نظریه «برنامهریزی متابولیک پیشرونده پیری» (PAMRP)، دیدگاه جدیدی در مورد پیری ارائه میدهد و تغییرات متابولیک را با برنامهریزی مجدد ژنتیکی مرتبط میسازد تا پیری را به عنوان فرآیندی بالقوه برگشتپذیر توضیح دهد.
به گزارش شهروندآنلاین، پیری، پدیدهای اجتنابناپذیر است که همواره ذهن انسان را به خود مشغول کرده است. اما اگر پیری نه یک سرنوشت محتوم، بلکه فرآیندی قابل کنترل و حتی برگشتپذیر باشد چه؟ دانشمندان با مطرح کردن نظریه انقلابی «برنامهریزی متابولیک پیشرونده پیری» (PAMRP – Pro-Aging Metabolic Reprogramming) دریچهای جدید به سوی درک و مقابله با پیری گشودهاند. این نظریه با پیوند دادن تغییرات متابولیک و برنامهریزی مجدد ژنتیکی، پیری را به عنوان فرآیندی بالقوه برگشتپذیر معرفی میکند.
PAMRP؛ نگاهی نو به فرآیند پیری
مطالعهای جدید در نشریه Engineering، نظریه PAMRP را بهعنوان چالشی برای دیدگاههای سنتی درباره پیری مطرح میکند. در حالی که پیش از این بحثها بر سر ماهیت برنامهریزیشده یا تصادفی بودن پیری متمرکز بود، PAMRP این دو دیدگاه را با هم ادغام میکند. بر اساس این نظریه، پیری توسط برنامهریزی مجدد متابولیک تخریبی در طول زمان هدایت میشود. این فرآیند شامل دو مرحله کلیدی است:
- تجمع پیشسازهای پیری (PASs)؛ این پیشسازها در نتیجه تغییرات متابولیک در بدن انباشته میشوند.
- ظهور محرکهای پیری (PATs)؛ این محرکها باعث آغاز برنامهریزی مجدد متابولیک میشوند.
ترکیب PASs و PATs منجر به برنامهریزی مجدد متابولیک میشود که به نوبه خود باعث برنامهریزی مجدد سلولی و ژنتیکی شده و در نهایت فرآیند پیری را رقم میزند.
متابولیسم؛ بازیگر اصلی در صحنه پیری
متابولیسم نقش محوری در نظریه PAMRP ایفا میکند. با افزایش سن، مسیرهای متابولیک دچار تغییرات قابل توجهی میشوند، از جمله تغییراتی در تولید انرژی و نحوه استفاده از مواد مغذی. این تغییرات که در ابتدا به عنوان مکانیسمهای سازگاری عمل میکنند، به مرور زمان میتوانند به ناسازگاری تبدیل شده و به پیری دامن بزنند. نظریه PAMRP بین انواع مختلف برنامهریزی مجدد متابولیک، مانند سازگار و ناسازگار، و همچنین بین فرآیندهای احیاکننده و تخریبی تمایز قائل میشود.
شواهد و امیدها؛ آیا پیری را میتوان متوقف کرد؟
مطالعات متعدد، از جمله بررسی مسیرهای متابولیک مشابه در گونههای مختلف و ارتباط بین متابولیسم با عوامل مرتبط با پیری مانند آنتروپی و عملکرد میتوکندری، از نظریه PAMRP پشتیبانی میکنند. همچنین، محدودیت کالری که باعث افزایش طول عمر میشود، به عنوان شاهد دیگری برای این نظریه مطرح میشود.
PAMRP امیدهای تازهای را برای مداخلات ضد پیری ایجاد کرده است. این نظریه نشان میدهد که پیری میتواند قابل پیشگیری، به تاخیر انداختنی و حتی برگشتپذیر باشد. ترکیباتی که اثرات محدودیت کالری را تقلید میکنند (CRMs)، میتوانند برای هدف قرار دادن فرآیندهای متابولیک درگیر در پیری مورد استفاده قرار گیرند. با این حال، تحقیقات بیشتر، از جمله آزمایشهای بالینی گسترده، برای درک کامل و اعتبارسنجی این نظریه و آزمایش اثربخشی مداخلات ضد پیری در انسان ضروری است.
آینده پژوهشهای پیری
نظریه PAMRP روش جدیدی برای بررسی فرآیند پیری ارائه میدهد و میتواند راه را برای تحقیقات و مداخلات آینده با هدف کند کردن یا معکوس کردن پیری هموار کند. اگرچه این نظریه نویدبخش است، اما مطالعات بیشتری برای تایید اعتبار آن و بررسی پتانسیل کاملش مورد نیاز است./