[ شهروند ] این روزها فیلمی روی پرده است- که به سیاق روند غالب یکی دو سال اخیر سینمای ایران در فیلم‌هایی مانند «آسمان غرب»، «مجنون»، «احمد»، «غریب» و «پرویزخان» پرتره یکی از شخصیت‌های مشهور تاریخ معاصر ایران را محور روایت خود قرار داده است. فیلمی به نام «پروین»- با نام قبلی «معجزه پروین»، به کارگردانی محمدرضا ورزی- که تلاش دارد مخاطب را با زوایایی از زندگی یکی از مشهورترین شخصیت‌های ادبی ایران در صد سال اخیر آشنا کند. این فیلم که روایتگر برهه‌ای از زندگی پروین اعتصامی، از عنفوان جوانی تا زمان مرگ این شاعر معاصر است، از همان روزی که برای اولین بار در چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر نمایش داده شد، توجهات بسیاری را به خود جلب کرده و با استقبال پررنگی از سوی مخاطبان عام و حتی منتقدین و مدیران و هنرمندان مواجه شده است- که مهم‌ترین جلوه‌اش را در کسب جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی زن توسط مارال بنی‌آدم می‌توان دید.
«شهروند» که درست یازده ماه پیش، در زمان نمایش جشنواره‌ای «پروین» گفتگوی مفصلی با محمدرضا ورزی منتشر کرده بود؛ این روزها بعد از استقبال نسبی مخاطبان از این فیلم گزیده‌ای از صحبت‌های اخیر این فیلمساز درباره یکی از پرستاره‌ترین فیلم‌های یکی دو سال اخیر سینمای ایران- با حضور چهره‌هایی چون مارال بنی‌آدم، آزیتا حاجیان، محمدرضا شریفی‌نیا، حسین پاکدل، محمدعلی نجفی، امیرحسین صدیق، رامین ناصرنصیر، رضا فیاضی، بیژن بنفشه‌خواه، یوسف صیادی، حسام نواب‌صفوی، ملیکا شریفی‌نیا، مریم ورزی و شهراد بانکی- را به نقل و روایت نشسته است.
مهم‌ترین ویژگی- و حسن- «پروین» این است که فیلم در عمل یک پرتره جسورانه درباره یکی از دست‌کم گرفته‌شده‌ترین شاعران صد سال اخیر لقب گرفته است. آن‌هم در حالی که دست‌کم در ظاهر و از نگاه اولیه مخاطبان چیزی بیش از یکی از آن تله‌فیلم‌های کلیشه‌ای صداوسیما درباره زندگی یک سلبریتی تراز جلوه نمی‌کرد و بنابراین فروش نزدیک به دو میلیارد تومانی‌اش- در مدت کمتر از سه هفته- باورنکردنی و غیرقابل تصور به نظر می‌رسد.
برخورد محمدرضا ورزی با این موفقیت، اما، فروتنانه است- و می‌گوید که این فیلم بر ریشه و تنه‌ای قدرتمند از سنت زندگینامه‌سازی در تلویزیون و سینمای ایران جوانه زده و رشد کرده است. او در این زمینه می‌گوید: ««معجزه پروین» اولین فیلمی نیست که زندگی یک چهره تاریخ‌ساز را دستمایه روایت خود قرار داده و آخرین فیلم از این دست هم نخواهد بود. «کمال‌الملک» مرحوم علی حاتمی، «بوعلی سینا»ی کیوان رهگذار و حتی «جهان پهلوان تختی» بهروز افخمی آثار واقعاً خوبی در این زمینه هستند. البته مفاخر ایران فقط شخصیت‌های فرهنگی، هنری و علمی نیستند و ما مفاخر نظامی بسیاری هم داریم- که فیلم‌های بیوگرافی خوبی هم درباره این شخصیت‌ها ساخته شده که از جمله آن‌ها می‌توان به آثاری چون «غریب»، «منصور» یا «موقعیت مهدی» اشاره کرد که آثاری شریف و باکیفیت هستند. شخصیت‌هایی که مردم به خوبی نمی‌شناختند و معمولاً از این فیلم‌ها بود که با اقدامات شهید بروجردی، باکری و شهید ستاری آشنا شدند».
تاریخ
کارنامه محمدرضا ورزی پر است از آثار سینمایی و تلویزیونی متعددی درباره تاریخ معاصر. با این حال این فیلمساز تاکنون یک شخصیت زن را در محور روایت داستان قرار نداده بود و «پروین» از این نظر یک استثناست که بسیاری عقیده دارند تحت تأثیر موج سالیان اخیر در راستای افزایش نقش زنان در تحولات اجتماعی ایران جلوی دوربین رفته است. کارگردان «پروین» اما این عقیده را رد می‌کند و می‌گوید که فیلمش ربطی به این تحولات اخیر ندارد.
و در این زمینه به ایلنا گفته: «زن‌ها همیشه پر رنگ بوده‌اند و من آن را به این چند سال محدود نمی‌کنم. از این منظر که بخواهیم حضور زنان در اجتماع را در نظر بگیریم به اعتقاد من نگاه به زن پس از انقلاب اسلامی بسیار بهتر از قبل آن بود.
در واقع اگر بخواهیم نگاهی به مفاخر معاصر ایرانی داشته باشیم، حضور زنان در بین آن‌ها کاملاً پر رنگ است. من از خانم مریم میرزاخانی به عنوان یکی از مفاخر بزرگ کشورمان یاد می‌کنم و انتقادم این است که چنین شخصیت ارزشمندی را نتوانستیم حفظ کنیم و بیگانگان او را جذب کردند. در این راستا باید روی این موضوع تأکید کنم که من با حضور بانوان جناحی و سیاسی برخورد نمی‌کنم و نگاه به زنان از زاویه سیاسی را درست نمی‌دانم و به همین دلیل صد در صد نگاهم به پروین اعتصامی از زاویه اجتماعی است».