کرونا، فضای رقابت را منصفانه‌تر کرد
ناصر پورکرم، خواننده جنوبی موسیقی پاپ کشورمان از پُرکاری‌اش در ماه‌های اخیر به «شهروند» می‌گوید
در حال حاضر مشغول کار روی قطعه بعدی‌ام هستم. محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا، تعطیلی کنسرت‌ها و البته ملاحظات مختلفی ازجمله مسائل مالی برای تولید آلبوم، فرصت مغتنمی را در اختیار خوانندگان جوان و مستعد قرار داده تا در فضایی منصفانه و برابر، رقابت کنند.
مریم دوباره، شهروندآنلاین: در روزهایی که کنسرت‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل شده‌اند و خبری از تبلیغات رنگارنگ تعداد محدودی از خوانندگان نیست، صداهای نو، مجال شنیده‌شدن پیدا کرده‌اند و به نوعی می‌شود گفت کرونا، فضای رقابت را منصفانه‌تر کرد. در این ایام به لطف فروکش‌کردن فضای ملتهب تبلیغات در زمینه موسیقی به‌ویژه در ژانر پاپ، آثار قابل‌اعتنایی به گوش مخاطبان رسیده که هم ویژگی‌های منحصربه‌فرد یک صدای خاص را با همه فاکتورهای قابل‌اتکایش دارد و هم یادآور چهره‌های ماندگاری در موسیقی کشورمان است که حداقل چند سالی از آنها خبری نبوده است. ناصر پورکرم، یکی از همان صداهای تازه‌ای است که از هرمزگان برخاسته؛ از دیار ناصر عبداللهی و رضا صادقی و بسیاری دیگر. او چند قطعه در سال‌جاری منتشر کرده است و تهیه و تنظیم آثار جدیدی را هم در دستور کار دارد. او نوازندگی را از سنین کودکی آغاز کرده و نزد برادر بزرگش که از خوانندگان سرشناس هرمزگان است، تعلیم دیده است. این خواننده جنوبی معتقد است شیوع کرونا با تمام بلایا و مصائبش، فرصتی فراهم کرده تا صداهای تازه هم شنیده شوند. گفت‌وگوی ما با این ستاره نوظهور موسیقی پاپ را در ادامه می‌خوانید:
* «ساحل»، آخرین قطعه‌ای بود که از شما منتشر شد. در حال حاضر مشغول انجام چه کاری هستید؟
در حال حاضر مشغول کار روی قطعه بعدی‌ام هستم. محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا، تعطیلی کنسرت‌ها و البته ملاحظات مختلفی ازجمله مسائل مالی برای تولید آلبوم، فرصت مغتنمی را در اختیار خوانندگان جوان و مستعد قرار داده تا در فضایی منصفانه و برابر، رقابت کنند. البته مدتی است بسیاری از خوانندگان، تولید و انتشار تک‌آهنگ را به تولید آلبوم ترجیح می‌دهند.
* چرا معتقدید تمایل به تولید آلبوم در میان خوانندگان ایرانی کاهش یافته است؟
این موضوع، اتفاق تازه‌ای نیست و سال‌هاست شاهد کاهش تدریجی تمایل به تولید آلبوم هستیم. تهیه و تولید آلبوم موسیقی، نیاز به تحمل رنج و سختی بسیاری دارد؛ از انتخاب اشعار و ترانه‌های مناسب و البته یک‌دست گرفته تا برقراری ارتباط عمیق با ملودی‌ها و تنظیم‌ها برای انتشار آلبومی قابل‌اعتنا. اگر خواننده‌ای واقعا به رزومه و کارنامه هنری خود اهمیت بدهد، وقت و انرژی بسیاری صرف خواهد کرد تا آلبومی منتشر کند؛ چراکه آلبوم، آینه تمام‌نمای تفکرات، سلیقه و سطح او است. از سوی دیگر به دلیل نقض مکرر قانون کپی‌رایت در ایران و دانلود گسترده آثار هنری؛ چه موسیقی و چه فیلم و سریال، سرمایه‌گذاری روی تولید آلبوم برای شرکت‌های نشر موسیقی چندان جذاب نیست. البته حکایت خواننده‌های مشهور و به‌اصطلاح بفروش جداست.
چند سال پیش یکی از خوانندگان نامدار خارج‌نشین از ورشکستگی کمپانی‌های پخش موسیقی به دلیل دانلودهای گسترده سخن گفت. او که آلبوم‌های بسیار زیاد و خاطره‌انگیزی ساخته، خود چند سالی است به تولید و انتشار تک‌آهنگ روی آورده است. البته به‌شخصه مسأله دیگری را نیز در این خصوص تأثیرگذار می‌بینم. مخاطب ما به‌ویژه نسل جوان با شبکه‌های اجتماعی و در مجموع فضای مجازی احاطه‌شده و در کسری از ثانیه با اطلاعاتی انبوه، اما کوتاه روبه‌رو می‌شود؛ این پدیده مخاطب را کم‌حوصله کرده است. در حال حاضر مخاطب با حجم عظیمی از آثار و صداهای مختلف مواجه است و به هر قطعه‌ای که زودتر نظرش را جلب کند، گوش می‌دهد.
قطعات ماندگار زیادی در موسیقی ایران؛ چه پاپ و چه سنتی داریم که در بدو انتشار با استقبال مواجه نشدند، اما مخاطب کم‌کم با قطعه ارتباط برقرار می‌کرد، ولی امروز مخاطب حتی کمتر حوصله شنیدن چند ثانیه موسیقی در ابتدای قطعه را دارد و دلش می‌خواهد هر چه زودتر کلام و ترانه اثر را بشنود.
* در موسیقی پاپ؛ ژانری که شما در آن فعالیت می‌کنید، چند سالی است صدایی، نگاه‌ها را به خود جلب نکرده است. در سال‌های اخیر و برای مدتی معین چهره‌هایی در عرصه موسیقی پاپ به شهرت رسیدند، اما بعد از مدتی ستاره اقبال‌شان رو به خاموشی رفت. اما صدای خوانندگانی مثل فرهاد مهراد و فریدون فروغی بعد از گذشت دهه‌ها همچنان شنیدنی است…
باید دید هدف هر فرد از ورود به عرصه موسیقی چیست. ماندگاری، اکتسابی نیست و نمی‌توان روی آن قیمت گذاشت. مردم هستند که شما را ماندگار می‌کنند. احتمالا تمام خوانندگان با هدف ماندگاری و محبوبیت وارد دنیای موسیقی می‌شوند، اما وقتی به شهرت و ثروت می‌رسند، فراموش می‌کنند چه هدفی داشتند، ولی هنرمندی که عاشقانه موسیقی را دوست دارد، اصلا فکر نمی‌کند در آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد و چند نفر روبه‌روی سن برای او سوت و کف خواهند زد.
البته برخی از خوانندگان نیز در مناسبات مالی افراد دیگری قرار می‌گیرند و نام‌شان به‌یک‌باره بر سر زبان‌ها می‌افتد تا درآمد هنگفتی از برگزاری کنسرت نصیب سرمایه‌گذاران شود. بسیار دیده‌ایم خوانندگانی در عرض یک یا دو سال، کنسرت‌های متعدد برگزار و قطعات زیادی منتشر کرده‌اند، اما اکنون نه نامی از آنها می‌بینیم و نه صدایی می‌شنویم.
* به ایجاد فرصتی برابر برای رقابت در ایام کرونا اشاره کردید. چرا فکر می‌کنید شیوع کرونا، فضای رقابتی را عادلانه کرده است؟
پیش از شیوع کرونا و زمانی که دنیا بر مدار عادی می‌چرخید، به دلایل مختلفی، تنها عده خاصی از خوانندگان در کانون توجه قرار داشتند و از امکانات بیشتری نسبت به دیگر موزیسین‌ها برخوردار بودند، اما بحران کرونا به تعطیلی کنسرت‌ها انجامید و همان‌طور که پیش‌تر گفتم انتشار آلبوم‌ها را هم با توقف روبه‌رو کرد. در شرایطی که مردم با مشکلات متعددی مواجه هستند، از نظر مالی تحت‌فشار قرار دارند و دغدغه روانی کرونا، فکر و ذکرشان را درگیر کرده، بسیاری از خوانندگان ترجیح داده‌اند فعلا آلبومی منتشر نکنند. همین موضوع، فرصت خوبی را در اختیار من و دیگر خوانندگان جوان و مستعدی قرار داده که پیش‌تر چنین فضایی را در اختیار نداشته‌اند.
البته من معتقدم اتفاقا مردم در چنین فضایی بیش از گذشته به آرامش و عشق احتیاج دارند و موسیقی شاید یکی از مؤثرترین ابزار برای تحقق این موضوع باشد. جادوی موسیقی می‌تواند همچون پلی نامرئی، مردم را به یکدیگر متصل کند و زمینه‌ساز ایجاد آرامش جمعی شود. یکی از دلایل پُرکاری من در ماه‌های اخیر، همین موضوع است، چراکه می‌خواهم از هنر و صدایم برای کمک معنوی به مردم سرزمینم استفاده کنم. شاید این اتفاق در مقیاس بزرگ چندان به چشم نیاید، اما همین قدم‌های کوچک می‌تواند مؤثر باشد.