زونا یک بیماری ویروسی است که هر کسی را که در کودکی به آبله مرغان مبتلا شده باشد، تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری اغلب با درد شدید و بثورات پوستی همراه است که بهویژه برای سالمندان بسیار آزاردهنده است.
به گزارش شهروندآنلاین، زونا معمولاً در افراد بالای 50 سال بروز میکند، بهویژه کسانی که استرس زیاد یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند. به گفته دکتر یوجین فلین، پزشک طب خانواده در گروه پزشکی Penn State Health، زونا توسط ویروس واریسلا-زوستر (Varicella-Zoster) ایجاد میشود؛ همان ویروسی که عامل بیماری آبله مرغان است.
او توضیح میدهد: «افرادی که قبل از دهه 1990، یعنی زمانی که واکسیناسیون آبله مرغان برای کودکان آغاز شد، بزرگ شدهاند، احتمالاً در معرض این ویروس قرار گرفتهاند و در نتیجه در معرض خطر ابتلا به زونا هستند.»
چگونه زونا ظاهر میشود؟
ویروس واریسلا-زوستر پس از ابتلا به آبله مرغان، در سیستم عصبی فرد به حالت نهفته باقی میماند. این ویروس ممکن است سالها بعد دوباره فعال شود و به شکل زونا بروز کند. زونا معمولاً با بثوراتی دردناک همراه است که بیشتر در نواحی صورت یا اطراف پهلو و تنه ظاهر میشود.
دکتر فلین این بثورات را به «بثورات پیچک سمی که از بین نمیرود» تشبیه میکند. او اضافه میکند که این بثورات معمولاً در امتداد یک ریشه عصبی ظاهر میشوند. بسیاری از افراد قبل از بروز بثورات، احساس سوزش یا گزگز در آن ناحیه دارند.
فلین توضیح میدهد: «این بثورات به شکل نواری در امتداد اعصاب که دور تنه میپیچند، ظاهر میشوند و از پشت تا جلوی بدن امتداد پیدا میکنند.»
یکی از نگرانیهای جدی درباره زونا، بروز بثورات در ناحیه صورت است. اگر این بثورات چشم را درگیر کنند، میتوانند منجر به نابینایی شوند. به همین دلیل، زونا در اطراف چشم بهعنوان یک وضعیت خطرناک شناخته میشود و مراجعه فوری به چشمپزشک ضروری است.
درمان زونا چگونه است؟
برای درمان زونا، داروهای ضد ویروسی مانند والاسیکلوویر تجویز میشوند. اما این داروها باید در همان ساعات ابتدایی بروز بثورات (حداکثر 36 ساعت) مصرف شوند تا بتوانند سرعت گسترش ویروس را کاهش دهند.
علائم زونا معمولاً پس از سه تا پنج هفته فروکش میکنند. با این حال، در برخی افراد، درد ناشی از زونا ممکن است به شکل نورالژی پس از هرپس (Postherpetic Neuralgia) بازگردد. این درد عصبی طولانیمدت میتواند ماهها یا حتی سالها ادامه داشته باشد. افراد مسن بیشتر در معرض این عارضه قرار دارند و معمولاً درد شدیدتر و طولانیتری را تجربه میکنند.
پیشگیری از زونا با واکسن
خوشبختانه، راهی مطمئن برای پیشگیری از زونا وجود دارد: واکسن زونا. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده (CDC) واکسن Shingrix را برای پیشگیری از زونا توصیه میکند. این واکسن در دو دوز تزریق میشود؛ دوز دوم بین دو تا شش ماه پس از دوز اول تزریق میشود.
حتی افرادی که قبلاً به زونا مبتلا شدهاند، میتوانند این واکسن را دریافت کنند تا احتمال بروز مجدد بیماری کاهش یابد. این واکسن در بسیاری از داروخانهها و مطبهای پزشکان خانواده موجود است و تحت پوشش اکثر بیمهها، از جمله Medicare، قرار دارد.
دکتر فلین میگوید: «بیشتر برنامههای بیمه، واکسن Shingrix را پوشش میدهند زیرا این واکسن کارایی خود را ثابت کرده است. اطلاعات نادرست زیادی درباره واکسنها وجود دارد، اما پیام من این است: از این واکسن یا هیچ واکسن دیگری نترسید.»
واکسن زونا یک راهکار پیشگیرانه موثر
زونا یک بیماری دردناک و گاهی خطرناک است که میتواند کیفیت زندگی افراد، بهویژه سالمندان را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، واکسن زونا یک راهکار پیشگیرانه مؤثر است که میتواند از بروز بیماری جلوگیری کند یا شدت آن را کاهش دهد. اگر علائم زونا را تجربه کردید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید و در صورت امکان، واکسن زونا را دریافت کنید تا از خود در برابر این بیماری محافظت کنید.