شکست مذاکرات آتشبس در دوحه، حواله ادامه مذاکرات به قاهره
مذاکره برای مذاکره؛ فرصتی برای تداوم جنایات اسرائیل
پس از آنکه سه کشور میانجی، یعنی قطر، آمریکا و مصر پایان بینتیجه مذاکرات دوحه را اعلام کردند و سامی ابوزهری از رهبران ارشد حماس عنوان کرد در دوحه مذاکرات واقعی در جریان نبوده بلکه نشستهایی برای تحمیل خواستههای آمریکا برگزار شد، مشخص شد مذاکرات دوحه از ابتدا صرفا مذاکره برای مذاکره و زمان خریدن رژیم صهیونیستی برای تداوم جنایات بوده و با کارشکنی تکراری نتانیاهو چشمانداز مثبتی برای مذاکرات آتی در قاهره نیز دیده نمیشود. اکنون برخی منابع منطقهای جزئیات جدیدی از علل شکست مذاکرات افشا کردهاند. از جمله روزنامه قطری «الشرق» عنوان کرده است رژیم صهیونیستی با اصرار بر ادامه اشغال غزه و باز گذاشتن امکان برای نقض آتشبس، عملا راهی برای مذاکره منطقی و معقول باقی نگذاشته است. در ادامه نگاه کوتاهی به شکست مذاکرات اخیر دوحه و نقش آمریکا در کمک به اسرائیل برای ادامه جنایات با وجود ژست میانجیگری این کشور، خواهیم داشت:
مذاکرات دوحه چرا شکست خورد؟
اصرار رژیم صهیونیستی بر ادامه اشغال غزه، تلاش برای حفظ امکان جنگافروزی دوباره و فقدان تضمین برای برقراری آتشبس دائمی، عمدهترین مواردی است که از سوی رهبران حماس، تحلیلگران و رسانههای منطقهای بهعنوان علل شکست مذاکرات دوحه عنوان شده است. تسنیم در گزارشی در این رابطه نوشت: «در شروط جدید رژیم صهیونیستی از محور «نتساریم» سخنی بهمیان نیامده، و به تخلیه محور فیلادلفیا -که همان مسیر گذرگاه رفح است- نیز اشارهای نشده است. این امر نشان میدهد صهیونیستها در دور جدید مذاکرات قصد دارند به حضور خود در این دو محور ادامه دهند و در این زمینه با آمریکاییها نیز کاملاً به توافق رسیدهاند. علاوه بر این، اسرائیل تعداد اسیرانی را که باید در مرحله اول مبادله اسیران آزاد شوند، مشخص کرده است. اعلام این شروط از سوی رژیم صهیونیستی نشان داد هماهنگی کاملی بین صهیونیستها و دولت بایدن در این خصوص وجود دارد. خلاصه شروط جدید رژیم صهیونیستی از این قرار است که این رژیم دیگر همانند دور قبلی مذاکرات درخصوص فهرست اسیران، خواستههای مقاومت را پذیرا نیست و درخصوص پایان جنگ نیز بهدنبال توقف موقت جنگ و باقی ماندن در دو محور اصلی نتساریم و فیلادلفیا در نوار غزه است.»
پایگاه تحلیلی راهبرد معاصر نیز علل شکست مذاکرات دوحه را اینگونه عنوان کرده است: «ظاهراً با وجود امیدواریهای اولیه در زمینه تمام شدن مذاکرات در این دور، بهنظر میآید حماس و اسرائیل بر سر تداوم حضور نیروهای ارتش صهیونیستی در نوار مرزی با مصر و نیز ایجاد فرایند بازرسی برای بازگشت آوارگان فلسطینی به شمال غزه از کریدور نتساریم دارای اختلافات جدی هستند. بهنظر میآید نشانههایی از بازی نتانیاهو برای خرید وقت و فرسایشی کردن روند مذاکرات دیده میشود…رژیم صهیونیستی همچنین قصد دارد پس از خاموش شدن آتش جنگ در این مرحله از بحران، همچنان امکان بازگشت به غزه و از سرگیری عملیات نظامی علیه هستههای مقاومت را داشته باشد.»
تقسیم کار آمریکا و اسرائیل در مذاکرات دوحه
هر چه زمان به پیش میرود تقسیم کار آمریکا با اسرائیل برای ادامه جنگ در غزه روشنتر میشود. تقسیم کاری که در پوشش اختلاف ظاهری تیم بایدن با نتانیاهو و فشار آوردن آمریکا برای میانجیگری و آتشبس رخ داده و در پشت صحنه آمریکا بازی اسرائیل را تکمیل میکند. تسنیم در گزارش خود درباره هماهنگی آمریکا و اسرائیل و تقسیم کار آنان برای ایجاد بنبست در دوحه مینویسد: «احتمالاً سفر اخیر «نتانیاهو» به آمریکا این توافق را بین دو طرف ایجاد کرده است تا در یک معامله بهاصطلاح برد-برد، آمریکاییها و صهیونیستها از طریق مذاکرات آتشبس به خواستههای خود برسند. «بایدن» که پیش از این به «نتانیاهو» برای آتشبس کامل و توقف جنگ میتازید، حالا با او همراهی بیشتری نشان میدهد و با سکوت در مقابل شروط جدید «نتانیاهو» بهطور ضمنی آن را تأیید میکند. بایدن حتی در اظهارات خود نوعی تهدید ضمنی را علیه حماس و گروههای مقاومت نیز مطرح میسازد مبنی بر اینکه «هیچکس نباید مذاکرات آتشبس را تضعیف کند.»، همه اینها بدین معنا است که «بایدن» و دمکراتها، یک زدوبند کامل با صهیونیستها را رقم زدهاند تا شکست عرصه سیاستخارجی دولت بایدن را با یک توافق[تحمیلی] در فلسطین به حاشیه برانند.»
افشاگری روزنامه قطری درباره متن مذاکرات دوحه چه بود؟
روزنامه قطری «الشرق» با انتشار متنی تحتعنوان شروط اسرائیل، بر کارشکنی این رژیم و اخبار و گمانهها درباره علل بنبست مذاکرات دوحه صحه گذاشت. در این افشاگری که ایرنا بخشهایی از آن را منتشر کرد، آمده است: «براساس مفاد پیشنهاد جدید آمریکا برای دستیابی به توافق آتشبس در نوار غزه، حضور ارتش رژیم صهیونیستی در محور صلاح الدین (فیلادلفیا) در مرز جنوب نوار غزه با مصر کاهش مییابد اما نظامیان اشغالگر بهطور کامل از این محور عقبنشینی نمیکنند. براساس مفاد این پیشنهاد، تشکیلات خودگردان فلسطین تحت نظارت رژیم صهیونیستی گذرگاه «رفح» در جنوب نوار غزه را اداره خواهد کرد اما نوع و شکل این مدیریت هنوز مشخص نشده است. همچنین رژیم صهیونیستی در محور «نتساریم» در مرکز نوار غزه روند بازگشت آوارگان فلسطینی از مرکز و جنوب نوار غزه به شمال این منطقه را تحت نظارت خواهد داشت و شکل این نظارت هنوز مشخص نشده است. عقبنشینی نکردن رژیم صهیونیستی از نوار غزه مطابق متن پیشنهادی دوم ماه ژوئیه گذشته از دیگر مفاد پیشنهاد جدید آمریکا برای دستیابی به توافق آتشبس است. همچنین امدادرسانی به مردم غزه مشروط و منوط به موافقت با مفاد فوقالذکر شده است.»
جمعبندی
به نظر میرسد نتانیاهو در حال استفاده از فضای انتخاباتی آمریکا و هماهنگی با دولت دموکرات بایدن برای ادامه جنایات خود است. به حاشیه رفتن بایدن و کاندیداتوری هریس نیز فرصتی برای پیگیری اهداف اسرائیل در این فضا و جلب حمایت تیم بایدن برای پیشبرد اهداف خود فراهم آورده است. با روند کنونی، مذاکرات قاهره نیز محکوم به شکست است و طرحی جز مذاکره برای مذاکره و ادامه جنایات اسرائیل در پس آن وجود ندارد.