10 بند اصلاحی در قانون هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان

قانون فعلی هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان مشکلاتی دارد که با اصلاحات جدید تکمیل خواهد شد. طرح اصلاح قانون هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان در واقع بازنگری و تکمیل‌کننده قانون فعلی هیأت نظارت است.

طرح جدید برای نظارت بر رفتار نمایندگان در واقع ترکیبی از شفافیت و نظارت است که وکلای‌ملت را به خوداظهاری در مورد عملکرد خودشان سوق می‌دهد.

در طرح اصلاح قانون هیأت نظارت بر شفافیت مالی نمایندگان تأکید شده است که بر اساس آن دارایی و اموال نماینده و اقوامش (پدر، مادر، فرزندان، خواهر و برادر) در سامانه مربوطه ثبت می‌شود، تا کاملا شفاف در منظر عموم قرار گیرد.

در طرح شفافیت آرای نمایندگان بر شفافیت و ثبت سفر‌های کاری و مأموریت‌های آنها در سامانه اطلاع‌رسانی پارلمان تأکید شده است، اما در طرح اصلاح قانون هیأت نظارت آمده که سفر‌های شخصی نمایندگان به خارج از کشور نیز باید شفاف شود.

در حال حاضر مکاتبات ارسال و مراسلات کتبی نمایندگان با مسئولان دستگاه‌ها در دوران مسئولیت‌شان در سامانه‌ای ثبت نمی‌شود، لذا براساس اصلاحات به وجود آمده در قانون هیأت نظارت تمام مکاتبات نمایندگان با وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها در سامانه اداری مجلس ثبت و ضبط می‌شود و اگر نماینده‌ای با مسئولی مکاتبه و صورت جلسه‌ای دارد، مصوبات آن به صورت سند حفظ می‌شود.

در ادوار گذشته مجلس بعضا هدایای نامتعارفی به برخی نمایندگان داده می‌شد، بنابراین در طرح جدید حدود هدایای متعارف و غیرمتعارف تعیین خواهد شد؛ دریافت هدیه از سوی نماینده باید در سایت اعلام شود تا میزان همه هدایا مشخص شود.

علاوه بر این صیانت از نمایندگان نیز در طرح مذکور گنجانده شده که بر اساس آن هیأت نظارت متعاقبا موظف شده اگر دستگاهی علیه نمایندگان شکایتی را مطرح کرد که این شکایت‌ها وارد نبوده و جنبه تضعیف جایگاه نمایندگان را داشته باشد، هیأت نظارت به ‌درخواست نماینده می‌تواند وارد طرح دعوی شده و از طرف نماینده از حقوق او دفاع کند.

بر اساس طرح مذکور تمام فعالیت‌های نمایندگان در حوزه انتخابیه اعم از سخنرانی‌ها، جلسات، دیدار‌ها و … نیز جزو فعالیت‌های نمایندگی محسوب می‌شود و بخشی از حیطه اختیارات نمایندگان است که قانون به آن مصونیت داده است، چراکه بعضا شبهه ایجاد می‌شود که مصونیت نماینده فقط مربوط به موضع‌گیری‌های آنها در جلسه علنی مجلس است، بنابراین در طرح مذکور اشاره شده است که حضور نماینده و فعالیت او در حوزه انتخابیه نیز جزو وظایف نمایندگان محسوب می‌شود.

محدودیت دامنه فعالیت خارج از وظایف نمایندگی هم در این طرح وجود دارد که بر اساس آن کاندیدا پس از اینکه نماینده می‌شود، نباید دیگر فعالیت‌های ثانویه داشته باشد و باید فعالیت‌های قبلی را کنار بگذارد؛ غیر از هیأت علمی در دانشگاه‌ها و طبابت آن هم به‌صورت پاره‌وقت؛ نماینده باید از سایر فعالیت‌هایش مانند هیأت مدیره و هیأت امنا تا زمانی که نماینده است، فاصله بگیرد.

همچنین طبق این طرح سایتی در اختیار مردم قرار می‌گیرد تا هر شکایت و هر اطلاعاتی از نمایندگان مجلس در اختیار دارند، به صورت محرمانه در سایت بارگذاری کنند که براساس نظارت بر رفتار نمایندگان در این‌باره اقدام و بررسی صورت بگیرد.

ترکیب هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان نیز بر اساس طرح جدید مجلس تغییر می‌کند که طبق آن رئیس کمیسیون حقوقی و قضائی به عنوان رئیس، دو نفر از نمایندگان به انتخاب مجلس، یک نفر از قضات دیوان‌عالی کشور با پیشنهاد رئیس قوه‌قضائیه و به انتخاب مجلس و یک نفر از حقوقدانان شورای نگهبان به معرفی دبیر شورای نگهبان و انتخاب مجلس، اعضای این هیأت را تشکیل خواهند داد.

همچنین در طرح جدید مجلس مطرح‌شده که هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان هر ۶ ماه در جلسه غیرعلنی تحلیلی از گزارشات و شکایات و مسائلی که برای وکلای ‌ملت به وجود آمده است، به نمایندگان ارایه دهد تا نمایندگان همواره درباره جایگاه مجلس و مراقبت از اختیارات خودشان شناخت داشته باشند.