تحقیقات جدید ارتباطی نگرانکننده بین چربی پنهان شکم (چربی احشایی) و افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را آشکار کرده است. این کشف میتواند به پیشگیری و درمان مؤثرتر آلزایمر در آینده کمک کند.
به گزارش شهروندآنلاین: مطالعهای بر روی افراد میانسال نشان میدهد چربی احشایی، که در اطراف اندامهای داخلی شکم تجمع مییابد، با آسیبشناسی اولیه بیماری آلزایمر مرتبط است. به گزارش ساینس دیلی محققان دریافتند این نوع چربی تجمع پروتئینهای آمیلوئید و تائو (پیشسازهای علائم آلزایمر) را به طور قابل توجهی افزایش میدهد. مقاومت به انسولین و HDL پایین (کلسترول خوب پایین) نیز به عنوان عوامل مؤثر در این فرآیند شناخته شدهاند.
ارتباط چربی بدن و آلزایمر؛ یافتههای جدید
دانشمندان دریافتهاند نوع خاصی از چربی بدن، یعنی چربی احشایی، با تجمع پروتئینهای غیرطبیعی در مغز مرتبط است که میتواند منجر به بیماری آلزایمر شود. این ارتباط نگرانکننده تا ۲۰ سال قبل از ظهور علائم زوال عقل قابل تشخیص است. این یافته که در نشست سالانه انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی (RSNA) در سال ۲۰۲۴ ارائه شد، بر اهمیت تغییرات سبک زندگی در کاهش این چربی و پیشگیری از آلزایمر تأکید دارد.
نویسنده اصلی این مقاله، میگوید: «ما آسیبشناسی بیماری آلزایمر را در میانسالی (۴۰ تا ۵۰ سالگی) بررسی کردیم، زمانی که بیماری در مراحل اولیه است و اصلاحات بالقوه مانند کاهش وزن و کاهش چربی احشایی به عنوان راهکارهای پیشگیری یا به تعویق انداختن بیماری مؤثرتر هستند.»
خطر آلزایمر و پیشبینیهای نگرانکننده
انجمن آلزایمر پیشبینی میکند تعداد مبتلایان به این بیماری تا سال ۲۰۵۰ به ۱۳ میلیون نفر در آمریکا افزایش یابد، مگر اینکه پیشرفتهای پزشکی برای پیشگیری یا درمان آن حاصل شود. در حال حاضر، حدود ۶.۹ میلیون آمریکایی ۶۵ ساله و بالاتر با آلزایمر زندگی میکنند.
جزئیات مطالعه چه چیزی نشان میدهد
در این مطالعه، ۸۰ فرد میانسال از نظر شناختی طبیعی (میانگین سنی ۴۹.۴ سال، ۶۲.۵٪ زن) شرکت داشتند. ۵۷.۵٪ چاق بودند (BMI ۳۲.۳۱). شرکتکنندگان تحت PET مغز(مقطعنگاری با نشر پوزیترون)، MRI بدن، ارزیابی متابولیک (گلوکز و انسولین)، و پنل لیپیدی (کلسترول) قرار گرفتند. MRI شکم برای اندازهگیری چربی زیر جلدی و چربی احشایی انجام شد.
چربی احشایی و آسیبشناسی آلزایمر؛ بررسی دقیقتر
عضو آزمایشگاه راجی در مرکز تحقیقات آزمایشگاههای تصویربرداری عصبی MRI، توضیح میدهد: «ما ارتباط شاخص توده بدنی ، چربی احشایی، چربی زیر جلدی، کسر چربی کبد، چربی و عضله ران، مقاومت به انسولین، و HDL را با رسوب آمیلوئید و تائو در بیماری آلزایمر بررسی کردیم.» اسکنهای عضله ران برای اندازهگیری حجم عضله و چربی استفاده شد. آسیبشناسی آلزایمر با استفاده از PET اسکن و ردیابهایی که به پلاکهای آمیلوئید و تودههای تائو متصل میشوند، اندازهگیری شد.
نقش متمایز چربی احشایی در آلزایمر
یافتهها نشان میدهد سطوح بالاتر چربی احشایی با افزایش آمیلوئید مرتبط است و ۷۷٪ تأثیر BMI بالا (شاخص توده بدنی)بر تجمع آمیلوئید را توجیه میکند. سایر انواع چربی چنین تأثیری بر آسیبشناسی آلزایمر ندارند.
چربی احشایی، آمیلوئید و تائو؛ ارتباط سهگانه
نویسنده اصلی این مقاله میگوید: «مطالعه ما نشان داد چربی احشایی بالاتر با سطوح بالاتر آمیلوئید و تائو در PET اسکن مرتبط است. مطالعه ما تنها مطالعهای است که این یافتهها را در میانسالی نشان میدهد، زمانی که شرکتکنندگان دههها با علایم اولیه زوال عقل فاصله دارند.»
متابولیسم، لیپیدها و آلزایمر
مطالعات در این مقاله نشان داد مقاومت بالاتر به انسولین و HDL پایینتر با آمیلوئید بالا در مغز مرتبط هستند. اثرات چربی احشایی بر آسیبشناسی آمیلوئید در افراد با HDL بالاتر کمتر است. نویسنده ارشد مطالعه، میگوید: «مدیریت خطر آلزایمر در افراد چاق نیازمند هدف قرار دادن مسائل متابولیک و لیپیدی مرتبط با چربی بدن بالا است.»
تأثیر چاقی و چربی احشایی بر جریان خون مغز
گروه نویسندگان این مقاله در RSNA 2024 مطالعه دیگری ارائه کردند که نشان میدهد چاقی و چربی احشایی جریان خون مغز را کاهش میدهند. آنها MRI مغز و شکم افراد میانسال با BMIهای مختلف را بررسی کردند و دریافتند گروه با چربی احشایی بالا، جریان خون کمتری در مغز دارند. چربی زیرجلدی تأثیر قابل توجهی بر جریان خون مغز نداشت.