی

شهروندآنلاین: معاون نظارت بانک مرکزی گفت: «نرخ سود بین‌بانکی در حال حاضر ۲۲درصد است که در دو هفته آینده به ۲۰درصد و روند عادی می‌رسد.»

فرهاد حنیفی، معاون نظارت بانک مرکزی در مورد نرخ سودی که بین بانک‌ها اعمال می‌شود، گفت: «نرخ سود بین‌بانکی که یک نرخ سود شبانه‌‌روزی است، برای کوتاه‌مدت بین بانک‌ها اجرا می‌شود و درواقع برای تسهیلاتی است که بانک‌ها برای یک شب در اختیار همدیگر قرار می‌دهند.»

معاون نظارت بانک مرکزی افزود: «در ابتدای سال که منابع بانک‌ها مصرف نشده بود، نرخ سود بین‌بانکی حتی به زیر 10درصد رسیده بود، اما الان حدود 22درصد است.»

حنیفی گفت: «طبق مشاهده‌ای که از آخرین جداول نرخ سود بین‌بانکی داشتم، روند نزولی نرخ سود بین‌بانکی شروع شده و به زیر 22درصد می‌رسد و به نظر من حداکثر در مدت دو هفته این نرخ سود به 20درصد می‌رسد که روند عادی و منطقی خواهد داشت.»

نرخ سود بین‌بانکی چیست؟

بازار بین‌بانکی یکی از ارکان بازار پول محسوب می‌شود که در آن بانک‌ها و موسسات اعتباری برای تأمین مالی کوتاه‌مدت و ایجاد تعادل در وضعیت نقدینگی خود با یکدیگر معامله می‌کنند.

این بازار حداقل دو کارکرد مهم در نظام‌های مالی ایفا می‌کند؛ اولین و مهم‌ترین کارکرد آن ایفای نقش فعال و موثر بانک مرکزی در اجرای سیاست پولی از طریق راهبری نرخ‌های سود است. کارکرد دیگر بازار بین‌بانکی، انتقال نقدینگی به شکل مطلوب از موسسات مالی دارای مازاد به موسسات مالی دارای کسری وجوه است.

وجود چنین بازاری موجب می‌شود بانک‌ها برای تأمین نقدینگی به بانک مرکزی مراجعه نکنند. با مراجعه‌نکردن بانک‌ها به بانک مرکزی و تأمین منابع مالی در بازار بین‌بانکی؛ از انبساط حجم نقدینگی جلوگیری می‌شود. با توجه به اهمیت بازار بین‌بانکی در تأمین منابع مالی مورد نیاز در جهت هدف‌گذاری اقتصادی، نوسانات شدید نرخ سود در این بازار قطعا در سایر بخش‌های اقتصادی نیز نمود پیدا می‌کند.

به طور کلی بازارهای بین‌بانکی به دو گروه تقسیم‌بندی می‌شوند: بازار وام بین‌بانکی و بازار ارز بین‌بانکی.

بازارهای وام بین‌بانکی، نهادهایی هستند که بانک‌ها برای دوره مشخص در چارچوب آن به یکدیگر وام می‌دهند. بسیاری از وام‌های بین‌بانکی دارای سررسید یک هفته و کمتر و اکثرا «وام‌های یک‌شبه» هستند. انجام عملیات استقراض در این بازارها برمبنای یک نرخ سودی انجام می‌شود که به آن «نرخ سود بین‌بانکی» می‌گویند.

عمده بازیگران بازارهای وام بین‌بانکی بانک‌های تجاری، بانک‌های مرکزی به عنوان آخرین وام‌دهنده و گاهی موسسات مالی هستند.

نوسانات نرخ سود بین‌بانکی به عرضه و تقاضا بستگی دارد. اگر در این زمینه عرضه برای وام بین‌بانکی کاهش یابد و تقاضا برای آن رو به افزایش باشد، قطعا نرخ سود بین‌بانکی افزایش خواهد یافت.

تغییرات نرخ سود بین‌بانکی می‌تواند در افزایش و کاهش نرخ سود بانکی موثر باشد. بنابراین نظارت و کنترل بر نرخ سود بین‌بانکی توسط بانک مرکزی می‌تواند در پایین نگه داشتن نرخ سود بانکی موثر باشد. مسأله‌ای که پیشتر رئیس کل بانک مرکزی طی مصاحبه‌ای به آن اشاره کرده بود.

عبدالناصر همتی با بیان اینکه بانک مرکزی در سیستم بانکی سود هیچ گونه فشاری به بانک‌ها وارد نمی‌کند، گفت: «این مسأله به دلیل اقدامات احتیاطی و نظارتی بانک مرکزی، شروع بازار باز و هدایت بازار بین‌بانکی است که امروزه خود بانک‌ها متقاضی کاهش سود بانکی هستند.» او ادامه داد: «اگر اعتقاد بر این است که بازار تعیین‌کننده سود باشد، ما نیز این مسأله را می‌پذیریم. توجه شود که نرخ سود بین‌بانکی 12 تا 13درصد است و دیگر سودهای 20 تا 22 درصدی وجود ندارد.»