توسعه کمی و کیفی خدمات به توانخواهان در سه سال اخیر
گزارش "شهروند" از خدمات معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی هلال‌احمر
سیما فراهانی| دو سه سالی است که نحوه خدمتگزاری معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی جمعیت هلال‌احمر بیش از گذشته برجسته و نوسازی شده است. تدوین برنامه‌های مدون، راه‌اندازی تیم‌های بهداشت اضطراری، راه‌اندازی مرکز و کلنیک‌های پیشرفته در این معاونت، بازسازی و نوسازی مرکز فیزیوتراپی، راه‌اندازی مراکز توانبخشی جدید در استان‌ها برای ارائه خدمات بیشتر، حضور و بکارگیری پزشکان متخصص و ده‌ها اقدام دیگر برای تقویت خدمت‌رسانی به توانخواهان از دستاوردهایی است که طی این مدت به وضوح قابل لمس بوده است. با رویکردها و پیگیری‌های دکتر کولیوند، اتفاقات بسیار مثبت و خوب در معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی جمعیت هلال‌احمر همچنان ادامه دارد. اتفاقات مثبت و موثری که بدون شک با تلاش‌های مجموعه مدیریتی این معاونت روی خواهد داد.
توجه ویژه به توسعه کمی و کیفی
حمیدرضا دهقان سرپرست معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی جمعیت هلال‌احمر گوشه‌ایی از این فعالیت‌ها و موفقیت‌ها را در گفتگو با خبرنگار “شهروند” روایت کرد: «در اساسنامه هلال‌احمر بیشترین کلمه‌ای که تکرار شده، بهداشت، درمان و سلامت است. حمایت از زندگی و سلامت انسان ها، کمک به امر توانبخشی و خدمات بهداشتی و درمانی درون و برون مرزی در اساسنامه مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. اساسا هلال‌احمر، از زمان تاسیس در همین فضاها بوده است. ما هم ماموریت داخلی و هم ماموریت خارجی داریم. ما در حال حاضر، بیش از 200 مرکز توانبخشی در کشور داریم که رقم قابل توجهی است. ۱۵ مرکز درمانی در خارج از کشور داریم. همانطور که در حوزه امدادونجات توسعه پایگاه‌های امدادی را داشتیم، در حوزه توانبخشی هم پیشرفت‌های قابل توجهی داشتیم. ما هدفمان این است که بتوانیم خدمات توانبخشی را با نزدیک‌ترین زمان به دست مردم برسانیم که این جزو اصلی‌ترین سیاست‌های ما و رئیس جمعیت هلال‌احمر است. در بحث بهداشتی و درمان نیز بازوی قوی دولت هستیم و در این زمینه به دولت کمک‌های می‌کنیم. در حال حاضر نیز بحث توسعه مراکز دیالیز را در دستور کار داریم. فعلا در تهران و در شاهرود مراکز دیالیز ما دایر هستند. در استان‌های دیگر نیز پروژه راه‌اندازی آن، از یکسال پیش با زحمات دکتر کولیوند، کلید خورده و در حال پیگیری هستیم. در بحث درمان اضطراری سیاست ما توسعه کمی و کیفی است. یکی از مقوله های بحث نجات، درمان است که بتوانیم بهترین و بیشترین خدمت را در این زمینه ارائه کنیم.»
راه‌اندازی کیلینک‌های تخصصی
جمعیت هلال‌احمر فعالیت‌های توانبخشی خود را در راستای ماموریتها و اهداف بشردوستانه از سال 1341 تحت عنوان مرکز ارتوپدی فنی آغاز کرد. با گسترش حیطه خدمات و افزوده شدن سایر رشته‌های توانبخشی به خدمات مذکور، مرکز جامع توانبخشی در سال 1379 با فضایی به مساحت حدود 11 هزار مترمربع و بهره‌مندی از آخرین تکنولوژی‌های روز و بکارگیری کادری مجرب، بعنوان یکی از بزرگترین و محوری‌ترین مراکز توانبخشی جمعیت در سطح کشور راه‌اندازی شد. این مرکز در حال حاضر با برخورداری از کلینیک‌های ارتز، پروتز، کفش طبی و اسکن کف پا، فیزیوتراپی، کاردرمانی، توانبخشی سالمندان، آسیب های نخاعی، شنوایی شناسی، گفتار درمانی، تغذیه، حرکات اصلاحی، توانمند سازی مغز، ذهن و روان و همچنین کلینیک‌های چند تخصصی قطع عضو، ناهنجاری‌های ستون فقرات و سکته مغزی، خدمات با کیفیت و متمایزی را به عموم مردم علی‌الخصوص اقشار کم درآمد ارائه می‌کند. سالانه بیش از 60 هزار خدمت در این مرکز ارائه می‌شود. دهقانی در این خصوص نیز می‌گوید: «در این سه سال در حوزه بهداشت و درمان و توانبخشی، نوآوری و اقدامات جدیدی انجام شده است. مثلا در مرکز جامع توانبخشی، بعضی از خدمات جدید اضافه شده است. مثلا پروتزهای سیلیکونی قبلا در کشور نبوده است. در کلینیک پروتزهای سیلیکونی و آکریلی پروتزهای بسیار خاص که به مهارت بالایی نیاز دارد تولید می‌شود. در کلینیک پروتزهای سیلیکونی و آکریلی پروتزهای چشم، سینه، انگشتان، پا و بینی ساخته می‌شود که بیشترین شباهت به اعضای بدن را دارند. به حدی که قابل تشخیص نباشد و بتواند مشکلات مددجویان آسیب دیده را رفع کند. همچنین در این مدت ویلچر سرویس نیز در این جمعیت راه‌اندازی شد. استفاده از ویلچر برای افراد کم توان خیلی سخت است و بر اساس پژوهش‌های انجام شده افرادی که از ویلچر استفاده می‌کنند به مرور زمان دچار آسیب‌های ثانویه ناشی از استفاده از آن می‌شوند. به همین دلیل بود که روی این مساله کار شد و در نهایت تیم‌های بین‌المللی صلیب سرخ به ایران آمدند و به تیم‌های منتخب در سراسر کشور این آموزش‌ها را ارائه دادند تا برای مناسب‌سازی تخصصی ویلچر، اقداماتی در هلال‌احمر انجام شود. به همین دلیل هم کلینیک تخصصی ویلچر سرویس در معاونت تخصصی ایجاد شد.»
کیفیت ارائه خدمات قوی‌تر از گذشته است
سال گذشته بود که در راستای درمان اختلال‌های ناشی از اضطراب و افسردگی و همچنین کمک به بیمارانی که از حوادث آسیب می‌بینند، برای نخستین بار کلینیک سلامت روان در مرکز جامع توانبخشی هلال‌احمر ایجاد شد. در این کلینیک در راستای ارتقای روان مددجویان، امدادگران و کارکنان هلال‌احمر خدمات ارائه می‌شود.
سرپرست معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی جمعیت هلال‌احمر در این‌باره نیز می‌گوید: «این کلینیک ها به دلیل تعهد و تخصص بالای بخش توانبخشی جمعیت هلال‌احمر ایجاد شده است. هزینه دانشی که در این کلینیک‌ها به مددجویان ارائه می‌شود یک پنجم بخش خصوصی است. آموزش فعالیت‌های روزمره زندگی، کلینیک بعدی است که این خدمات فقط در هلال‌احمر ارائه می‌شود. در این کلینیک به افرادی که در حوادث دچار آسیب‌هایی شده‌اند که نمی‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهند کمک می‌شود تا به روال عادی زندگی بازگردند. این‌ها همه نوآورانه و در راستای ارائه خدمات بهتر به مردم در حوزه بهداشت و درمان و توانبخشی صورت گرفته است. در استان‌های دیگر نیز بحث ارتقای کیفیت زیادی در این سه سال داشتیم. مثلا در یک استان، مرکز توانبخشی معمولی به مرکز جامع تبدیل شده است. یا برای استان کهکیلویه و بویراحمد داروخانه مجوز صادر شده است. بعضی از مراکز استان ما در درمان اضطراری توسعه خدمات داشتند. این‌ها همه از لحاظ کمی صورت گرفت. در این سه سال بیشتر روی کیفی‌سازی کار شده است. کیفیت ارائه خدمات ما در کیلینیک‌ها قوی‌تر از گذشته و مطابق با علم روز دنیا شده است. مثلا با پیگیری‌های رئیس جمعیت، در کیلینیک سالمندی یا اعصاب ما ارتقای خدمت مطابق با استاندارهای روز دنیا صورت می‌گیرد. همچنین ما با شرکت‌های دانش‌بنیان زیادی در این سه سال همکاری می‌کنیم. هم‌اکنون با بیش از 40 شرکت دانش‌بنیان در حال همکاری هستیم. این همکاری برای ما فرصتی را ایجاد کرده است که بتوانیم از ظرفیت تولید داخلی در تهیه مواد و قطعات اولیه ملزومات توانبخشی بهره‌مند شویم. ارتباط ما با مراکز خارج کشور و با کمیته بین‌الماللی نیز بیشتر شده است. به عوان مثال با پیگیری‌های رئیس جمعیت، هفته آینده، کنفرانس مشترکی با آلمان، برای ارائه تجربیات در مورد بیماران برگزار می‌کنیم.»
سال توانبخشی
دهقان در پایان می‌گوید: «ما همچنین خدمات بهداشتی و شبکه واکسیناسیون خوبی داریم. بیشتر شعب ما اقدامات واکسیناسیون را به خوبی انجام می‌دهند. بیمارستان نورافشار ما بیمارستانی فوق تخصصی است. رویکرد بیمارستان بحث کودکان ناقص العضو است که با پیگیری‌های دکتر کولیوند باز هم سعی کرده‌ایم بیشتر در همین زمینه خدمات ارائه دهیم. در حوزه دارو نیز در سطح کشور 37 داروخانه داریم که از شبکه توزیع خوبی برخوردار هستیم. سیاست رئیس جعیت همواره این بوده است که نگذاریم نسخه‌ای بدون دارو از داروخانه‌ها خارج شود. تولید دارو‌های گیاهی و سنتی نیز در آینده به خدمات هلال‌احمر اضافه می‌شود. با توجه به اهمیت ویژه حوزه توانبخشی در جمعیت هلال‌احمر، امسال از سوی ریاست جمعیت به عنوان سال توانبخشی نام‌گذاری شده است. در همین راستا تدوین و آماده‌سازی سند توسعه توانبخشی جمعیت هلال‌احمر به‌عنوان نقشه راه برای گسترش خدمات توانبخشی به مددجویان در دستور کار این معاونت قرار گرفته است.»