وزیر بهداشت درباره معاونش چه گفته بود؟
نمکی: کدام وزیر کمخرد با چنین یافتههای شکستهای میتواند بخش سلامت کشور را اداره کند؟
سعید نمکی بهشدت از تحقیقات در حوزه سلامت و بهداشت در ایران انتقاد کرده و گفته بود که در مورد کووید-۱۹ همه پیشبینیها غلط بوده است. به گفته دکتر نمکی، «۱۰ مدل اپیدمیولوژیک» از روند شیو ع کرونا در ایران به وزارت بهداشت داده شده بود که «هیچ کدام صحیح نبوده و برای هیچ اقدامی مناسب نبود.»
سعید نمکی در جلسه ستاد دانشگاهی کووید-۱۹ در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که در تالار رویش این دانشگاه برگزار شد، اظهار داشت: «هنوز تحقیقات ما در کشور مسألهمحور و جامعهمحور نیست.»
او افزود: «چقدر در مورد مؤلفههای اجتماعی مؤثر بر سلامت بهعنوان یک کار بینبخشی کار کردهایم؟ چقدر پا به عرصههای پر مشکل نظام سلامت گذاشتهایم؟ بخش پژوهش در مورد طرح تحول نظام سلامت چقدر کار کرد؟ چقدر به نقصانها یا فقدانهای طرح تحول نظام سلامت، پاسخ داد؟ چقدر فایده و اثر این طرح را بررسی کردیم و به وزیر سابق یا بعدی گفتیم اثربخشی این طرح چیست؟ یا چقدر در مورد سلامت روان، پژوهش کردهایم؟ چقدر در مورد بیماریهای مشترک بین انسان و دام یا مسائل محلی پژوهش کاربردی کردهایم؟ در شرق اصفهان بیماری سالک یکی از مسائل اصلی است، چقدر در این زمینه پژوهش انجام داده و اولویتهای مقابله با آن مشخص شده است؟»
وزیر بهداشت تأکید کرد: «در تمام دنیا منابع را در بخش تحقیقاتی صرف میکنند که نتیجه آن، راهکاری برای گشودن گرهای از نظام ارایه خدمت باشد. نظام تحقیقاتی دانشگاهی کشور در این راستا چه کرده است؟ کدام مقاله را به وزیر وقت داده که اگر این کار را انجام دهی، نظام ارایه خدمت به سمت و سوی بهتری میرود؟ در مورد کووید-۱۹، یک مدل به بنده بدهید که پیشبینیها درست بوده باشد، حتی یکی از پیشبینیها هم درست نبوده است. کدام ریاضیدان میتواند برای نظام سلامتی مدلسازی کند که مؤلفههای مؤثر بر آن با 5درصد تغییر، جابهجا میشوند؟»
نمکی افزود: «۹۸درصد از تحقیقات در نظام سلامت، صرف انتشار مقالات در فلان مجلات میشود که به کار نمیآید. بهشدت به روند تحقیقات نظام سلامت، انتقاد دارم. نامه بنده به دکتر ملکزاده در روزهای اول شیوع کرونا درکشور را مشاهده کنید که ۱۰ آیتم تعیین شده، اما یکی از آنها تاکنون جواب نداده است. کدام وزیر کمخرد با چنین یافتههای شکستهای میتواند بخش سلامت کشور را اداره کند؟ اصلا نباید بر یافتههایی که بر حسب یک تخمین به وزیر داده میشود، کار و اعتماد کرد. این تخمینها تاکنون درست نبوده و ۱۰ مدل اپیدمیولوژیک به من دادند که هیچکدام صحیح نبوده و برای هیچ اقدامی مناسب نبود.»
او گفت: «برخی افراد و محققانی که برای من از سارس گزارش آورده بودند، روزهای اول پیشبینی کردند که ما از اردیبهشت خیالمان راحت میشود و رفتار ویروس مثل اجدادش سارس است و با گرما، کار آن تمام میشود. به آنها گفتم اصلا این حرفها را قبول ندارم. همیشه در اتاقم به روی دانشمندان باز است، چون معتقدم دولتمردی میتواند خردمندانه عمل کند که راه و در را به روی دانشمندان باز کند. به اپیدمیولوژیستی که خودش را سرگروه میدانست و آمد توضیح داد که کرونا در فصل کرونا تمام میشود، اول خندیدم و بعد گفتم انشاءالله که پیشبینیهای شما و تیمتان درست باشد، اما من باید برای اداره کشور، بدبینانهترین شیوه را انتخاب کنم که در باتلاق بیماری گرفتار نشوم و گفتم آنچه از ویروس میبینم، با اجدادش متفاوت است و ماهیت کووید-۱۹ با اجدادش یکی نیست و تابستانی بدتر از بهار را میبینم.»
وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: «تحقیقات یک کشور که از منابع عمومی آن استفاده میکند، باید بتواند ارایه طریقی برای با کردن گره از نظام خدمت کند، وگرنه این روال تحقیقات درکشور، به معنای دور ریختن منابع است. در مورد گسترش شرکتهای دانشبنیان در زمان ما، بیشترین اقدامات انجام شد.»
او ادامه داد: «با ممنوعکردن واردات محصولاتی که مشابه داخل دارند و گرانتر پولدادن به تولیدکننده داخل و تسهیل در امور تولیدکنندگان دارو و تجهیزات پزشکی، انقلاب عظیمی رخ داد.»
نمکی تأکید کرد: «سال گذشته با یکمیلیارد دلار ارز کمتر، سیلابهای بهار، ارایه خدمات به سهونیم میلیون زائر اربعین حسینی و مسائل بهداشتی اغتشاشات، آنفلوآنزای H۱N۱ و کرونا را مدیریت کردیم، چراکه اجازه ندادیم تولید داخلی، لگدمال واردات شود و این فرمایش مقام معظم رهبری را بهعنوان اصلی ترین استراتژی مدنظر قرار دادم و این باعث شد که ۲۵درصد واردات کاهش و ۳۰درصد تولید داخلی افزایش یابد.»
وزیر بهداشت گفت: «در ساخت واکسن نیز ما یکی از طلاییترین ایام این سرزمین را رقم میزنیم. یک غرور ملی وصفناپذیر خواهیم داشت و میبینید که ما در عرصه تولید واکسن با لطف خدا و تلاش جوانان ایرانی، چه معرکهای خلق خواهیم کرد.»
نمکی تصریح کرد: «بنده بهعنوان فردی عملگرا، برای تحقیق و پژوهشی که برای کشور سودمندی نداشته باشد، قدمی برنمیدارم، اما نباید تصور کرد که اگر در مقالهای گفتمانی در مورد دارو، تغییر روش و… وجود داشت که به درد فردا و آینده کشور میخورد، آن را باید کنار گذاشت. چین و کرهجنوبی خیلی بیشتر از ما برای تحقیقات و پژوهش هزینه میکنند، اما بخش خصوصی مقتدر هم در کنار تحقیقاتشان وجود دارد که گرنت میآورد و از آن محصول میخواهد، بنابراین از جامعه تحقیقاتی و محققان کشور انتظار دارم که تحولی بنیادین در نگاهشان به پژوهش داشته باشند.»
او یادآور شد: «متأسفانه برخی اساتید برای اینکه نامشان در مقالات چاپ شود و اول قرار بگیرد، بحث میکنند. بنده یک معلم دانشگاه هستم که سابقه معاون وزیر، رئیس دانشگاه و دیگر سوابق اجرایی را داشتهام، اما فقط در مقالاتی که خودم کار کردهام، نامی از بنده وجود دارد و در مقالات دانشجویان بهعنوان استاد راهنما، این اجازه را نمیدهم.»
نمکی اظهار داشت: «معتقدم تحقیقات کاربردی در حوزه سلامت درکشور نداریم اما تا زمانی که تحقیقات کشور، مقالهمحور باشد و ارتقای اساتید مبتنی بر این مقالات میشود، تحقیقات راهگشای مشکلات کشور نخواهد بود و هیچ وزیر بهداشتی نمیتواند برای آینده کشور از این تحقیقات بهرهای ببرد.»