کاروانهایی که سلامتی را هدیه میدهند
گزارش «شهروند» از پزشکان و کادر درمان داوطلب هلال احمر که برای ارائه خدمات به مناطق محروم میروند
سیما فراهانی| نام جمعیت هلالاحمر همواره با ایثار، ازخودگذشتگی، انسانیت و مهربانی گره خورده است و عموم مردم از این سازمان، به نیکی یاد میکنند. فعالیتهای عامالمنفعه این جمعیت همیشه، فراتر از نژاد، ملیت و قومیتهای مختلف بوده است. جمعیت هلالاحمر در تلاش است که با تکیه بر توان اعضای خانواده خود از جمله کارکنان، اعضا و نیروهای داوطلب از رنج و آلام دردمندان بکاهد. سازمان داوطلبان جمعیت هلالاحمر در طول سالهای فعالیت خود، سعی بر آن داشته تا شبکهای از فعالیتهای بشردوستانه را به ویژه در زمان بروز حوادث گسترش دهد. این سازمان در شرایط عادی نیز در راستای ارائه خدمات سلامتمحور و معیشتمحور به نیازمندان جامعه تلاش کند. طرح کاروان سلامت سازمان داوطلبان جمعیت هلالاحمر، یکی از همین خدمات است که در طول سال و به مناسبتهای مختلف با اعزام به مناطق کم برخوردار و محروم و با هدف کمک به بهبود سطح سلامت اجرا میشود. ویزیت رایگان، اهدای دارو، کنترل فشارخون، خدمات مامایی، بیناییسنجی و شنواییسنجی از جمله خدمات این کاروانها است و در کنار آن فعالیتهای آموزشی و ارائه خدمات روانشناسی نیز انجام میشود.
در تازهترین اقدام، کاروان سلامت و امید هلالاحمر شهرستان قیروکارزین، با همراهی پزشکان و اعضای داوطلب با هدف خدمترسانی به مناطق محروم زاخرویه افزر این شهرستان اعزام شدند. در این کاروان سلامت، ویزیت رایگان درمانی توسط پزشکان داوطلب در شاخههای عمومی، متخصص داخلی، جراح عمومی، دندانپزشک و مشاوره در حوزه مامایی و کنترل دیابت و فشار خون توسط کارشناسان داوطلب به 225 نفر از مراجعهکنندگان ارائه شد.
غربالگری تمام اهلی منطقه
محمد جواد رشیدی معاون داوطلبان استان فارس، درباره اعزام کاروانهای سلامت به مناطق محروم، توضیحاتی ارائه میدهد و در گفتگو با خبرنگار «شهروند» میگوید: «ما در اعزام این کاروانها چند برنامه مهم را دنبال میکنیم. یکی بحث درمان و سلامتی و بهداشت است. نیروهای داوطلب ما در بدو ورود، تمامی اهالی را غربالگری میکنند. پزشکان داوطلب، تمام مردم آن منطقه را معاینه کرده و از آنها فشار خون و قند خون گرفته میشود.
خیلی از بیماریها در همین غربالگریهای اولیه مشخص میشود. چون آنها در مناطق محروم هستند، ممکن است کمتر به برخی از بیماریها و دردهایشان، توجه شود. مثلا ممکن است فردی دیابتی باشد و یا فشار خون داشته باشد و خودش نداند. این مرحله را همه می گذرانند. مثلا در همین مناطق محروم زاخرویه افزر شهرستان قیروکارزین، 230 نفر غربالگری و پذیرش شدند. اگر بیماری در بین آنها مشاهده شود، به سراغ پزشک عمومی میروند. بعد از اینکه تمام اهالی معاینه شدند، افرادی که نیاز به متخصص داشته باشند، ارجاع داده میشوند به پزشک متخصص. اگر نه، پزشک عمومی آنها را معاینه تخصصیتر کرده و برایشان دارو تجویز میکنند.
ما در این کاروان سلامت، جراح عمومی، داخلی، دندانپزشک و ماما داشتیم. تمامی نیازهای درمانی اهالی برطرف میشود. کسی که مشکل دندان داشته باشد، برایش به صورت رایگان تمام خدمات ارائه میشود. مشکلات گوارشی، مشکلات داخلی و حتی جراحی سرپایی که نیاز به اتاق عمل و بیهوشی نباشد، با بی حسی موضعی انجام میشود. پزشک ماما نیز در بحث بهداشت زنان خدمات ارائه میدهد. اگر زنی باردار باشد، معاینه میشود و اگر نیاز باشد به متخصص زنان معرفی میشود.»
تهیه داروهای موردنیاز
او در ادامه صحبتهایش میگوید: «ما در این کاروان سلامت که به شهرستان قیرو کارزین فرستاده شد، 50 میلیون تومان دارو فرستادیم. معمولا افراد در مناطق محروم، بیمه نیستند و نمیتوانند از خدمات بیمه برای دریافت دارو استفاده کنند. برای همین پزشکان ما برایشان نسخه مینویسند و دارو را همانجا به آنها میدهند. معمولا پزشکان ما در کاروانهای سلامت بین 100 تا 120 قلم دارو با خود میبرند. البته نوع داروها نیز متناسب با شرایط منطقه و فصل ممکن است تغییر کند. مثلا الان که در فصل سرما هستیم، بیماریهای سرماخوردگی یا آنفولانزا رایج میشود. بنابراین داروهای موردنیاز این بیماریها حتما همراه پزشکان است. یا مثلا پزشک ماما میگوید ده قلم دارو برای زنان باردار الزامی است و همانها را درخواست میدهد، از هلالاحمر میگیرد و با خود میبرد.»
آموزش و مشاوره
محمد جواد رشیدی، در ادامه صحبتهایش، به خدمات دیگر این کاروانها اشاره میکند و ادامه میدهد: «بحث دیگری که از سوی این کاروانها صورت میگیرد، آموزش کمکهای اولیه و مخاطرات است. مربی داوطلب ما در خصوص سیل و زلزله، متناسب با شرایط جغرافیایی شهرستان، آموزشهای لازم را ارائه میکند. مثلا فلان شهرستان زلزلهخیز است، بنابراین در مدارس آموزشهای لازم در خصوص زلزله و نحوه پناهگیری ارائه میشود.
بقیه اهالی منطقه نیز در حسینیه یا مسجدی جایی جمع میشوند و همین آموزشها را میبینند. معمولا روانشناس هم داریم که هم در حوزه خانواده و هم تحصیلی مشاوره میدهند. بعضیها را خود پزشک عمومی تشخیص میدهد که نیاز به رواندرمانی و مشاوره دارد. مثلا فرد می گوید بدخوابی دارم چون فکرم درگیر است. پزشک او را به روانشناس ارجاع میدهد. بعضیها هم مستقیم نزد روانشناس ما میروند و آنجا مشاوره میگیرند. در کنار همه اینها، خدمات تزریقات برای آقایون و خانمها نیز انجام میشود.»
بیش از 100 کاروان سلامت در سال
معاون داوطلبان استان فارس، درباره مدت زمان خدمات این کاروانها نیز میگوید: «این مساله بستگی به تعداد جمعیت و شرایط منطقه دارد. معمولا بین دو تا سه روز تمام این خدمات ارائه میشود. اگر جمعیت کم باشد، یک روزه نیز خدمات انجام میشود. البته این در شرایط عادی است، اگر در شرایط بحران باشیم و حادثهای رخ داده باشد، گاهی اوقات داوطلبان ما یک ماه هم آنجا میمانند و خدمات ارائه میدهند. در کل استان، هر سال بیش از 100 کاروان سلامت داریم. هر دو سه روز یک بار، یک کاروان سلامت به منطقهای از استان فارس اعزام میشود.
بستگی به شرایط دارد. مثلا جنوب فارس، منطقه گرمسیری است و ممکن است یک سری بیماری خاص درآنجا شیوع پیدا کند. گاهی اوقات نیز شبکه بهداشت یا شورای آن منطقه تقاضا میدهند. امسال تا آخر مهر ماه، در استان ما حدود هشتاد کاروان سلامت به مناطق محروم اعزام شدند. هلالاحمر آمبولانس را آنجا مستقر می کتند که اگر نیاز به انتقال باشد به بیمارستان تخصصی منتقل شود.»
جو دوستانهای در جمعیت هلالاحمر است
دکتر برزگر یکی از پزشکان داوطلب استان فارس است که از دو سال پیش به عضویت هلالاحمر درآمده و در مناطق محروم زیادی خدمات خود را ارائه کرده است. او که پزشک جراح است، در این باره به خبرنگار «شهروند» میگوید: «من حدودا از سال 401 عضو هلالاحمر شدم. از طریق یکی از دوستانم در بیمارستان با این جمعیت آشنا شدم و تصمیم گرفتم در این کار خیر سهیم باشم. وقتی دیدم که متخصصان هم میتوانند از این طریق کار جهادی کنند، به این کار علاقهمند شدم. تا به حال در اردوهای جهادی زیادی شرکت کردم. کارهای جراحی را در آن مناطق انجام دادم. حدودا جهار یا پنج بار هم در قالب کاروان سلامت به شهرستانها و روستاهای مختلف رفتم و خدمات ارائه دادم.
در این اعزامها، من خیلی صحنههای غم انگیز دیدم و از اینکه توانستم کمی به آن مردم کمک کنم، احساس رضایت زیادی داشتم. مثلا مریضی را معاینه کردم که در حالت عادی به هیچ عنوان نمیتوانست به سراغ ما بیاید. ولی هم خودش نیاز به جراحی داشت، هم پدرش فشار خون داشت و هم مادرش بیماری خود ایمنی داشت. آنها دسترسی به ما نداشتند. وقتی به آن مناطق میرویم، این افراد شناسایی میشوند و برای درمانشان اقدامات انجام میگیرد. یک سری از آنها هستند که اصلا نمیدانند بیماریشان چیست. مثلا فردی به من مراجعه کرد که میگفت پا درد دارد. در صورتی که بعد از معاینه متوجه شدم دیسک کمر دارد و فورا باید یک پزشک متخصص او را معاینه و درمان کند.
وقتی به این اعزامها میروم حالم خوب میشود. جو دوستانهای در جمعیت هلالاحمر است و من این جو را دوست دارم. مثلا در همین اعزام اخیر، یک پزشک را همراه خودم بردم. او اولین بارش بود. وقتی کارمان تمام شد، به من گفت که چرا دیر به من اطلاع دادی. از این به بعد هربار به این مناطق میروی من هم میایم. آنجا هر مریضی که به ما مراجعه میکند یک دنیا حرف دارد. مثلا مریضی بود که نیاز به یک داروی خاص داشت، اما به دلیل گرانی نتوانسته بود دارو را تهیه کند. ما آن دارو را برایش تهیه کردیم. خانمی 60 70 ساله بود که درد شکم داشت. هزینه دارویش، هفتصد هزار تومان بود که از پس تهیه آن برنیامده بود. بلافاصله داروی او تهیه شد. این نوع خدمات حال همه ما را خوب میکند.»