[لیلامهداد]حسن قدمی، متولد دهه ٧٠ و پدر یک دختر ٨ساله است. او و خانوادهاش، ساکن روستای کاید علیخان، شهر رامهرمز از استان خوزستان هستند. خانه پدری حسن، ٨فرزند به خود دیده؛ ٤پسر و ٤دختر که حالا هرکدام سر خانه و زندگی خودشان هستند. او از همان دوران نوجوانی کنار پدر، روی زمین کشاورزی کار کرده و با این حرفه غریبه نیست. هرچند تحصیلاتش را در رشته منابع طبیعی به پایان رسانده اما علاقهای به پشت میزنشینی نداشته برای همین تصمیم گرفته، شغل پدر را ادامه بدهد. قدمی در ٣٣سالگی علاوه بر درآمدزایی برای خانواده، زمینه اشتغال ٣٠نفر دیگر را هم فراهم کرده است. آدمهایی که مستقیم و غیرمستقیم از زمین پدری حسن قدمی نان میخورند. او محصولات زمین کشاورزیاش را بدون واسطه و مستقیم به بازار عرضه میکند. همه تلاش او این است که با خرید دستگاه بستهبندی سبزی، بتواند کار را راحتتر و سریعتر کند.
مزرعه خانوادگی
قدمتِ زمینهای کشاورزی خانواده قدمی به دوران جوانی قدمی بزرگ – پدر خانواده- برمیگردد. به گفته قدمی پسر، پدرش در جوانی این زمینهای کشاورزی را خریداری کرده است: «پدرم تا ٢٠سال پیش که تصادف کرد، مستمر روی این زمینها کار میکرد. بعد از تصادف، کارهای کوچک زمینها را انجام میداد تا اینکه ٤-٥سال پیش سکته مغزی کرد و خانهنشین شد.» بعد از پدر، قدمی کوچک، مسئولیت بخشی از زمینها را به عهده گرفت: «مسئولیت بخشی از زمینهای پدرم را به عهده گرفتم و با کمک خواهر و دامادمان آن را اداره میکنم.» او درباره وضعیت هرکدام از برادرهایش میگوید: «برادر بزرگترم قبلا کارهای کشاورزی انجام میداد اما حالا روی ماشین سنگین کار میکند. مسعود برادر دیگرم است که روی زمین کشاورزی کار میکند و از ما جداست. عباس هم روی یک بخش دیگری از زمینهای پدرم کار میکند. او بیشتر گندمکاری دارد. دو هکتار هم دست من است که سبزی میکارم.» به گفته این کارآفرین، ٤دهه قبلتر شهر رامهرمز، پُر بوده از باغاتی که میوه منطقه و شهرهای دیگر را تامین میکردند اما در سال های اخیر این باغات از بین رفته بودند هر چند اهالی تلاش دارند این باغات را احیا کنند. او درباره زمینهای کشاورزی هم عنوان میکند: «پدرم در خاطراتش میگفت، ٤٠سال پیش در زمینهای کشاورزی، صیفیجات میکاشتند اما بعد از آن، همه به کاشت سبزی رو آوردند.»
این کشاورز اهل روستای کاید علیخان، کارش را با هزار و ٥٠٠متر زمین شروع کرد تا با خانهنشین شدن پدر، خرج خانه را به عهده بگیرد
کارم را با هزار و ٥٠٠متر زمین شروع کردم
قدمی و خیلی از اهالی روستایشان، ٤فصل را روی زمینهای کشاورزیشان، سبزیجات میکارند: «تابستان تنوع سبزیجات کمتر است. اما زمستان تنوع بیشتری داریم چون هوا در این منطقه خُنکتر میشود، بنابراین انواع سبزیهای خورشتی، سبزی خوردن، باقالی، کاهو و… را میکاریم، البته در حد مصرف شخصی بادمجان، فلفل و دیگر صیفیجات را هم میکاریم.» این کشاورز اهل روستای کاید علیخان، کارش را با هزار و ٥٠٠متر زمین شروع کرد تا با خانهنشین شدن پدر، خرج خانه را به عهده بگیرد: «با مساحت کم شروع به کار کشاورزی کردم. در آن مساحت محصول زیادی نمیشد کاشت هزینهها هم بالا بود و صرفه اقتصادی نداشت.» او به دنبال راهکاری بود تا شرایط را بهبود ببخشد، بنابراین با خانواده مشورت کرد و نتیجه این شد که مساحت بیشتری را زیر کشت ببرد. قدمی بیان میکند: «قرار شد مساحت بیشتری را کشت کنیم تا به سوددهی برسیم. تصمیمم را گرفته بودم تا هم شرایط را برای خانوادهام بهتر کنم و هم اگر شد برای برخی از اهالی روستایمان اشتغالزایی داشته باشم و واسطه روزی رساندن به آنها شوم چون روزیرسان فقط خداست.البته خدا یاری کرد و به واسطه برکت زمین کشاورزی مان ٣٠ نفر مستقیم و غیر مستقیم از آن روزی می برند.»
از صفر شروع کردم
تصمیم قدمی، بزرگ بود اما کار آسانی پیشرو نداشت: «کشاورزی هم مانند مشاغل دیگر نیاز به سرمایه اولیه دارد. باید به تکتک مسائل و موانع فکر میکردم و برایشان راهحلی در نظر میگرفتم.» او میگوید: «زمینهای کشاورزی سالهای طولانی است که هرساله زیر کشت میروند برای همین رمقشان گرفته شده و همین مساله، هزینه کاشت را نسبت به ١٠سال گذشته، دو تا سه برابر افزایش داده است.» قدمی ادامه میدهد: «قبل از این به زمینهای کشاورزی تنها کود حیوانی یا کود سفید میدادند اما در حال حاضر قبل از کاشت باید به زمینهای کشاورزی کودهایی بدهیم که توانشان را برگردانند. البته به سمپاشی و بذری که برای کاشت استفاده میکنیم هم باید فکر کنیم. مثلا باید از بذرهای درجه یک استفاده کنیم تا محصول بهتری داشته باشیم.» این کارآفرین عنوان میکند: «وقتی کار را شروع کردم از جایی وام نگرفتم و از هزینه شخصیام سعی کردم کار را گسترش بدهم. کار خیلی سختی بود. دوسال اول خیلی سخت گذشت. اثرات این تصمیم حتی تا سال گذشته هم در زندگیام بود چون از صفر شروع کرده بودم.»
کارگرها را معمولا از روستای خودمان و روستاهای اطراف انتخاب میکنیم. خدا را شکر این زمین سبب خیر شده و عدهای سر سفرهشان نان میبرند. برای من فرقی ندارد، هر کسی نیاز به کار داشته باشد و با این کار آشنا باشد با او همکاری میکنم
از کارگر تا سمفروش و سبزیفروش از این کار سود میبرند
قدمی با اشاره به اینکه زمستانها هم کارگر بیشتری نیاز است و هم محصولات متنوعتری کاشت میشود، بیان میکند: «زمستان تعداد افرادی که با ما همکاری دارند؛ هم تعداد کارگرها و باربرها هم بیشتر میشوند. در حال حاضر روزی ١٠نفر بار سبزیجات را به شهرهای دیگر میبرند.» او ادامه میدهد: «از کارگری که روی زمین کار میکند تا باربر، سمفروشی و سبزیفروش برحسب شغل با ما در ارتباط هستند و سود میبرند.» این کارآفرین عنوان میکند: «کارگرها را معمولا از روستای خودمان و روستاهای اطراف انتخاب میکنیم. خدا را شکر این زمین سبب خیر شده و عدهای سر سفرهشان نان میبرند. برای من فرقی ندارد، هر کسی نیاز به کار داشته باشد و با این کار آشنا باشد با او همکاری میکنم.»
محصولاتمان را به اغلب شهرهای استان خوزستان میفرستیم
این کشاورز روستای کاید علیخان با اشاره به اینکه محصولاتشان را به اغلب شهرهای استان خوزستان میفرستند، میگوید: «روزانه ٣٠ تا٤٠ وانتبار تنها به سمت اهواز سبزیجات میبرند. به آبادان، ایذه و… شهرهای دیگر هم سبزیجات میفرستیم. یک مدتی به هندیجان هم سبزیجات میفرستادیم.» سبزیجات مزرعه خانوادگی قدمی همان سر زمین بستهبندی میشوند. او عنوان میکند: «بستهبندی حرفهای نیست اما به پشتوانه سالها کار کردن، زمان برداشت، سبزیجات دستهبندی میشوند. همه کارگرها بستهبندی سبزیجات را بلد نیستند، از آنها برای کارهای دیگر مانند سمپاشی، آبیاری، صاف کردن زمین و … استفاده میکنیم.» خود قدمی هم پابهپای افراد دیگر روی زمین کار میکند. او اظهار میکند«البته اغلب اوقات به کسانی که با ما کار میکنند، آموزش هم میدهیم. به عنوان مثال همسرم ابتدا با کار آشنا نبود اما با آموزشهایی که دید با ما همکاری میکند.»
کار کشاورزی نیاز به حمایت دارد
این کارآفرین با اشاره به اینکه یک کشاورز در سه مرحله کاشت، داشت و برداشت هزینه دارد، میگوید: «هزینه برداشت نسبت به کاشت و داشت کمتر است. به عنوان نمونه هزینه شخمزنی هر هکتار از ٧میلیون شروع میشود. گاهی اوقات به ٩میلیون تومان هم میرسد.» او ادامه میدهد: «هزینه تامین بذر هم هست. هزینه بذر امسال افزایشی بوده است. به عنوان مثال هزینه بذر اسفناج هلندی امسال نهصد و خردهای است، بنابراین ١٠ کیلوی آن میشود، نزدیک به ١٠میلیون تومان. یک کشاورز هزینه کوددهی را هم دارد. به عنوان مثال کودحیوانی نسبت به سال گذشته دوبرابر شده است. سال گذشته ٥تن کودحیوانی را میگرفتیم، یکمیلیون و ٨٠٠هزار تومان، همان را امسال میدهند ٣میلیون تومان.» قدمی بیان میکند: «یکی از هزینههای کشاورز، تهیه سموم است. با وجود اینکه کشاورزان تمام تلاش خود را میکنند تا از سموم کمتری استفاده کنند اما نیاز به سمپاشی پیدا میکنیم. امسال به دلیل بالا رفتن هزینه سموم، سعی کردیم در مصرف آن صرفهجویی کنیم.»
کار کشاورزی، شغل فرسایشی است و مشکلات متعددی دارد، به همین منظور باید تسهیلاتی در نظر گرفته شود تا کشاورزان رغبت به ادامه کار داشته باشند
شرایط باید به نحوی باشد که جوانترها به سمت کشاورزی بروند
این کشاورز روستای کاید علیخان عنوان میکند: «کشاورزی همت کشاورز را میطلبد. کشاورز پای همه هزینهها میایستد اما تا جایی میتواند، دوام بیاورد. به عنوان نمونه دوسال است برای گرفتن کود سفید میروم، خدمات کشاورزی هنوز ندادهاند، اگر هزینهها همینطور روند افزایشی داشته باشد تا چند سال آینده کسی نمیتواند کشاورزی کند.» این کارآفرین معتقد است باید شرایط به نحوی باشد که جوانترها به سمت کشاورزی بروند. او میگوید: «کار کشاورزی، شغل فرسایشی است و مشکلات متعددی دارد، به همین منظور باید تسهیلاتی در نظر گرفته شود تا کشاورزان رغبت به ادامه کار داشته باشند.»
آب به سبزیجات نرسد، میمیرند
قدمی با اشاره به اینکه اگر از کشاورز حمایت نشود، او میماند و جیب خالیاش، میگوید: «وام گرفتن هم کار راحتی نیست. در حال حاضر به کسانی که پروانه فعالیت دارند، وام تعلق میگیرد اما بانکها برای پرداخت کلی مانع میتراشند.» این کشاورز روستای کاید علیخان یکی از مشکلات و مسائل کشاورزان را کمبود آب عنوان میکند و ادامه میدهد: «سبزیجات جانش به آب است و اگر آب نرسد، میمیرد. البته در منطقه ما برخی از کشاورزان چاه عمیق دارند، برخی دیگر هم از آب رودخانه استفاده میکنند. من پیشنهاد داده بودم به جای اینکه هرساله هزینه درست کردن سدبند کنند، یک بار سدبند بتونی بسازند که جهاد کشاورزی قبول نکرد. جهاد کشاورزی میتوانست ماشینآلات را در اختیار کشاورزی قرار بدهد و با هزینه خود کشاورزان این کار را انجام دهد.»