بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از آغاز سیاستهای جدید ارزی خبر داد که شامل انتقال معاملات از سامانه نیما به بازار متشکل ارزی است. این تغییرات با هدف تک نرخی شدن ارز و بهبود شفافیت در نظام ارزی کشور انجام میشود.
به گزارش شهروندآنلاین، طبق اعلام رسمی بانک مرکزی، از امروز شنبه، ۲۴ آذرماه، نرخ نیما بهصورت توافقی تعیین میشود. همچنین از اول بهمنماه، شرکتهای پتروشیمی، پالایشی، فولادی، صنایع فلزات رنگین و فرآوردههای نفتی میتوانند ارز حاصل از صادرات خود را در بازار ارز تجاری بهصورت توافقی عرضه کنند. بنابراین، از اول بهمنماه، سامانه معاملاتی نیما دیگر فعال نخواهد بود.
سیاستهای جدید ارزی بانک مرکزی و تأثیر آن بر صنایع
سیاست جدید به این شکل است که تمام معاملات ارزی، از جمله ارز نیما، در بازار ارز تجاری (توافقی) جمعآوری میشود. در این بازار، نرخ ارز فقط بر اساس عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد. بنابراین، تا اول بهمنماه، تمام معاملات ارزی در دو مرحله به بازار ارز تجاری منتقل میشوند. در مرحله اول، از ۲۴ آذرماه، نرخ ارز در سامانه نیما بهصورت شناور تعیین میشود و معاملات بر اساس عرضه و تقاضا انجام خواهد گرفت. در مرحله دوم، از ابتدای بهمنماه، تمام معاملات ارزی صنایع پتروشیمی، فولادی و فلزات سنگین نیز به بازار توافقی منتقل خواهند شد.
نحوه عرضه ارز حاصل از صادرات در بازار تجاری
طبق بخشنامه بانک مرکزی، صنایع روانکار، دوده، کامپاند، سیمان، سرامیک و انواع لبنیات از تاریخ سوم آذرماه ۱۴۰۳ باید ارز حاصل از صادرات خود را در مرکز مبادله ایران به واردکنندگان بفروشند. این فروش باید بر اساس نرخ توافقی و قوانین اجرایی این مرکز انجام شود.
سایر صادرکنندگانی که در این گروهها نیستند، میتوانند فعلاً ارز حاصل از صادرات خود را به روش قبلی واگذار یا بهصورت اختیاری در سامانه ارز تجاری عرضه کنند. اما از ۲۶ آذرماه، همه صادرکنندگان و واردکنندگان غیرنیمایی باید ارز خود را در این سامانه خرید و فروش کنند.
نرخهای خرید و فروش ارز در بازار تجاری
طبق اعلام بازرگانان، نرخهای خرید و فروش در این بازار حدود ۶۱ تا ۶۲ هزار تومان میباشد. بهنظر بازرگانان واردکننده، بهدلیل نوسانات قیمت بازار، امکان خرید ارز بالاتر از نرخهای تعیینشده وجود ندارد. اگر آنها بیش از این خرید کنند، نمیتوانند کالای خود را بفروشند.
نظارت و اجرای سیاستهای جدید ارزی
محمد آرام، معاون ارزی بانک مرکزی گفت: قیمت در سامانه ارز تجاری میتواند در دامنه ۳ درصد حرکت رو به بالا یا رو به پایین داشته باشد و محدودیتی برای آن وجود ندارد. این یک استاندارد معاملاتی است که در معاملات بینالمللی وجود دارد.
وی افزود: هدف سیاستگذار این است که دامنه نوسان گسترده و حد نوسان در یک دایره منطقی نگه داشته شود؛ چراکه در این صورت بازار دچار بیثباتی خواهد شد. وقتی بازار متعادل خواهد بود که حد نوسان آن منطقی باشد؛ یعنی نوسانات روزانه وجود داشته باشد که در همه بازارها میتواند اتفاق بیفتد.
وضعیت کنونی سامانه معاملات ارز تجاری
تاکنون ۲۲ بانک به سامانه معاملات ارز تجاری متصل شدند و ۱۹ بانک نیز اقدام به ثبت سفارش و معامله کردهاند. حجم کل معاملات سامانه ارز تجاری مرکز مبادله ایران تا ۲۰ آذرماه، ۳۰۱ میلیون درهم، ۵۱ میلیون دلار، ۱۰ میلیون یوآن و ۱.۱ میلیون یورو بوده است.
اهداف و چالشهای سیاست جدید بانک مرکزی
اجرای سیاست جدید بانک مرکزی نشان میدهد یک رویکرد بهروز در مدیریت بازار ارز است و اگر برای پیامدهای آن بهخوبی برنامهریزی شده باشد، میتواند به ثبات اقتصادی و شفافیت در نظام ارزی کمک کند.
با این حال، موفقیت این سیاست نیاز به نظارت دقیق و اجرای تدریجی دارد و باید معیشت مردم و شرایط تحریمی کشور در نظر گرفته شود. اگر این اقدام بهدرستی انجام شود، میتواند بازار ارز را به سمت تعادل هدایت کند و نوسانات غیرمنتظره را کاهش دهد.